Ο θεραπευτικός ρόλος των παραμυθιών

«Η ίδια η ζωή είναι το πιο υπέροχο παραμύθι απ’ όλα.» 

Χανς Κρίστιαν Άντερσεν
.

Ο Rudolf Steiner λέει ότι η ανθρώπινη ψυχή χρειάζεται την ουσία των παραμυθιών να ρέει μέσα στις φλέβες του, όπως ακριβώς το σώμα χρειάζεται να έχει θρεπτικές ουσίες να κυκλοφορούν μέσα από αυτό.
.

Υπάρχει ένα κομμάτι μέσα μας, ένα ίχνος αθωότητας από τα νεανικά μας χρόνια που είναι αδρανής και ζωντανεύει όταν διαβάζουμε μια καλή ιστορία, βλέπουμε μια ταινία ή ερχόμαστε σε επαφή με την τέχνη. Ίσως αυτό είναι το πιο αυθεντικό μας κομμάτι ─ εκείνο που εξακολουθεί να πιστεύει στα παραμύθια.

Χαρά πέρα από τα τείχη του κόσμου. . . . ένας πολύ καλός λόγος για να διαβάσεις παραμύθια.
.

Γιατί αγαπάμε τα παραμύθια ακόμη και ως ενήλικες; Ένας λόγος είναι ότι βαθιά μέσα μας γνωρίζουμε ότι τα παραμύθια έχουν μεγάλη συνάφεια με την πραγματική ζωή. Συχνά μέσα σε παραμύθια αισθανόμαστε ότι υπάρχει σύγκρουση και δυσκολία που πρέπει να ξεπεραστεί. Γνωρίζουμε ότι απαιτείται μεγαλείο από τον ήρωα. Έτσι συμβαίνει και στη ζωή: είναι γεμάτη από ένταση που ζητάει επίλυση. Υπάρχει σύγκρουση, πόνος, ταλαιπωρία, αδικία. Επίσης η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις. Είναι δύσκολη και προτού γίνει καλύτερη, συχνά γίνεται πολύ πιο δύσκολη. Έτσι και στα παραμύθια, η πλοκή περιλαμβάνει αγώνα, ήττα, αποτυχία. Αφορά στην εκμάθηση της επιμονής μέσω της δοκιμασίας. Το τελευταίο μέρος του παραμυθιού αφορά στην επίλυση, αποκατάσταση και συμφιλίωση — στην ανανέωση όλων των πραγμάτων. Ο ήρωας επιστρέφει στο σπίτι του, με μια ανανεωμένη εκτίμηση για αυτό που κάποτε θεωρούσε δεδομένο. Βλέπει τους αγαπημένους του και πάλι και γιορτάζουν τη ζωή μαζί. 

Μία από τις χαρές των παραμυθιών είναι η ποικιλομορφία τους. Μερικά είναι περισσότερο προσανατολισμένα στη δράση, άλλα έχουν αργό ρυθμό και στοχαστικότητα, ενδεχομένως με μια ρομαντική οπτική γωνία. Κάθε πολιτισμός έχει επίσης το δικό του «άρωμα», οπότε η ανάγνωση παραμυθιών από όλο τον κόσμο μπορεί να είναι μια εκπαίδευση στις διαφορές και τις ομοιότητες μας ως ανθρώπινα όντα.
.

Τα παραμύθια δίνουν απαντήσεις στα θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τις εξωτερικές και εσωτερικές ανάγκες μας. «Τι θα συνέβαινε αν ...; Τι θα έκανα ...;» Υπάρχουν τόσες πολλές ερωτήσεις που έρχονται μετά από το «Μια φορά κι έναν καιρό». Ερωτήσεις που θα μας απασχολήσουν για πολύ καιρό αφού διαβάσουμε τις λέξεις «και έζησαν αυτοί καλά».
.

Όπως και τα καλά μυθιστορήματα, ένα καλό παραμύθι μπορεί να παρέχει μια ηθική πυξίδα. Ενώ τα παραμύθια μας διασκεδάζουν, μας διδάσκουν επίσης για την αγάπη, την τιμή, τη θυσία, την ελπίδα, το θάρρος, τη σκληρή δουλειά, τη δικαιοσύνη. Μερικές φορές, αποσπασμένα καθώς είναι από την καθημερινότητά μας, ελευθερώνουν το μυαλό μας ώστε να δούμε τα άυλα με ιδιαίτερη σαφήνεια.

Υπάρχουν ακόμη βαθύτερες αξίες στα παραμύθια. Επειδή δεν χρειάζεται να ακολουθούν τις συμβάσεις του πραγματικού κόσμου, είναι καταπληκτικά οχήματα για τη μεταφορά της βαθιάς αλήθειας. Η φαντασία μπορεί να είναι ένα πολύ αποτελεσματικό μέσο για την αλήθεια.
.

«Στο κέντρο του κάθε παραμυθιού βρίσκεται μια αλήθεια που έδωσε στην ιστορία τη δύναμή της.» Susan Wiggs

 Τα παραμύθια είναι φορείς των σεναρίων που επαναδιαπραγματευόμαστε συνεχώς στις αφηγήσεις της ζωής μας, βοηθώντας μας να επεξεργαστούμε θέματα όπως ο φόβος και η ελπίδα.
.

«Ο φόβος δεν είναι τόσο δύσκολο να κατανοηθεί. Έτσι κι αλλιώς, δεν φοβόμασταν όλοι ως παιδιά; Τίποτα δεν έχει αλλάξει από τότε που η κοκκινοσκουφίτσα αντιμετώπισε τον μεγάλο κακό λύκο. Αυτό που μας φοβίζει σήμερα είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα που μας τρόμαζε χθες. Πρόκειται απλά για έναν διαφορετικό λύκο.» Άλφρεντ Χίτσκοκ
.

Οι χαρακτήρες των παραμυθιών εξακολουθούν να μας εμπνέουν επειδή είναι ανθρώπινοι και επειδή όταν τους κοιτάζουμε, βλέπουμε τους εαυτούς μας. Βλέπουμε τα λάθη που έχουμε κάνει και τα ρίσκα που απέδωσαν και όλα αυτά χωρίς να αισθανόμαστε ότι μας νουθετούν υπερβολικά.
 . . . . .

Κάποιες φορές τα παραμύθια μας βοηθούν να δούμε τον εαυτό μας με θετικό τρόπο και κάποιες άλλες μας επιτρέπουν να δούμε μια όχι και τόσο επιθυμητή πλευρά μας. Κάθε χαρακτήρας μας δίνει την ευκαιρία να εξετάσουμε τον εαυτό μας. Πόσο μακριά θα πηγαίναμε το μίσος μας; Τι θα κάναμε για να πάρουμε αυτό που θέλουμε; Πόσους ανθρώπους παραβλέπουμε και θεωρούμε δεδομένους, χωρίς να τους δίνουμε μια ευκαιρία;
.

Σαν αντιστάθμισμα του να μας κάνουν να κοιτάξουμε τη σκοτεινή πλευρά μας, τα παραμύθια μας δίνουν τη δυνατότητα να δούμε τους εαυτούς μας ως θριαμβευτές. Μας επιτρέπουν να νικήσουμε τον εχθρό μας, να δούμε ότι οι άνθρωποι που περνούν δύσκολα μπορούν να πετύχουν και να βρούμε το μονόκερό μας. Μας δίνουν την ευκαιρία να πούμε «Είμαι γενναίος! Μπορώ να το χειριστεί αυτό!» Όλοι μας θέλουμε να πιστεύουμε ότι, δοθείσης της ευκαιρίας, θα είχαμε δαμάσει το δράκο. Έτσι τα παραμύθια όχι μόνο μας επιτρέπουν να κάνουμε το σωστό, αλλά να γίνουμε και ήρωες, κάτι που σε αυτόν τον κόσμο, μπορεί να είναι το ίδιο πράγμα. 

Κάποιοι έχουν υποστηρίξει ότι τα παραμύθια είναι γελοία γιατί δεν ασχολούνται με την πραγματική ζωή∙ ότι οι ευχές στ’ αστέρια δεν γίνονται πραγματικότητα. Αυτή είναι σωστή παρατήρηση αλλά τα παραμύθια δεν είναι ένας οδηγός σπουδών για το τι πρέπει να κάνεις (ή να μην κάνεις) όταν για παράδειγμα, μια γιγαντιαίο φασολιά μεγαλώνει στην αυλή σου. Αυτά τα μέρη των παραμυθιών δεν είναι αληθινά. Όμως κάποια μέρη είναι: «Τα παραμύθια είναι κάτι περισσότερο από αληθινά, όχι επειδή μας λένε ότι υπάρχουν δράκοι, αλλά επειδή μας λένε ότι οι δράκοι μπορούν να ηττηθούν.»G. K. Chesterton
.

Τα παραμύθια μας δίνουν την ευκαιρία να ξεφύγουμε, να ανανεώσουμε την πίστη μας και να κατακτήσουμε αυτό για το οποίο αγωνιζόμαστε, αφού υποδεικνύουν όλα όσα είναι δυνατό να γίνουν. Ο αδύναμος μπορεί να γίνει δυνατός. Το κακό μπορεί να μετατραπεί σε καλό. Το άσχημο μπορεί να γίνει όμορφο. Η Σταχτοπούτα μπορεί να γίνει μια πριγκίπισσα, ο βάτραχος πρίγκιπας. Κάθε ανθρώπινο ον μπορεί να ανέλθει στο πραγματικό ανάστημα του. Ακόμη και το πιο μικρό παιδί μπορεί να το κατανοήσει αυτό και να χαίρεται εν όψει μελλοντικών νικών.
.

Ίσως τα παραμύθια είναι δύσκολο να τα πιστέψει κάποιος, επειδή δυσκολεύεται να αναστείλει τη δυσπιστία του αρκετά ώστε να νιώσει ότι υπάρχουν και ευτυχείς καταλήξεις. Για πολλούς, η κάθε μέρα είναι μια διαρκής υπενθύμιση ότι το καλό δεν θριαμβεύει πάντα πάνω στο κακό. Ότι ο φτωχός αλλά τίμιος, δεν γίνεται πάντα πλούσιος και ότι σίγουρα δεν υπάρχουν κολοκύθες που να μετατρέπονται σε άμαξες (απ’ όσο γνωρίζουμε!). 

Αλλά ίσως η ευτυχής κατάληξη είναι ακριβώς αυτό που οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να πιστέψουν. Χρειάζονται τη δημιουργικότητα, τη φαντασία και την αγάπη για να γίνουν οι καλλιτέχνες, εφευρέτες και ανθρωπιστές του αύριο. Χρειάζονται ελπίδα για να έχουν ένα αύριο. Και ενώ τα παραμύθια δεν είναι αποκλειστικά υπεύθυνα για αυτό, οπωσδήποτε είναι μια έμπνευση.
.

Ίσως αυτό που χρειαζόμαστε πραγματικά είναι μια ευκαιρία για να ονειρευτούμε. Μια ευκαιρία να τολμήσουμε να πιστέψουμε ότι υπάρχει κάπου εκεί έξω το δικό μας αίσιο τέλος που περιμένει να συμβεί. Μια ευκαιρία να δούμε ότι ακόμα έχουμε το καλό μέσα μας και ότι μπορούν ακόμα να μας συμβούν καλά πράγματα. Μια ευκαιρία για να δούμε τον εαυτό μας σαν τον ήρωα στο παραμύθι και να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε ο ήρωας της δικής μας ιστορίας ζωής. Τα παραμύθια είναι σημαντικά γιατί μας δίνουν αυτές τις ευκαιρίες και μας υπενθυμίζουν να ονειρευόμαστε. Επειδή ο καθένας αξίζει να ζήσει το δικό του «Και ζήσαν αυτοί καλά και μεις καλύτερα...» 

Παναγιώτα Δ. Κυπραίου, Ψυχοθεραπεύτρια 

Καβείρια Μυστήρια

 "Μανθάνειν εν τω ουρανώ το οράν, εν  δε τη γη το αναμιμνήσκεσθαι. Μακάριος ο δια των Μυστηρίων διελθών, ούτος γινώσκει  την αρχήν και τον σκοπόν της ζωής.
(Πίνδαρος)

Στο Βορειοανατολικό Αιγαίο, απέναντι από τις Θρακικές ακτές και τις εκβολές του ποταμού Έβρου, στο δρόμο ακριβώς προς τα στενά του Ελλησπόντου και τη μαύρη θάλασσα, πάνω σε ένα κατάφυτο ύψωμα του «Ιερού Νησιού» της Σαμοθράκης, του πανελλήνιου αυτού θρησκευτικού κέντρου, στη «Δήλο του Βόρειου Αιγαίου», όπως ονομάστηκε, ήκμασαν στην αρχαιότητα, αλλά και κατά την Ρωμαϊκή εποχή και μέχρι ακόμα το τέλος του 4ου μ.Χ. τα διάσημα σε όλον το τότε γνωστό κόσμο, εφάμιλλα των Ελευσινίων, Καβείρια Μυστήρια των Μεγάλων σεπτών Θεών, τα μυστικά και άρρητα ονόματα των οποίων παρέμεναν άγνωστα στο ευρύ κοινό, το οποίο τους γνώριζε μόνο με το συλλογικό τους όνομα Κάβειροι.

Ορεινό και ηφαιστειογενές νησί η Σαμοθράκη, αρχικά πολύ μεγαλύτερη της σημερινής, έχασε, σύμφωνα με τις παραδόσεις (Διόδωρος Σικελιώτης), ένα σημαντικό μέρος της από τις γεωλογικές αναστατώσεις και κατακλυσμούς που συνέβησαν στο Αιγαίο την προϊστορική εποχή, καταλήγοντας σε ένα πολύ μικρότερο μέγεθος με δυσανάλογα ψηλά βουνά - τα ψηλότερα της περιοχής, εκτός του Άθω, και τα ψηλότερα του αρχιπελάγους μετά την Κρήτη και την Εύβοια.

Σε αυτά τα ψηλά βουνά της οφείλει κατά μια εκδοχή το όνομά της, από την προελληνική λέξη «σάμος» = ύψος και τη Θράκη, δηλαδή η «Υψηλή Θράκη». Από το ψηλότερό της όρος Σάος, με κορυφή το «Φεγγάρι».(1700 μ) λέγεται από τον Όμηρο ότι παρακολούθησε ο Ποσειδώνας τον Τρωικό πόλεμο.. Πάνω σε αυτά τα ψηλά βουνά της, σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, σώθηκαν οι Κάβειροι, μετά τον τοπικό κατακλυσμό, μια παραλλαγή του μυθικού κατακλυσμού του Δευκαλίωνα.. Μια άλλη εκδοχή παρουσιάζει τη Σαμοθράκη σαν μια παλιά αποικία της Ιωνικής Σάμου και την εξηγεί έτσι σαν «Θρακιώτικη Σάμο». Σαν προϊστορικά ονόματα της νήσου αναφέρονται τα Σαόνησος, Σάος, Ηλεκτρίς, Δαρδανία, Αιθονία, Λευκωσία, Λευκωνία και Μελίτη. Προϊστορικής, προελληνικής ή Πελασγικής αρχής, θεωρείται και η σε αυτήν λατρεία των «Μεγάλων Θεών».

Ο Όμηρος, την αναφέρει σαν «σεπτή και αγιωτάτη» (ζαθέη) όπου γίνονται απόρρητες για τους κοινούς θνητούς τελετές που προκαλούν ρίγη φόβου» (Ζαθέη Σαμοθράκη ένθα και όργια φρικτά Θεών άρρητα βροτοΐσιν»). Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης θεωρεί τους πρώτους κατοίκους της αυτόχθονες και τους ονομάζει Κάβειρους, οι οποίοι λάτρευαν, λέει, κάποιες μυστηριώδεις θεότητες. Ο Ηρόδοτος τους θεωρεί σαν Πελασγούς και αναφέρει ότι αυτοί ίδρυσαν πρώτοι εκεί τα μυστήρια.. Λέει μάλιστα ότι τον Ιθυφαλλικό (με όρθιο δηλαδή το γεννητικό του μόριο) Ερμή τον έμαθαν στους Αθηναίους οι Σαμοθράκες Πελασγοί που πήγαν και συγκατοίκησαν μαζί τους στην Αττική και ότι αυτή η παράσταση του θεού Ερμή είχε «κάποια ιερή εξήγηση που παρασταίνεται στα Μυστήρια της Σαμοθράκης». Αντίθετα, ο Στησίμβροτος και άλλοι υποστηρίζουν ότι τα Καβείρια Μυστήρια εισήχθησαν στην Ελλάδα από την Μικρά Ασία και ότι είναι μάλλον Φρυγικής ή Φοινικικής προέλευσης

Σύμφωνα με τη μυθολογία, το Ναό των Μεγάλων Θεών στη Σαμοθράκη ίδρυσαν ο Δάρδανος και ο Ιασίων, γιοι του Δία και της κόρης του βασιλιά της Αρκαδίας (ή κατ’ άλλους του Άτλαντα) Ηλέκτρας, οι οποίοι αναγκάστηκαν, μετά από ένα τρομερό κατακλυσμό στην Αρκαδία, να φύγουν από τη χώρα τους μαζί με άλλους Αρκάδες και να καταφύγουν στη Σαμοθράκη Γι αυτό και η Σαμοθράκη ονομαζόταν αρχικά Δαρδανία ή Ηλεκτρίς. Ειδικότερα λέγεται ότι ο Ιασίων, ο οποίος υπήρξε και εραστής της θεάς Δήμητρας, ήταν αυτός που με συμβουλή της ίδρυσε τα Καβείρια Μυστήρια στην Σαμοθράκη και έγινε μάλιστα ο πρώτος ιερέας τους. Αυτός όμως κεραυνοβολήθηκε αργότερα από το Δία, όταν τον έπιασε σε ερωτική σμίξη με την αδελφή του. Ο Δάρδανος τότε περίλυπος για το χαμό του αδελφού του πέρασε απέναντι στην Μικρασιατική ακτή, όπου έγινε ο μυθολογικός πρόγονος των Τρωών. Λέγεται μάλιστα ότι αυτός μετέφερε εκεί και τα Μυστήρια των Μεγάλων Θεών κι επομένως ότι αυτά δεν εισήχθησαν από την Φρυγία στην Ελλάδα όπως υποστηρίζουν μερικοί, αλλά αντιστρόφως..

Ο Αθηνίωνας (συγγραφέας του 1ου αιώνα μ.Χ.) αναφέρει τον Δάρδανο και τον Ιασίωνα σαν Καβείρους.

ΟΙ ΚΑΒΕΙΡΟΙ

Και οι Κάβειροι μεγάλωσαν κρυφά με τα καμίνια του Ηφαίστου, μαθαίνοντας την τέχνη του σφυριού.....των ασπίδων σιδήρου..... που οι ίδιοι σφυρηλάτησαν στα αμόνια του Ηφαίστου.

 Καλλίιμαχος (Αετία Αποσπ. 115)

Μερικοί μιλούν για Βαβυλωνιακή, άλλοι για Αιγυπτιακή και άλλοι για Σημιτική προέλευση της λέξης «Κάβειροι», όπως και της λατρείας τους.. Μια και οι αυτοί ονομάζονταν από τους αρχαίους Έλληνες γενικά σα «Μεγάλοι Θεοί», υποστηρίζεται η προέλευση της λέξης «Κάβειροι», με αυτό τον εννοιολογικό προσδιορισμό, από την σημιτική λέξη «Καμπιρείμ» (ενικός Καμπίρ και στα Αραβικά Κεμπίρ),. «Μεγάλοι» ή «Ισχυροί». Γκέμπερ επίσης στα Εβραϊκά σημαίνει «δυνατός» και ο γνωστός πληθυντικός Γκιμπορείμ ταυτίζεται με τους δυνατούς και ονομαστούς γίγαντες ή τιτάνες της Παλαιάς Διαθήκης (Γένεση, ΣΤ΄, 6), τους αρχαίους ανθρώπους ή «πεσμένους» Υιούς του Θεού που πήραν σα γυναίκες τους τις θυγατέρες των ανθρώπων και έκαναν μαζί τους παιδιά. Σημειώνεται ακόμα ότι με το ίδιο όνομα καλούνται συχνά οι πλανήτες, εξ’ αιτίας των «ισχυρών» Πλανητικών Πνευμάτων που τους κυβερνούν.

Οι Γκιμπορείμ, σύμφωνα με την Μπλαβάτσκυ, αναφέρονται γενικά στους πρωτοκατακλυσμιαίους Άτλαντες, στις πρώτες υποφυλές της τετάρτης ριζικής φυλής της ανθρωπότητας, όταν «η Λεμουρία δεν είχε ακόμα εξαφανιστεί πλήρως», οι οποίοι έγιναν στην πέμπτη ριζική φυλή «οι δάσκαλοι που οι Αιγύπτιοι και οι Φοίνικες αποκάλεσαν Καβείρους, οι Έλληνες Τιτάνες και οι Ινδουιστές Ρακσάσας», δηλαδή οι αρχικοί «ισχυροί άνθρωποι της σοφίας».

Μια ελληνοκεντρική ετυμολογική ερμηνεία είναι από το ρήμα καίω (καίειν - ΚαFειροι), αφού είχαν σχέση με τη φωτιά και ήταν έτσι οι «καίοντες» ή οι «ισχυροί μέσω της φωτιάς». Μια άλλη ερμηνεία που δίνεται είναι από το μόριο "καβ" (κάβος, καβούρι, καβούκι) που υποδηλώνει κάτι σκληρό και τη λέξη "ιερός". Σε σχέση με την τελευταία ερμηνεία, σημειώνουμε ότι στη Λήμνο, το νησί του Ηφαίστου, που θεωρείται από μερικούς σαν ο πατέρας των Καβείρων, τους ονόμαζαν και «καρκίνους», δηλαδή «καβούρια», μια παρομοίωση, όπως υποστηρίζεται, από τις δαγκάνες του καβουριού που μοιάζουν με τις «δαγκάνες» τις λαβίδας που αυτοί χρησιμοποιούσαν σαν σιδηρουργοί Οι Λήμνιοι επίσης πίστευαν ότι ο Κάβειρος ήταν ο πρώτος άνθρωπος της γης, τον οποίο γέννησε η θεά Λήμνος με «οργιασμούς»..

Ο Στράβωνας αναφέρει την άποψη Δημήτριου του Σκήψιου ότι το όνομά τους προέρχεται από το όρος Κάβειρος της Βερεκυντίας, μιας περιοχής της Φρυγίας, όπου υπάρχει και πόλη Καβειρία.. Οι Κάβειροι σαν μεταλλουργοί συνδέονται με τα βουνά και τα ορυχεία κι επομένως με τη Μεγάλη Μητέρα Θεά, Ρέα ή Κυβέλη, την Θεά των Ορέων και των Σπηλαίων που λατρευόταν στους ιερούς βράχους και στην οποία ήσαν αφιερωμένες οι σημαντικότερες βουνοκορφές, από τα σπλάχνα της οποίας αυτοί αφαιρούσαν τα μέταλλα. Παρουσιάζονται έτσι σαν «υπηρέτες και όργανα της Μεγάλης Μητέρας» και υπάρχουν όχι μόνον στην ακολουθία της, αλλά και μέσα στο σώμα της.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η Κυβέλη στη Μικρά Ασία δεν είχε το χαρακτήρα που είχε η Γαία και η Δήμητρα στην Ελλάδα. Δεν ήταν δηλαδή η θεά των καλλιεργημένων αγρών και των γονίμων κοιλάδων, αλλά η βασίλισσα της άγριας φύσης, η «ορεστέρα θεά», όπως την αποκαλούσαν..

Στην ακολουθία της Μεγάλης Μητέρας ανήκαν και Κουρήτες και οι Κορύβαντες, τους οποίους ταυτίζει μεταξύ τους, σύμφωνα με τον Στράβωνα, ο Δημήτριος ο Σκήψιος. Οι Κουρήτες ήσαν νεαροί άντρες ιερείς στα μυστήρια της Ρέας Κυβέλης στην Κρήτη, και στην κλασσική μυθολογία δαίμονες ή ημίθεοι στους οποίους η Κυβέλη εμπιστεύτηκε το νήπιο Δία. Αυτοί αναφέρονται να χορεύουν και να κτυπούν με θόρυβο τις ασπίδες τους με τα σπαθιά ή τα δόρατά τους για να αποκρύψουν από την Ήρα τα κλάματα του νεογέννητου Δία. Η μύηση στους ναούς τους στην Κρήτη ήταν εξαιρετικά σκληρή και διαρκούσε ένα σεληνιακό μήνα, στη διάρκεια του οποίου ο μυούμενος αφηνόταν μόνος του σε μια κρύπτη και υφίστατο τις πιο αυστηρές δοκιμασίες Λέγεται ότι ο Πυθαγόρας υποβλήθηκε επιτυχώς σε αυτή τη μύηση.. Οι Κορύβαντες από τη μεριά τους ήταν ιερείς του Άττυ, του νέου που αγάπησε η θεά Κυβέλη, και στις οργιαστικές τελετές τους περπατούσαν πηδηχτά ή χορευτικά, κτυπώντας τα κεφάλια τους, οδηγούμενοι σε θρησκευτική μανία. 

Οι ιεροί αυτοί χοροί (τελετές συνοδευόμενους «με οχλαγωγία και θόρυβο και κύμβαλα και ταμπούρλα και όπλα και επίσης με αυλό και καταβοή»); σχετίζονταν πάντα με τις τελετές της Μεγάλης Μητέρας. Κουρήτες και Κορύβαντες ταυτίζονται επίσης από πολλούς με τους Κρητικούς σιδηρουργούς Ιδαίους Δακτύλους, που λέγεται ότι ήσαν οι πρώτοι που ανακάλυψαν και επεξεργάστηκαν τον χαλκό και τον σίδηρο και εισήγαγαν το ρυθμό και τη μουσική στην Ελλάδα, και τους Τελχνίνες, τους περίφημους μεταλλουργούς και σιδηρουργούς της Ρόδου - ένα άλλο επίσης ηφαιστειακό νησί, που σύμφωνα με την παράδοση πρόβαλε ξαφνικά από τη θάλασσα, μετά από μια προηγούμενη βύθισή του σε αυτήν. Τελικά όλοι αυτοί ταυτίζονται με τους Κάβειρους (Δες Στράβων, ,«Γεωγραφικά» 7.50, 10.3.15 , 10.3.19, 10.3.7.1 και 10.3.9).. Έτσι η Σαμοθράκη και η Ρόδος ή οι Κάβειροι και οι Τελχίνες συνδέονται επίσης με τους μύθους του Κατακλυσμού. Η Μπλαβάτσκυ μάλιστα παρουσιάζει τον Νώε του Βιβλικού Κατακλυσμού σαν ένα Κάβειρο και αυτόν.

Η Μπλαβάτσκυ, αφού παρουσιάζει επίσης το «Μεγάλο Καμπαλιστικό Σύμβολο του Ζοχάρ» από την «Ιστορία της Μαγείας» του Ελιφάς Λεβί, που παριστάνει έναν όρθιο λευκό άνδρα ενωμένο με μια μαύρη γυναίκα σε ανάποδη στάση από αυτόν, με το κεφάλι κάτω, «με τα πόδια της να περνούν κάτω από τους εκτεταμένους βραχίονές του και να προεξέχουν πίσω από τους ώμους του και τα χέρια τους να ενώνονται διαγωνίως σε κάθε πλευρά.», αναφέρει ότι δυο τέτοιες μορφές σε άσπρη και μαύρη πέτρα βρίσκονταν από πολύ παλιά και στους ναούς της Αιγύπτου, από την εποχή του Βασιλιά της Περσίας Καμβύση, ο οποίος τις είδε προσωπικά.. Επισημαίνει, ότι οι μορφές αυτές ήταν οι δυο Κάβειροι που προσωποποιούσαν τους δυο πόλους της γης, μεταφέροντας έτσι το μήνυμα της αναστροφής των πόλων ή της πολικής μετατόπισης του άξονα περιστροφής της γης στο απώτατο παρελθόν, η οποία υπήρξε και η αιτία των παγκόσμιων κατακλυσμών που αναφέρουν οι μυθολογίες όλων σχεδόν των αρχαίων λαών. Ο Ηρόδοτος αναφέρει (Θάλεια 77) ότι ο Καμβύσης μπήκε στο εκεί ναό των Καβείρων και περιγέλασε ανοήτως, μην κατανοώντας τα, τα σύμβολα.. Αυτοί οι Κάβειροι, σημειώνει η Μπλαβάτσκυ, ήταν οι Θεοί του "Κατακλυσμού"..

Σε σχέση τώρα με τη γενεαλογία και τον αριθμό των Καβείρων, οι αρχαίες αναφορές διίστανται (ένας, δύο, τρεις, τέσσερες ή επτά). Είδαμε ότι ο Αθηνίωνας αναφέρει δύο μόνον Καβείρους, τον Ιασίωνα και τον Δάρδανο, γιους του Δία και της κόρης του Άτλαντα Ηλέκτρας.. Τα «Διονυσιακά» του Νόννου αναφέρουν αντ’ αυτών τον Άλκηνα (Δυνατό») και τον Ευρυμέδοντα.(«Μεγάλο Εφευρέτη»), παιδιά της Θρακιώτισας Καβειρούς.. Όπου τώρα οι Κάβειροι αναφέρονται σα μια δυάδα, αυτοί ταυτίζονται πάντα με τους Διόσκουρους, τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη εσωτερικά (όπως επίσης δείχνουν και τα ονόματά τους που έχουν μεγάλη σχέση με τη φωτιά και το φως) κι εξωτερικά με τον Δία και το Βάκχο. Άλλοι πάλι αναφέρουν τρεις Καβείρους, τον (την) Αξίερο, την Αξιόκερσα και τον Αξιόκερσο. Ο πρώτος, βασικά χωρίς γένος, μπορεί να ετυμολογηθεί από το «Άξιος» + «Ιερός», ενώ τα ονόματα των άλλων δυο είναι προελληνικής προέλευσης.. Ο Αξίερος ταυτίζεται με τη Δήμητρα και πριν απ’ αυτήν με τη Μεγάλη Μητέρα (Γαία, Ρέα ή Κυβέλη), διότι όπως λέει ένας Ορφικός ύμνος "η θεά που ήταν Ρέα, όταν γέννησε τον Δία έγινε Δήμητρα". Αντίστοιχα η Αξιόκερσα ταυτίζεται με την Κόρη-Περσεφόνη (ή Εκάτη) και ο Αξιόκερσος με τον Πλούτωνα ή το Διόνυσο. :

Μερικοί καμπαλιστές έχουν αντιστοιχήσει στην προηγούμενη Καβείρια Τριάδα τα τρία Ανώτερα Σεφιρώθ του καμπαλιστικού Δέντρου της Ζωής, δηλαδή το Κέτερ (Αξίερος), το Χόχμα ή Μεγάλο Πατέρα (Αξιόκερσος) και Μπίνα ή Μεγάλη Μητέρα (Αξιόκερσα)

Οι Κάβειροι, σε στενή πάντα σύνδεση με τη Δήμητρα, εφεύραν επίσης τα σφυρηλατημένα γεωργικά εργαλεία (άροτρο δρεπάνι κ.λ.π.)., πράγμα που όπως λέγεται χαροποίησε ιδιαίτερα τη Δήμητρα η οποία έβαλε τότε τον σύζυγό της Ιασίωνα να καθιερώσει προς τιμή τους τα Καβείρια Μυστήρια στη Σαμοθράκη και τον έχρισε μάλιστα σαν πρώτο ιερέα της νέας αυτής λατρείας.

Στους τρεις προηγούμενους Καβείρους προστέθηκε αργότερα (σύμφωνα με τον Διονυσόδωρο) και ένας τέταρτος, ο Κάδμιλος (ή Καδμίλος ή Κασμίλος ή Κάσμιλος), ο οποίος ταυτίζεται με τον Ερμή (ή ακόμα με τον Διόνυσο και τον Έρωτα). Λέγεται ότι τη λατρεία του καθιέρωσε ο Κάδμος, απ’ όπου και η ετυμολογική σχέση των ονομάτων τους. Ο Κάδμος ήταν ο σύζυγος της αδελφής του Δαρδάνου και του Ιασίωνα Αρμονίας, της οποία κόρη ήταν η Σεμέλη, η μητέρα του Ιάκχου των Ελευσινίων Μυστηρίων. Μερικοί υποστηρίζουν ότι τους Καβείρους τους έφερε γενικά ο Κάδμος από την Φοινίκη ή από την Αίγυπτο, όπου αυτός έζησε στην Μέμφιδα και μετά στην Τύρο της Φοινίκης. 

Με αυτό τον τρόπο έχουμε μια ισορροπημένη τετράδα («σταυρός» ή «τετράγωνο») από δύο θηλυκές και δύο αρσενικές θεότητες. Οι αρσενικές (Ερμής και Άδης-Πλούτωνας ή ακόμα Διόνυσος) μπορούν να θεωρηθούν σαν οι σύζυγοι ή τα πολικά αντίθετα των θηλυκών (Δήμητρας και Περσεφόνης-Κόρης).. Η Μεγάλη Μητέρα»(Αξίερος), που ονομαζόταν επίσης «Ηλέκτρα» (Φωτεινή, Λαμπρή), «Στρατηγίτιδα» και «Ηγέτιδα» και απεικονιζόταν στα νομίσματα της Σαμοθράκης ανάμεσα σε δυο λιοντάρια, και ο σύζυγός της (Κάδμιλος), με την μορφή ενός ιθυφαλλικού θεού (Ερμής ή Ουρανός) είχαν τα ίδια ιερά σύμβολα - συνήθως τον κριό, σαν γονιμοποιό δύναμη και μπροστάρη, και το κηρύκειο, τα οποία βρέθηκαν χαραγμένα σε νομίσματα και σε επιγραφές .του Ναού.

Η ταύτιση αυτή των απρόσωπων γενικά Μεγάλων Θεών με τους περισσότερους θεούς του Ελληνικού Πανθέου, δείχνει το πολυποίκιλο εύρος των δυνάμεων που αυτοί εκπροσωπούν (π.χ. Κοσμικό, Αιθερικό, Γήινο πυρ και Ζωτική Θερμότητα και Γονιμότητα), έχοντας συγχρόνως μια ανώτερη και μια κατώτερη όψη (νάνοι-στοιχειά ή γίγαντες και κοσμικές αρχές) ή όπως επισημαίνει ο Γιουνγκ «αυτοί αγωνίζονται αιωνίως από τα βάθη προς τα ύψη και συνεπώς βρίσκονται πάντα να είναι αμφότερα από κάτω και από πάνω...”

Στην κατώτερη όψη τους αντιπροσωπεύουν το «υλικό» ή γήινο πυρ και παριστάνονται σα νάνοι με ένα σφυρί, κοντές ποδιές και ακτινοβόλο κεφάλι και γελοιογραφικά, σαν κοντόχοντρες αστείες φιγούρες Τους βλέπουμε σαν δεινούς μεταλλουργούς, σιδηρουργούς και τεχνίτες και από αυτή την άποψη σα παιδιά του θεού του Πυρός Ηφαίστου (της πύρινης φλόγας της δημιουργικής Κοσμικής Διάνοιας αλλά και του Υλικού Πυρός) και παρουσιάζονται να εργάζονται μαζί του στο αμόνι κατασκευάζοντας όλα τα είδη των μεταλλικών αντικειμένων. Με αυτήν ακριβώς την έννοια, ταυτίζονται, όπως ήδη είπαμε, με τους Τελχίνες της Ρόδου και τους Ιδαίους Δακτύλους της Κρήτης, καθώς επίσης με όλους τους αρχαίους σιδηρουργούς και μεταλλουργούς των άλλων παραδόσεων.

Ο Ήφαιστος, ένας Κάβειρος και αυτός, σιδηρουργός των θεών και εκπαιδευτής των ανθρώπων στις μεταλλουργικές τέχνες, λέγεται ότι έφτιαξε τους κεραυνούς του Δία, πανοπλίες, κοσμήματα και άλλα αντικείμενα για τους θεούς, καθώς επίσης την πρώτη γυναίκα Πανδώρα, την οποία οι θεοί έστειλαν, αφού στόλισαν περίτεχνα, στον Επιμηθέα.

Η παλαιότερη απεικόνιση των Καβείρων ήταν στη μορφή φαλλικών φλογών, και αρκετά μεταγενέστερα, σαν επτά Φωτεινοί Νάνοι. Υπό αυτήν τη μορφή ονομάζονται επίσης Φαναοί Θεοί.

Αξίζει να αναφέρουμε μια παλιά παροιμία των Ινδιάνων που λέει ότι «οι σιδηρουργοί και οι σαμάνοι βγαίνουν από την ίδια φωλιά». Οι σαμάνοι ήταν οι πρώτοι σιδηρουργοί ή αντίστοιχα οι πρώτοι σιδηρουργοί έγιναν επίσης μάγοι και σαμάνοι κι έτσι εξηγείται η σαμανιστική έκσταση ή «θρησκευτική μανία» των συμμετεχόντων στις τελετές των Καβείρων, Κουρητών, Κορυβάντων και των άλλων αντιστοιχιών τους

Στην Καβείρια τριάδα του Αξίερου–Αξιόκερσας–Αξιόκερσου, μπορούμε να αντιστοιχίσουμε πλήρως τη μεγάλη τριάδα των Ελευσινίων Μυστηρίων Δήμητρα–Κόρη–Ίακχος. Η Δήμητρα, εκτός από τις γνωστές αντιστοιχίες της, είναι επίσης η Καβείρια εκείνη οντότητα που έφερε στο γη, από «άλλες σφαίρες» λέγεται, το σιτάρι και γενικότερα τα δημητριακά. Υποστηρίζεται ότι το σιτάρι, σε αντίθεση με τα άλλα φυτά, δεν υπάρχει σε άγρια κατάσταση, ούτε και έχει αναπτυχθεί από οποιοδήποτε άλλο φυτό. Το έφερε σα δώρο η Δήμητρα στους ανθρώπους, όπως ακριβώς η Ίσιδα στην Αίγυπτο, οι οποίες τους δίδαξαν επίσης τη γεωργία.

Μια αντίστοιχη Καβείρια οντότητα, με ανάλογο ευεργετικό ρόλο για τους ανθρώπους, είναι και ο Προμηθέας, ο «Δαδούχος» και «Φιλάνθρωπος», σύμφωνα με τον Αισχύλο, ο οποίος έδωσε στους ανθρώπους το μεγάλο δώρο της ουράνια φωτιάς, το οποίο κρατούσαν ζηλότυπα οι θεοί μόνον για τον εαυτό τους.. Αυτή η ουράνιο φωτιά για την οποία τόσο πολύ υπέφερε ο φιλάνθρωπος Προμηθέας, ο οποίος σε έναν άλλο μύθο παρουσιάζεται και σαν ο δημιουργός του πρώτου ανθρώπου (του «Αδάμα,», του πραγματικά πρώτου «έλλογου» ανθρώπου), δεν είναι άλλη από το θείο Νου με τον οποίο μπολιάστηκε ο προηγούμενα άνους άνθρωπος και έγινε από ζωάνθρωπος, ή Άνθρωπος του Νεάντερλαντ, Χόμο Σάπιενς. Γι’ αυτό και ο Προμηθέας ταυτίζεται με τον Εωσφόρο, «Αυτόν που Φέρει το Φως», που οι αμύητοι αδαείς ταύτισαν με τον Διάβολο της παραδόσεως.

Ο Κάβειρος Προμηθέας, μαζί και όλοι συνολικά οι Κάβειροι, αντιπροσωπεύουν τις μεγάλες ευεργετικές εκείνες θείες οντότητες, τους «Κύριους της Φλογός» της εσωτερικής παράδοσης, οι οποίες θυσιάστηκαν οικειοθελώς, αφήνοντας τα ουράνια δώματά τους και ενσαρκωνόμενοι πάνω στη γη σε επιλεγμένα άτομα της Τρίτης (Λεμούριοι) και του αρχικού τμήματος της Τετάρτης (Άτλαντες) Ριζικής Φυλής, για να βοηθήσουν την εξέλιξη του ανθρώπου. Αυτοί είναι οι «Τιτάνες» και οι «Γίγαντες» της παράδοσης που ενώθηκαν με τις «κόρες των (ανόων τότε) ανθρώπων» ή καλύτερα ζωανθρώπων, μπολιάζοντάς τα παιδιά τους με τον θείο σπινθήρα του Νου.. Αυτή είναι η «πτώση» των Αγγέλων του Φωτός στην ενσάρκωση, αυτή και η συμβολική «τιμωρία» τους, αυτή είναι η μεγάλη θυσία των «Κυρίων της Φλογός» που αντιπροσωπεύονται συνοπτικά από τον Εωσφόρο ή τον Προμηθέα..

Σημειώνουμε ότι, σύμφωνα με μια παράδοση που αναφέρει ο Παυσανίας, ο Προμηθέας, μαζί με τον υιό του Αιτναίο, λατρεύονταν σαν Κάβειροι στην Βοιωτία, σε μία περιοχή όπου είναι γνωστό ότι εγκαταστάθηκαν Θρακοπελασγοί. Το όνομα του Αιτναίου παραπέμπει άμεσα στο ηφαίστειο της Σικελίας Αίτνα και στο «ηφαιστειώδες πυρ».

Οι ίδιες αυτές οντότητες, «Τιτάνες» ή «Γίγαντες» έγιναν στη συνέχεια οι αρχαίοι Βασιλιάδες των ανθρώπων, οι «θεοί κάτω στη γη», ιδρύοντας Θείες Δυναστείες και διδάσκοντας τους ανθρώπους τα γράμματα, τις τέχνες και τον πολιτισμό. Ο Πλάτωνας μιλάει για θεούς και ημίθεους εφευρέτες, ενσαρκωμένους σε ανθρώπους, που εμφανίστηκαν διαδοχικά στις φυλές των ανθρώπων, μετά την αναχώρηση των θείων κυβερνητών, και ανακάλυψαν την φωτιά (Προμηθέας), το σιτάρι (Δήμητρα) και το κρασί (Διόνυσος). Όλη αυτή η τάξη των Θείων Κυβερνητών, Ευεργετών και Εφευρετών αντιπροσωπεύουν συνολικά τους «Μεγάλους Θεούς» ή Καβείρους. 

Στην ανώτερη όψη τους, οι ίδιες αυτές οντότητες, ταυτίζονται με τους Θείους Δημιουργούς, «Λόγους» ή Κυβερνήτες των επτά Ιερών Πλανητών, τα επτά Πλανητικά Πνεύματα,, τους επτά Κοσμοκράτορες ή ακόμα τους επτά Ελοείμ, επτά Αρχαγγέλους (Μιχαήλ-Ήλιος, Γαβριήλ-Σελήνη, Σαμαήλ- Άρης, Αναήλ-Αφροδίτη, Ραφαήλ-Ερμής, Ζαχαριήλ - Δίας και Οριφιήλ – Κρόνος ή. επτά Αγγέλους μπροστά από το Θρόνο του Θεού της Χριστιανικής παράδοσης ή ακόμα τους επτά Πίτρις ή επτά Ρίσις της Ινδουιστικής παράδοσης ή τους επτά Ντυάνι Τσόχανς της «Μυστικής Διδασκαλίας» της Μπλαβάτσκυ ή αντίστοιχα τους επτά Ντυάνι Βούδες.

Βέβαια μέχρι τώρα έχουμε δει να απαριθμούνται μόνο δύο, τρεις ή τέσσερες Κάβειροι, ενώ αυτοί, σύμφωνα με την εσωτερική διδασκαλία και τις παραπάνω αντιστοιχίες τους, θα πρέπει να είναι κανονικά επτά.. Πού είναι λοιπόν οι υπόλοιποι;.

Ο Φερεκύδης αναφέρει σαν μητέρα των Καβείρων (με πατέρα τον Ήφαιστο) την Καβείρη ή Καβειρώ, κόρη τώρα του θαλάσσιου θεού Πρωτέα και της Αγχινόης. Ο Ήφαιστος απέκτησε με την Καβειρώ τρία αγόρια, τους Κάβειρους, και τρία κορίτσια, τις Καβειρίδες, για κάθε μια τριάδα των οποίων υπήρχαν ξεχωριστά ιερά. Έτσι η γενεαλογία αυτή του Ηφαίστου, μαζί με τον ίδιο, περιλαμβάνει συνολικά 7 Καβείρους. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή αυτός απέκτησε με την Καβειρώ μόνον ένα παιδί, τον Κάδμιλο, ο οποίος γέννησε στη συνέχεια τους άλλους τρεις Κάβειρους και τις τρεις Καβειρίδες. Και από αυτή την άποψη οι Κάβειροι είναι πάλι (μαζί με τον Ήφαιστο) επτά. Αν και τα ονόματά τους θεωρούνται συνήθως μυστικά και απόρρητα και αυτοί αναφέρονται μόνον συλλογικά σαν «Μεγάλοι Θεοί», «Θίακες;» ή «Άνακτες», την Ελληνιστική περίοδο εμφανίστηκαν γι’ αυτούς κάποια ονόματα όπως Κασμίλος, Κοίος, Κρείος, Υπερίων, Ιαπετός, Δάρδανος και Ιασίων. Μερικοί θέτουν σαν Κάβειρο και τον Ασκληπιό.

Η εσωτερική παράδοση μιλάει επίσης για τη δημιουργία επτά αρχέγονων ανθρώπων από τη Μητέρα Γη και από το Θείο Πυρ (πνευματικό ή αστρικό) των Πατέρων ή Προγόνων (Ινδουιστικά Πίτρις). Αναφέρεται επίσης η δημιουργία επτά «"Ιερών Πυρών" σε επτά τοποθεσίες της Ηλεκτρίας (Σαμοθράκης)..

Όσο τώρα για την αντιστοιχία τους με τους Διόσκουρους, επισημαίνουμε ότι και οι Διόσκουροι ήταν αρχικά (στις μέρες της Λεμουρίας) επτά και αρκετά αργότερα περιορίστηκαν σε τρεις και τέσσερες, σαν αρσενικοί και θηλυκοί, και τελικά σε δύο σαν τους Καβείρους.. .Σε σχέση με αυτούς, αναφέρεται ότι όταν οι Αργοναύτες βρήκαν στο δρόμο τους μεγάλη θαλασσοταραχή, ο Ορφέας, ο μόνος από αυτούς μυημένος στα Καβείρια μυστήρια, προσευχήθηκε στους Μεγάλους Θεούς και αμέσως ο άνεμος σταμάτησε και δυο αστέρια φάνηκαν πάνω από το κεφάλι των Διόσκουρων. Από τότε λέγεται οι Κάβειροι θεωρήθηκαν προστάτες των ναυτικών και όσοι κινδύνευαν τους επικαλούνταν για τη σωτηρία τους.

                                                                Τόποι Λατρείας 

Παρ' όλο που η μύηση γίνονταν σχεδόν αποκλειστικά στη Σαμοθράκη, όπου η λατρεία των Καβείρων άρχισε πριν από τον 7ο αιώνα, η λατρεία τους ξαπλώθηκε γρήγορα, πρώτα στα γειτονικά νησιά, Λήμνο (όπου λατρεύονταν τρεις Κέβειροι, οι οποίοι ήσαν επίσης προστάτες της αμπελουργίας), Ίμβρο, και Τένεδο και μετά στη Θράκη, τη Μακεδονία, την Μικρά Ασία και τελικά σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ιερά τους υπήρχαν επίσης στα νησιά Σύρο, Πάρο, Χίο, Δήλο και Κέρκυρα και στην ηπειρωτική Ελλάδα στη Θήβα (όπου υπήρχε «άγιο» και «θαυματουργό».κατά τον Παυσανία Καβείριο, όπου λατρεύονταν οι «Άνακτες»:

ο Πατέρας Κάβειρος, που μοιάζει με το Διόνυσο, και ο Υιός ή Παις. Κοντά υπήρχε και άλσος της Καβειραίας Δήμητρας και της Κόρης όπως επίσης και ιερό των Καβειρίδων Νυμφών), στην Ανθηδώνα της Βοιωτίας, στη Πέργαμο, στη Θεσσαλονίκη (όπου ισχυρίζονται μάλιστα ότι η Ροτόντα ήταν ναός του Καβείρου), στην Όλυνθο της Χαλκιδικής, στις Σέρρες και στη Σικελία Επίσης στην Άμφισσα της Λοκρίδας τελούνταν μυστήρια προς τιμή των Ανάκτων Παίδων, οι οποίοι, όπως επισημαίνει ο Παυσανίας, άλλοι λένε ότι είναι οι Διόσκουροι και άλλοι οι Κάβειροι». Και έχουν βέβαια και οι δυο δίκιο, αφού όπως είπαμε οι Διόσκουροι ταυτίζονται με τους Καβείρους. Εκτός της Ελλάδας, λατρεία τους αναφέρεται στην Φρυγία, την Τρωάδα, τη Φοινίκη και την Μέμφιδα της Αιγύπτου.

                                                                            ΜΥΗΣΗ 

«Για τους θεούς που τιμώνται στη Σαμοθράκη πολλοί έχουν πει ότι είναι οι ίδιοι οι Κάβειροι αλλά ούτε αυτοί που το είπαν αυτό μπορούν να μας πουν ποιοι είναι οι Κάβειροι».
Στράβων (Γεωγρ., 7, a, 1, 51, 1)

Τα Καβείρια Μυστήρια σχετίζονταν με τη λατρεία των Ιερών Πυρών (Καβείρων), των πιο απόκρυφων δηλαδή δυνάμεων της φύσης, τα οποία, όπως λέει ο μύθος, σχηματίστηκαν σε επτά μέρη του νησιού της Σαμοθράκης. Εδώ θεσπίστηκαν τα Μυστήρια που γίνονταν κάθε επτά χρόνια και το Ιερό Πυρ διατηρημένο στο νησί, μεταδιδόταν στους μύστες, οι οποίο, μετά τη βάπτισή τους εν πυρί και πνεύματι,. άρχιζαν μια νέα ζωή

Τα Καβείρια και τα Ελευσίνια Μυστήρια ήταν τα πιο διάσημα στην αρχαία Ελλάδα και είναι δύσκολο να πούμε ποιο τύχανε του μεγαλύτερου σεβασμού. Τα Καβείρια Μυστήρια της Σαμοθράκης, επισημαίνει η Μπλαβάτσκυ, ήταν «επιστημονικότερα και φιλοσοφικότερα», ενώ τα Ελευσίνια ήταν περισσότερο ενός «μυστικιστικού και θρησκευτικού χαρακτήρα».

Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης αναφέρει ότι οι μυούμενοι στα Μυστήρια «γίνονται ευσεβέστεροι και δικαιότεροι και στα πάντα καλύτεροι», δείχνοντας έτι τη μεγάλη εκπαιδευτική σημασία τους και την ηθική τελείωση των μυστών στην οποία αυτά οδηγούσαν. Σε αυτά αναφέρεται ότι μυήθηκαν διάφοροι επιφανείς ήρωες της αρχαιότητας όπως ο Ορφέας, ο Ηρακλής, ο Οδυσσέας και οι Διόσκουροι ή ακόμα άτομα όπως ο Πυθαγόρας, ο Ηρόδοτος και ο Μέγας Αλέξανδρος.

Το τι ακριβώς γινόταν σε αυτά, κανείς δεν το γνωρίζει, διότι η αποκάλυψη των τεκταινομένων σε αυτά ισοδυναμούσε με την ποινή του θανάτου. .Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης πάντως επισημαίνει ότι οι Κάβειροι εκπροσωπούσαν την αθανασίας της ψυχής κι επομένως θα πρέπει να διδασκόταν και να βιωνόταν σε αυτά κάτι ανάλογο με τα Ελευσίνια Μυστήρια, με ένα ανάλογο δηλαδή μυστηριακό και εσχατολογικό περιεχόμενο. Σε κοσμολογικό επίπεδο, η κύρια διδασκαλία τους πρέπει να ήταν η Διδασκαλία του Κοσμικού Πυρός και η Δημιουργία του Κόσμου εκ του Πυρός. Αναφέρεται ακόμα ότι γινόταν σε αυτά επίκληση του Ουρανού και της Γαίας σα θεούς της Δημιουργίας.

Τα Καβείρια Μυστήρια, όπως και όλα τα αρχαία Ελληνικά Μυστήρια, περιελάμβαναν βέβαια τα τρία βασικά στάδια τη; Κάθαρσης, Μύησης και Εποπτείας ή ειδικότερα τα επτά στάδια του Καθαρμού, Χρίσματος, Περιβολής, Ιερού Λόγου, Ενθρονισμού, Ιερογαμίας και Εποπτείας. Σε αντίθεση με τα Ελευσίνια μυστήρια, επιτρεπόταν σε αυτά η συμμετοχή οποιουδήποτε ατόμου, ανεξάρτητα από εθνικότητα, ηλικία, φύλο ή κοινωνικό αξίωμα. Ακόμα και οι δούλοι μπορούσαν να μυηθούν σε αυτά, με μόνον περιορισμό τη μη διάπραξη ανόσιων πράξεων.

Οι Ανακτοτελεστές αποφάσιζαν ποιοι από τους προσερχόμενους ήταν άξιοι να μυηθούν και η Λουτροφόρος φρόντιζε για την κάθαρση των υποψηφίων. Τα Μυστήρια ξεκινούσαν με την εξομολόγηση του νεόφυτου από τον Κόη, τον εξομολογητή ιερέα, ο οποίος τον δοκίμαζε ως προς την προηγούμενη διαγωγή του και είχε το αξίωμα να μπορεί να εξιλεώσει ακόμα και το φονιά που μετάνιωνε για την πράξη του («φονέα καθαίροντα»),. Ο Πλούταρχος διασώζει ένα διάλογο μεταξύ του εξομολογητή ιερέα και του νεόφυτου Σπαρτιάτη βασιλιά Λυσάνδρου. Όταν ο Κόης του ζήτησε να του πει το μεγαλύτερό του αμάρτημα, ο Λύσανδρος τον ρώτησε πονηρά αν ο ίδιος ήθελε να το μάθει αυτό ή οι θεοί. Όταν ο ιερέας του απάντησε «οι θεοί», ο Λύσανδρος του είπε: «φύγε τότε εσύ από δω και αν με ρωτήσουν οι θεοί, θα τους το πω»...

Μετά την εξομολόγηση και την έγκριση του Κόη, γινόταν τη νύχτα η μύηση, υπό το φως δαυλών που κρατούσαν προχωρώντας οι νεόφυτοι. Ο δαυλός αυτός, εκτός από σύμβολο των Καβείρων, συμβόλιζε επίσης το εσωτερικό φως του μύστη που διώχνει το σκοτάδι της άγνοιας. Στις ανασκαφές βρέθηκαν πολλές θέσεις για την τοποθέτηση των δαυλών καθώς επίσης λυχνάρια με χαραγμένο πάνω τους το γράμμα Θ, ένα σύμβολο της Εκάτης και του Αστρικού Πυρός.

Σύμφωνα με τον Χριστιανό συγγραφέα Ιππόλυτο (2ος αιώνας μ.Χ.) οι Σαμοθράκες «ονομάζουν τον τιμώμενο από αυτούς στα μυστήρια Αδάμα, τον πρώτο άνθρωπο (από το Αδάμ) και υπάρχουν στο ιερόν της Σαμοθράκης δυο ιθυφαλλικά αγάλματα γυμνών ανθρώπων με τα χέρια τεταμένα προς τον ουρανό, όπως είναι και το άγαλμα του Ερμή στη Κυλλήνη. Τα αγάλματα αυτά είναι εικόνες του αρχανθρώπου και του αναγεννόμενου πνευματικού ανθρώπου, ο οποίος είναι κατά πάντα ομοούσιος προς εκείνον τον άνθρωπο". 

Όπως γενικά ξέρουμε στο στάδιο της Μύησης ο νεόφυτος ταυτίζεται με τον προστάτη θεό και βιώνει ενεργητικά τα πάθη του, περνώντας μέσα από μια ιδιαίτερα σκληρή δοκιμασία, τη Διάβαση, η οποία καταλήγει στο συμβολικό και ψυχολογικό του θάνατο και στην μετέπειτα ανάστασή του, η οποία είχε σαν βασικό σκοπό το ξεπέρασμα του φόβου του θανάτου. Το στάδιο αυτό υπήρχε τόσο στα Ελευσίνια όσο και στα Ορφικά Μυστήρια, τα οποία διέθεταν αντίστοιχες διδασκαλίες για τον πάσχοντα θεό με τον οποίο ταυτιζόταν ο μυούμενος. Υπήρχε άραγε κάτι ανάλογο και στα Καβείρια Μυστήρια; 

Η απάντηση είναι ναι και ο πάσχων θεός εδώ είναι ο Κάδμιλος, ο νεότερος των Καβείρων, με τον οποίο και ταυτίζεται ο νεόφυτος. Η πλήρης ιστορία του Κάδμιλου έχει πολλές ομοιότητες με αυτή του Διονύσου στα Ορφικά Μυστήρια και του Όσιρι στα αντίστοιχα Αιγυπτιακά Μυστήρια, καθώς επίσης με την ιστορία του Μασονικού Διδασκάλου Χιράμ Αμπίφ, υπεύθυνου για το κτίσιμο του Ναού του Σολομώντα, ο οποίος σκοτώθηκε από τρεις κατώτερους τέκτονες. Σύμφωνα με το μύθο οι τρεις πρώτοι Κάβειροι (Αξίερος, Αξιόκερσα και Αξιόκερσος) επιτέθηκαν στον μικρότερο αδελφό τους Κάδμιλο (που κατά μια άλλη εκδοχή όπως είπαμε είναι ο πατέρας τους) και τον σκότωσαν και διαμέλισαν το σώμα του, το οποίο βρέθηκε αργότερα και ετάφη στους πρόποδες του Ολύμπου της Μικράς Ασίας. Ο Κάδμιλος νίκησε όμως τελικά το θάνατο και αναστήθηκε με τη βοήθεια του θεού Ερμή (μερικοί λένε και με τη βοήθεια των αδελφών του) που τον άγγιξε με το κηρύκειό του. .

Έχει έτσι προταθεί ότι τα Καβείρια Μυστήρια περιελάμβαναν τη συμβολική θυσία και ανάσταση του Κάδμιλου και διακρίνονται μάλιστα τρεις βαθμοί ως προς αυτό. Στον πρώτο γινόταν ο φόνος του Κάδμιλου από τα αδέλφια του. Στον δεύτερο ανακαλυπτόταν και θαβόταν το διαμελισμένο σώμα του και στον τρίτο γινόταν η ανάστασή του και η επακόλουθη σωτηρία του κόσμου. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς χαρακτηρίζει τα Καβείρια Μυστήρια σαν το μυστήριο του αδελφού που σκοτώνεται από τον αδελφό, αποτελώντας έτσι μια μεταφορά για το Φιλοσοφικό Θάνατο και Ανάσταση. Ο αναστημένος Κάδμιλος νυμφεύεται στη συνέχεια την χαμένη Κόρη (Αξιόκερσα) και αυτός ο Ιερός Γάμος (ή Ιερογαμία) αποτελεί το Μεγάλο Μυστήριο.

Ακολουθούσε το στάδιο της Εποπτείας και η εμβάθυνση της διδασκαλίας από το μύστη και μετά ο στολισμός και η Ενθρόνισή του. Του φορούσαν στο κεφάλι ένα στεφάνι από κλαδιά ελιάς και μια πορφυρή ζώνη στη μέση, την οποία θα έφερε μαζί του στην υπόλοιπη ζωή του, ενδεικτική της μυήσεώς του, και η οποία θα τον προφύλαγε από τους κινδύνους, ιδίως τους θαλασσινούς. . Χάρις σε αυτήν λέγεται σώθηκε Οδυσσέας από την μανία των κυμάτων και μπόρεσε ο Αγαμέμνονας να ελέγξει όλες τις στάσεις των στρατευμάτων του κατά τον Τρωικό πόλεμο. Του περνούσαν επίσης στο χέρι ένα δακτυλίδι από τοπικό μαγνητίτη που συμβόλιζε τον δεσμό του πιστού με τη Μεγάλη Θεά. Μετά ακολουθούσε ο Ιερός Χορός των ιερέων γύρω από την ιερή πυρά και τους καθισμένους μυούμενους, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος:

Καθάπερ ειώθασιν εν τω καλουμένω θρονισμώ καθίσαντες τους μυουμένους οι τελούντες κύκλω περιχορεύειν..

Ο Πλούταρχος γνώριζε και άλλα πολλά για τα Καβείρια μυστήρια, στα οποία είχε μυηθεί, αλλά αρνήθηκε να τα αποκαλύψει «Ποιοι είναι οι Κάβειροι και ποια τα μυστήρια που τελούν στην Μητέρα Ρέα, θα ζητήσω συγγνώμη από τους φιλομαθείς για τη σιωπή μου. Ποια είναι η παρακαταθήκη και τα τελούμενα σε αυτήν δεν μου επιτρέπεται να γράψω".

Μετά τον ενθρονισμό του, ο μύστης οδηγόταν από τον ιερέα στο Άβατο του Ιερού μπροστά από το οποίο η λιτή επιγραφή «"Αμύητον μη εισιέναι" απαγόρευα ρητά και απόλυτα την είσοδο στους αμύητους.. Εκεί ο μύστης παρακολουθούσε (είχε την εποπτεία) κάποια ιερή κοσμογονική αναπαράσταση και γινόταν έτσι επόπτης..

Ίσως οι νεόφυτοι να νήστευαν στη διάρκεια των τελετών και κατά τον τέλος των ιερουργιών, στο στάδιο της «ευδαιμονίας», να δειπνούσαν πλουσιοπάροχα μαζί, τιμώντας δεόντως και το θεό του κρασιού...

                                                              ΧΑΛΔΑΪΚΑ ΛΟΓΙΑ

«Εισί πάντα εκ πυρός εκγεγαώτα (Όλα έχουν γεννηθεί από το πυρ). Παντί γαρ εν κόσμω λάμπει τριάς, ης μονάς άρχει» (σε όλο το κόσμο λάμπει η Τριάδα, στην οποία αρχηγός είναι η Μονάδα)».
Χαλδαϊκά Λόγια

Η μύηση στα Καβείρια Μυστήρια δεν ενδιαφέρεται προφανώς για τον χθόνιο ή υλικό χαρακτήρα των Καβείρων, την «υλαία φλόγα», αλλά γι’ αυτό τούτο το Ουράνιο Πυρ, στην κοσμική και αιθερική του εκδήλωση. Η όλη θεώρηση και διδασκαλία στην οποία αυτά στηρίζονται φαίνεται να συνδέεται με την διδασκαλία των περίφημων Χαλδαϊκών Λογίων (ή Χρησμών), του μυσταγωγικού εκείνου έπους «οδηγιών» για μυημένους στη θεία φιλοσοφία και στις μεθόδους της μυστικιστικής ένωσης.

Οι Χαλδαίοι δέχονταν την ύπαρξη επτά κόσμων, ενός πυρώδους, τριών αιθερικών και τριών υλικών. Από αυτούς ο τελευταίος καλείται χθόνιος (γαιώδης) και θεωρείται εχθρός του φωτός (μισοφαής). Είναι ο υποσέληνος κόσμος (κάτω της σελήνης) που περιέχει μέσα του την ύλη.

Στην κορυφή του νοητού κόσμου τοποθετούν τον Πατρικό Νου ή Ιερό Πυρ από το οποίο απορρέουν τα πάντα, ο οποίος είναι υπεραισθητός και μόνο με τη μεσολάβηση του Δεύτερου Νου, του βασικού Δημιουργού, έρχεται σε επαφή με αυτόν. Ο υπερβατικός αυτός θεός θεωρείται ασύλληπτος από τη διάνοια του ανθρώπου και μόνον ένας τελείως εξαγνισμένος νους μπορεί να τον νοήσει μέσα από μια βαθιά κατάνυξη. Αποδίδεται συνήθως σαν Άυλο ή Κρυμμένο Πυρ. Οι περισσότεροι άνθρωποι ούτε καν τον υποψιάζονται και θεωρούν συνήθως σαν ύπατη πραγματικότητα τον Δεύτερο Νου, τη Δυάδα. Από την ένωση τώρα της Πατρικής Μονάδας με τη Δυάδα του Δεύτερου Νου απορρέει η πρώτη Τριάδα., η οποία βασιλεύει σε όλο τον κόσμο.

Την διατήρηση των όντων αναλαμβάνει συνολικά ο Ουράνιος Έρωτας (αριθμός τρία), ο οποίος με το Νου και τη Θεία Πνοή (Δεύτερου Νου) κατά τα αρμονικά πρότυπα του Πλατωνικού «Τιμαίου» σχηματίζει την ουσία της Ψυχής.

Κάτω από τον Πατρικό Νου και την πρώτη Τριάδα (Πρώτος, Δεύτερος Νους και Έρωτας) αναπτύσσονται οι τριάδες του νοητού κόσμου και μετά οι θεοί που εδρεύουν πέρα από τις ουράνιες σφαίρες (άζωνοι) ή που διοικούν αυτές (ζωναίοι).

Ο Πατέρας βασιλεύει μόνος του στη σιγή της Αβύσσου όπου σχηματίζει μια πρώτη τριάδα με τη Δύναμη και το Νου. Εάν ο Νους είναι ο δεύτερος θεός στον οποίο ο Πατέρας ανέθεσε τη Δημιουργία του κόσμου, τότε η Δύναμη του Πατέρα είναι η Εκάτη, η οποία ταυτίζεται με τη Ρέα. Η Εκάτη, σαν ένας τρίτος θεός, κινείται ανάμεσα στον πρώτο και στον δεύτερο Νου, συνδέοντάς τους μεταξύ τους. Ταυτίζεται συνήθως με την Ψυχή του Κόσμου. Είναι μια ενδιάμεση αρχή που διασπά και συνδέει συγχρόνως τις δυο υπερβατικές αρχές, οι οποίες ονομάζονται αντίστοιχα Άπαξ Επέκεινα (Υπερβατικός Ένας) και Δις Επέκεινα.

Σύμφωνα λοιπόν με τα Χαλδαϊκά Λόγια, ο Εμπύριος κόσμος (Εμπύριον), που περιβάλλει τον εκδηλωμένο κόσμο (όλες τις ουράνιες σφαίρες), είναι έργο του δεύτερου Νου και διαφέρει από τον Κόσμο των Ιδεών που διανοείται ο πρώτος Νους και η Εκάτη διαχωρίζει, όπως λέγεται, σα μια νοερή μεμβράνη που παίρνει τη μορφή ζώνης (Υπεζωκώς) το πρώτο από το δεύτερο πυρ, τα οποία τείνουν διαφορετικά να αναμιχθούν.

Μια γεύση της μύησης στα Καβείρια Μυστήρια μπορούμε να πάρουμε από την μύηση στην 31η Ατραπό του Δέντρου της Ζωής, στον βαθμό του «Πρακτικού» (Practicus) του Ροδοσταυρικού Τάγματος της Χρυσαυγής. Η «Ατραπός» αυτή συνδέει την κατώτατη σφαίρα του Μαλκούτ (10η Σεφίρα) ή υλικό σύμπαν διαγώνια αριστερά με την σφαίρα του Χοντ (8η Σεφίρα) ή Σφαίρα του Συγκεκριμένου Νου, η οποία αντιπροσωπεύεται συγχρόνως από το θεό Ερμή. Η Ατραπός αυτή λέγεται επίσης Ατραπός του Σιν, από το Εβραϊκό γράμμα Σιν που έχει τη μορφή τριών γλωσσών φωτιάς και παριστάνει εσωτερικά το Στοιχείο του Πυρός.. Α

ντιστοιχεί επίσης στην 20η Κλείδα του Ταρώ, την «Κρίση». Η 31η Ατραπός είναι η πλέον κατάλληλη για την καμπαλιστική μύηση του νεόφυτου στα μυστήρια του Πυρός.. Η όλη μύηση χρησιμοποιεί αποσπάσματα από τα Χαλδαϊκά Λόγια, και οι τρεις αξιωματούχοι που συμμετέχουν σε αυτήν αντιπροσωπεύουν τους παραδοσιακούς Καβείρους Αξίερο, Αξιόκερσο και Αξιόκερσα, με τον τέταρτο Κάβειρο, τον Κάδμιλο, να αντιπροσωπεύεται από τον νεόφυτο. Οι τρεις Κάβειροι εκπροσωπούν εδώ την Τριαδικότητα του Δεύτερου Νου (εκδηλωμένου Σύμπαντος). Ο Αξίερος είναι το Ηλιακό Πυρ, ο Δημιουργός, ο Νους στην γενετική πράξη της δημιουργίας. Ο Αξιόκερσος είναι ο Καταστροφέας, το Ηφαιστειακό Πυρ, ο Νους στη διαμορφωτική πράξη της δημιουργίας και η Αξιόκερσα είναι ο Διατηρητής, το Αστρικό Πυρ ή η Πνευματική Ψυχή. Ο Νεόφυτος καθώς συναντά στο δρόμο του τους τρεις αυτούς «Καβείρους», κρατά στο χέρι του το Τετράεδρο ή Πυραμίδα του Πυρός, η οποία αντιπροσωπεύει συμβολικά αυτή την Τριαδικότητα σε αυτές τις τρεις όψεις. Ο ίδιος ο υποψήφιος αντιπροσωπεύει σαν Κάδμιλος την Λανθάνουσα Θερμότητα, το Ναό που στεγάζει αυτή την Τριαδικότητα.

Στην αρχή μιλάει στον μυούμενο ο Αξίερος και του λέει: «Είμαι η κορυφή του Τριγώνου της Πυρός. Είμαι το Ηλιακό Πυρ που εκρέει τις ακτίνες του πάνω στο κατώτερο κόσμο, δίνοντας ζωή, παράγοντας φως». Ο δεύτερος αξιωματούχος τον προτρέπει να προσέξει τα λόγια του Αξίερου και του δίνει μια αντίστοιχη διδασκαλία

Στη συνέχεια ο νεόφυτος συναντά στο δρόμο του τον Αξιόκερσο, ο οποίος του λέει: «Είμαι η αριστερή Κορυφή της Βάσης του Τριγώνου του Πυρός. Είμαι Ηφαιστειακό Πυρ και Γήινο, που αναλάμπει μέσα από τις Αβύσσους της Γης. Πυρ που διαρρηγνύει, Πυρ που εισχωρεί σχίζοντας το παραπέτασμα της Ύλης, Πυρ περιορισμένο, Πυρ βασανιστικό, που μαίνεται και στροβιλίζεται σε μια απειλητική θύελλα».

Πάλι προτρέπεται να προσέξει τα λόγια του Αξιόκερσου και του δίνεται μια διδασκαλία για τον Διαμορφωτή του Πύρινου Κόσμου (Εμπυρίου) που «είναι ένας Νους που πρώτος ξεπήδησε από το Νου, ενδύοντας το ένα Πυρ με το άλλο, ενώνοντάς τα μαζί....»

Στη συνέχεια ο μυούμενος συναντά την Αξιόκερσα που του λέει: «Είμαι η Δεξιά Κορυφή της Βάσης του Τριγώνου του Πυρός. Είμαι Αστρικό και Ροϊκό Πυρ, που περιελίσσεται και αναλάμπει μέσα από το στερέωμα. Είμαι η Ζωή των Όντων, η ζωτική θερμότητα της Ύπαρξης».

Πάλι ο αξιωματούχος του λέει να προσέξει τα λόγια της Αξιόκερσας και του εξηγεί: «Ο Πατέρας έχει αποσυρθεί βιαστικά, αλλά δεν έχει σβήσει το Πυρ του στην Διανοητική του Δύναμη. Όλα τα πράγματα ξεπηδούν από εκείνο το ένα Πυρ. Διότι όλα τα πράγματα ο Πατέρας όλων των πραγμάτων τα τελειοποίησε και τα παρέδωσε στο Δεύτερο Νου, τον οποίο όλες οι φυλές των ανθρώπων ονομάζουν Πρώτο Νου.....»

Μετά του εξηγείται γιατί το η Τριγωνική Πυραμίδα ή Τετράεδρο που κρατούσε όλη την ώρα στα χέρια του είναι ένα κατάλληλο σύμβολο του Πυρός:

Το Τετράεδρο σχηματίζεται από 4 τρίγωνα (έδρες), 3 ορατά και ένα κρυμμένο (βάση), τα οποία εντούτοις χρησιμοποιούν τη σύνθεση των υπόλοιπων. Τα 3 ορατά τρίγωνα αντιπροσωπεύουν το Ηλιακό, το Ηφαιστειακό και το Αστρικό Πυρ, ενώ το τέταρτο αντιπροσωπεύει τη Λανθάνουσα Θερμότητα...

                              ΤΟ ΚΑΒΕΙΡΙΟ ΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ 

Βόρεια της σημερινής πρωτεύουσας «Χώρας» ή «Κάστρου» της Σαμοθράκης, στην περιοχή της Παλαιόπολης, σώζονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης με τα ισχυρά κυκλώπεια τείχη της που σύμφωνα με την παράδοση κατασκεύασαν οι Κορύβαντες. Δυτικά αυτής, πάνω σε ένα βραχώδες ύψωμα και έξω από τα τείχη, βρίσκονται τα ερείπια του Ιερού των Μεγάλων Θεών όπου γίνονταν τα Καβείρια Μυστήρια. Εκεί, στα ερείπια του Ιερού, ανακαλύφθηκε και το περίφημο άγαλμα της Νίκη της Σαμοθράκης που κοσμεί σήμερα το Μουσείο του Λούβρου.

Απέναντι ακριβώς από το Καβείριο της Σαμοθράκης, στο ακρωτήριο Χλόη, σε μια απόκρημνη και απρόσιτη ακτή, βρισκόταν το αντίστοιχο Καβείριο της Λήμνου. Εδώ, σύμφωνα με τον Φιλόστρατο, στη διάρκεια των μυητικών τελετών, οι οποίες διαρκούσαν 9 ημέρες, όσο δηλαδή και τα Ελευσίνια Μυστήρια,. έσβηναν όλα τα φώτα στο νησί μέχρι να έλθει το νέο ιερό πυρ από τη Δήλο, με πλοίο που είχε σταλεί με αυτό το σκοπό.

Hermes-Outis-Δημήτρης

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Μυσταγωγία - Μυθαγωγία

Το Χρυσόμαλλο Δέρας δεν είναι μύθος - είχε ιστορικό υπόβαθρο, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη Γεωργιανών γεωλόγων.

Ο διάσημος μύθος του Ιάσονα με το Χρυσόμαλλο Δέρας είχε ιστορικό υπόβαθρο, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη Γεωργιανών γεωλόγων. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον γεωλόγο δρα Αβνταντίλ Οκροστσβαρίτζε του Ινστιτούτου Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου Ίλια της Τιφλίδας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνές γεωλογικό περιοδικό Quaternary International, πραγματοποίησαν μια εκτεταμένη έρευνα για αποθέματα χρυσού στην ορεινή περιοχή Σβανέτι, στη βορειοδυτική Γεωργία, που αποτελούσε μέρος του αρχαίου πλούσιου βασιλείου της Κολχίδας, το οποίο υπήρχε από τον 6ο έως τον 1ο αιώνα π.Χ. (αν και μέχρι σήμερα παραμένει διαφιλονικούμενη η ακριβής επικράτεια του εν λόγω βασιλείου).

Όπως αναφέρει η βρετανική Daily Mail, η μελέτη άνω των 1.000 δειγμάτων του εδάφους, με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, έδειξε ότι η εν λόγω περιοχή ήταν και είναι πλούσια σε χρυσό. Όπως ανέφεραν οι ερευνητές, οι αρχαίοι χωρικοί χρησιμοποιούσαν προβιές για να μαζέψουν τα ψήγματα χρυσού από τα ποταμάκια στην περιοχή τους. Τα δέρματα τοποθετούνταν στην κοίτη του ποταμιού, παγιδεύοντας πάνω τους τα κομματάκια του πολύτιμου μετάλλου.

Eτσι, πιθανότατα προέκυψε η εικόνα ενός δέρματος διάσπαρτου με χρυσάφι, που τελικά οδήγησε στον μύθο του Χρυσόμαλλου Δέρατος. Οι Γεωργιανοί γεωλόγοι πιθανολογούν ότι η εκστρατεία του Ιάσονα και των Αργοναυτών του ήταν ένα πραγματικό συμβάν, που είχε ως κίνητρο την επιθυμία των Ελλήνων να μάθουν περισσότερα για τον χρυσό εκείνης τηςπεριοχής και για την ειδική τεχνική των ντόπιων να τον συλλέγουν με τη βοήθεια δερμάτων ζώων.

H «Αργώ» και το ταξίδι της, που έγινε πριν τον Τρωικό Πόλεμο, περιγράφεται από τον Όμηρο στην «Οδύσσεια» και τον Ευριπίδη στη «Μήδεια», ενώ υπάρχουν διάφορες εκδοχές του μύθου που έχουν διασωθεί από την αρχαιότητα. Έκτοτε μέχρι σήμερα οι ιστορικοί έχουν κατά καιρούς δώσει διάφορες εξηγήσεις για το τι μπορεί να συμβόλιζε το Χρυσόμαλλο Δέρας.

Οι Γεωργιανοί ερευνητές ανέφεραν ότι η υπόθεσή τους ενισχύεται από το γεγονός πως στην περιοχή Σβανέτι (Κολχίδα) έχουν ανακαλυφθεί διάφορα χρυσά αντικείμενα, όπως ένας μοναδικός χρυσός λέων, που δείχνουν ότι οι αρχαίοι κάτοικοί της είχαν προχωρημένες γνώσεις μεταλλουργίας.

«Η εξόρυξη και η καλλιτεχνική επεξεργασία του χρυσού βρισκόταν σε πολύ υψηλό επίπεδο, από πολύ νωρίς στην ιστορία των αρχαίων Γεωργιανών βασιλείων. H μελέτη μας δείχνει ότι τα αποθέματα χρυσού στις αμμώδεις κοίτες των ποταμών αυτής της περιοχής είναι αρκετά μεγάλα για να δικαιολoγίσουν τη δημιουργία αυτών των μύθων» δήλωσε ο Αβνταντίλ Οκροστσβαρίτζε.Ο πως είπε, τα ποταμάκια της περιοχής συνεχίζουν και σήμερα να κατεβάζουν ψήγματα χρυσού από τα βουνά. Μάλιστα μερικοί ντόπιοι χρησιμοποιούν ακόμη την παραδοσιακή μέθοδο απόκτησης του χρυσού με τη βοήθεια δερμάτων.

Αλιεύθηκε εδώ

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Μυσταγωγία - Μυθαγωγία

Κέλσος, περί μύθων (αληθής λόγος κατά Χριστιανών)

Οι αρχαίοι μίλησαν αινιγματικά για κάποιον θεϊκό πόλεμο, ο Ηράκλειτος μάλιστα είπε τα εξής:  “Πρέπει να ξέρουμε ότι ο πόλεμος μας συνέχει όλους, ότι η δικαιοσύνη είναι έριδα, και ότι όλα με την έριδα γεννιούνται και χάνονται”. 

Kαι ο Φερεκύδης που ήταν πολύ παλιότερος από τον Ηράκλειτο, κατασκεύασε ένα μύθο όπου αντιπαρατάχθηκαν δυο αντίπαλες στρατιές, και στη μία έβαλε αρχηγό τον Κρόνο ενώ στην άλλη τον Οφιονέα και εξιστόρησε τις προκλήσεις και τις συμπλοκές τους, καθώς και το ότι έκαναν τη συμφωνία, όποια από τις δυο έπεφτε μέσα στον Ωγηνό θα ήταν η ηττημένη ενώ η άλλη, η νικήτρια θα κέρδιζε τον ουρανό. 

Έτσι θέλει ο μύθος και τα σχετικά με τις μυστικές ιστορίες των Τιτάνων και των Γιγάντων που μάχονταν ενάντια στους θεούς, αλλά και των Αιγυπτίων η μυθολογία που μιλάει για τον Τυφώνα, τον Ώρο και τον Όσιρι. Όλα αυτά όμως δεν μοιάζουν με την υπόθεση του διαβολικού θεού ή (πράγμα αληθοφανέστερο) του απατεώνα ανθρώπου που έχει αντίθετη γνώμη. 

Κι ο Όμηρος ακόμα, λίγο πολύ τα ίδια υπαινίσσεται με τον Ηράκλειτο και τον Φερεκύδη και όσους μιλούν για Τιτάνες και Γίγαντες, όταν βάζει τον Ήφαιστο να λέει στην Ήρα: 

“Kαι την άλλη φορά που πήγα να πάρω το μέρος σου μ’ έπιασε από το πόδι και με πέταξε από την θεϊκή κατοικία” και τον Δία να λέει στην Ήρα τα παρακάτω: “Αλήθεια δεν θυμάσαι, που κρεμόσουνα από ψηλά κι είχες στα πόδια δυο αμόνια και γύρω από τα χέρια δεσμά χρυσά που ‘ταν αδύνατο να σπάσεις; και κρεμόσουν στον αιθέρα και στα σύννεφα. Τι κι αν σε λυπήθηκαν οι θεοί μακριά από τον Όλυμπο, να σε λύσουν δεν μπόρεσαν σαν ήρθαν κοντά σου και τον άρπαξα και τον πέταξα από το κατώφλι κι έπεσε αδύναμος πάνω στη γη”.

Οι λόγοι του Δία προς την Ήρα είναι λόγοι του θεού προς την ύλη. Κι οι λόγοι προς την ύλη μάς αφήνουν να καταλάβουμε ότι ο θεός, θεωρώντας ότι προηγουμένως η ύλη βρισκόταν σε αταξία, την ένωσε και την προίκισε με κάποιες συμμετρίες. Και τις θεότητες που την περιτριγύριζαν, όσες ήταν θρασείς, τις πέταξε μακριά τιμωρώντας τες με τον τρόπο αυτό. 

Έτσι αντιλαμβανόμενος τα ομηρικά έπη ο Φερεκύδης είπε: “Κάτω από κείνη την περιοχή είναι η περιοχή του Ταρτάρου. Την φυλάγουν οι θυγατέρες του Βορέα, οι Άρπυιες κι η Θύελλα, και εκεί ξαποστέλνει ο Δίας όποιον θεό αποθρασυνθεί”. 

Οι ίδιες ιδέες εκφράζονται και με τον πέπλο που τυλίγει την Αθηνά και που όλοι τον βλέπουν όταν γίνεται η πομπή των Παναθηναίων. Συμβολίζει το ότι κάποια αγνή θεά που δεν γεννήθηκε από μητέρα επιβάλλει την ισχύ της πάνω στους αυτόχθονες θεούς που αποθρασύνθηκαν. Τέτοια νοήματα έχουν οι μύθοι των Ελλήνων ενώ ot χριστιανικοί, που μας λένε ότι ο γιος του θεού τιμωρείται από τον διάβολο και μας δασκαλεύουν να είμαστε καρτερικοί όταν μας συμβαίνει το ίδιο, είναι ολωσδιόλου για γέλια. Εγώ νομίζω πως ο γιος του θεού θα πρεπε τον διάβολο να τιμωρήσει κι όχι να φοβερίζει τους ανθρώπους που έπεσαν θύματα της απάτης του διαβόλου. Όσο για το πώς τους ήρθε στο μυαλό να ονομάσουν κάποιον γιο του θεού, το ξεκαθαρίζω κι αυτό. 

Κάποιοι αρχαίοι, θεωρώντας ότι τον κόσμο αυτόν τον έπλασε ο θεός, ονόμασαν τον κόσμο παιδί του θεού και “παλικάρι” του. Είναι λοιπόν ένα και το αυτό ο κόσμος με το “παιδί” εκείνο του θεού. Φυσικά η (χριστιανική) κοσμογονία κι η αφήγηση για τη γέννηση του ανθρώπου που πλάστηκε “κατ’ εικόνα του θεού”, είναι ό,τι πιο ανόητο. Και δεν καταλαβαίνω ούτε τον “παράδεισο” που φύτεψε ο θεός ούτε την προηγούμενη ζωή του ανθρώπου μέσα σ’ αυτόν ούτε το πώς άλλαξε η ζωή όταν ο άνθρωπος εξορίστηκε εξαιτίας της αμαρτίας κι έζησε μακριά από τον “παράδεισο της τρυφής”. 

Χωρίς να έχει καταλάβει τίποτα ο Μωυσής έκατσε και τα “γράψε όλα αυτά, με τον ίδιο τρόπο που οι αρχαίοι κωμωδοί έγραφαν για την πλάκα τους, “ο Προίτος παντρεύτηκε τον Βελερεφόντη ενώ ο Πήγασος ήταν από την Αρκαδία”. 

Οι προφήτες που μας άφησαν συγγράμματα και ο Μωυσής, μη έχοντας ιδέα για τη φύση του ανθρώπου και του σύμπαντος, συνέθεσαν ένα απύθμενο παραμιλητό: 

Μας μιλούν για “ημέρες” -που διαδέχονταν η μία την άλλη πριν ακόμα υπάρξει φως και ουρανός, ήλιος, σελήνη και άστρα. Μήπως ο δημιουργός χρειάστηκε εκεί πάνω το φως, όπως ο άνθρωπος που ανάβει το λυχνάρι του παίρνοντας από του γείτονα; Και αν όλα αυτά ήσαν έργα του καταραμένου θεού που ‘ναι αντίπαλος του μεγάλου θεού, κι έγιναν παρά τη θέληση του τελευταίου, τότε γιατί αυτός να του δανείσει το φως;