Ο Προμηθέας

Ο Προμηθέας ήταν μυθική μορφή της αρχαιότητας. Γιος του Τιτάνα Ιαπετού και της Ωκεανίδας Ασίας ή Θέμιδας ή Αίθρας ή Κλυμένης. Αδέλφια του ήταν οι Ιαπετίδες Επιμηθέας, Άτλας και Μενοίτιος. Το όνομά του σημαίνει «συνετός», «προνοητικός». Παράγεται από την πρόθεση «προ» και το ρήμα «μανθάνω», όπου το «α», σε ορισμένες αρχαιοελληνικές διαλέκτους, γίνεται «η».

Κατά τη διάρκεια της Τιτανομαχίας ο Προμηθέας τάχθηκε υπέρ του Δία και γι' αυτό δεν τιμωρήθηκε όπως οι άλλοι Τιτάνες. Η συμβολή του στην ανάπτυξη του ανθρώπινου γένους ήταν πολύ σημαντική. Κατά τον Λουκιανό, ο Προμηθέας, με την αρωγή της θεάς Αθηνάς, δημιουργεί τον πρώτο άνθρωπο (Χρυσό Γένος) από πηλό και φωτιά (κατά άλλους με το νερό του ήρωα Πανοπέα της Φωκίδας) και με μορφή όμοια με αυτή των θεών. Αυτό έλαβε χώρα μετά την Τιτανομαχία. Κατά τους Ορφικούς αυτός ο πηλός ήταν το χώμα που ποτίστηκε από το αίμα των Τιτάνων. Αναφερόμενος στην δημιουργία του ανθρώπου, ο Πλάτωνας μας μεταφέρει την εικόνα ενός όντος σφαιρικού, που διακρίνοταν σε τρία γένη (αρσενικό, θηλυκό και μεικτό) και είχε διπλή σειρά από μέλη και όργανα. Αργότερα ο Δίας, επειδή εξοργίστηκε από την αλαζονεία τους και φοβήθηκε τη δύναμή τους, τα χώρισε στα δύο. 

Τα ζώα δημιουργήθηκαν την ίδια περίοδο (μετά την Τιτανομαχία), αλλά από μίξη υλικών της Γης και της φωτιάς. Η δημιουργία των όντων και του ανθρώπου έγινε μέσα στη γη. Όταν κλήθηκαν όλα τα όντα της Γης να βγουν στο φως, ανατέθηκε στον Προμηθέα και στον Επιμηθέα να δώσουν στο κάθε ον τα χαρακτηριστικά που έπρεπε να έχει. Ο Επιμηθέας έπεισε τον αδελφό του να του επιτρέψει να αναλάβει μόνος αυτή τη δουλειά. Έτσι ο Επιμηθέας ονομάτισε και απέδωσε στο κάθε ον τα χαρακτηριστικά που ήθελε ο ίδιος, με τρόπο ώστε να μην μπορούν να αλληλοκαταστραφούν (αὐτοῖς ἀλληλοφθοριῶν διαφυγὰς ἐπήρκεσε, Πλάτων, Πρωταγόρας 321α). Όταν έφτασε στο τέλος η ώρα του Ανθρώπου, δεν είχε να του δώσει παρά λίγες τρίχες και νύχια ευπαθή και ανίσχυρα. Από αυτό το λάθος ο Προμηθέας ανέλα βε την προστασία του Ανθρώπου.

Βλέποντας την κατάντια του ανθρώπινου γένους και την αδυναμία του απέναντι στη φύση, ο Προμηθέας αποφασίζει να του χαρίσει τη φωτιά. Έτσι, επισκεπτόμενος το εργαστήρι του Ήφαιστου, τοποθετεί τη φωτιά σε ένα κούφιο καλάμι και τη δίνει κρυφά στους ανθρώπους. Ως τόπος παράδοσης της φωτιάς αναφέρεται η πόλη Σικυώνα της Πελοποννήσου. Ο Προμηθέας έμαθε τους ανθρώπους να χειρίζονται τη φωτιά, να δημιουργούν εργαλεία και τους έμαθε τις Επιστήμες (που έκλεψε από την Αθηνά) και τα Γράμματα. Για να γλυτώσει την ανθρωπότητα από το μένος των θεών, την έμαθε να τους λατρεύει και να τους κάνει θυσία.

Όταν έμαθαν οι άνθρωποι να κάνουν θυσίες στους θεούς τέθηκε θέμα για το ποια κομμάτια του ζώου θα άνηκαν στους θεούς και ποια στους θνητούς. Τότε ο Δίας συμφώνησε με τον Προμηθέα να δώσει το λόγο του πως όποιο μερίδιο διαλέξει, αυτό θα παίρνουν οι θεοί και το άλλο οι άνθρωποι. Έτσι, κατά μια μαρτυρία στη Σικυώνα, κατέβηκε ο Δίας να κάνει το ξεδιάλεγμα. Όμως ο Προμηθέας έντεχνα στο ένα μερίδιο έβαλε κόκαλα και τα σκέπασε με λαχταριστό λίπος και στο άλλο κρέας που το σκέπασε με δέρμα. Ο Δίας επέλεξε αυτό με το λίπος και όταν έμαθε την απάτη ήταν πλέον αργά, είχε δώσει το λόγο του.

Οργισμένος ο Δίας ζητά από τον Ήφαιστο να του φτιάξει μια Γυναίκα. Έτσι δημιουργείται η Πανδώρα, από ξηρά και θάλασσα. Ονομάστηκε έτσι επειδή έλαβε πολλά χαρίσματα και δώρα από τους θεούς. Μαζί με αυτά παρέλαβε και ένα κουτί. Τέλος ο Ερμής την οδήγησε στον Επιμηθέα και εκείνος, παρά την συμβουλή του αδελφού του να μην δεχτεί δώρο από τον Δία, την έκανε γυναίκα του. Από το κουτί της Πανδώρας ξεχύθηκαν τα δεινά των ανθρώπων, ο θάνατος και η ελπίδα. Όμως ο Προμηθέας τους μαθαίνει την Ιατρική και τα βότανα.

Ο Δίας θέλοντας να τιμωρήσει τους ανθρώπους, που έγιναν κακοί και άδικοι, και τον Προμηθέα, βρίσκει ευκαιρία να προκαλέσει κατακλυσμό. Η αιτία ήταν οι γιοί του Λυκάονα, απόγονοι του Πελασγού. Επισκεπτόμενος τους γιους του Λυκάονα, μεταμφιεσμένος σε ταξιδιώτη, του προσφέρθηκε ως φίλεμα μια σούπα φτιαγμένη από τα μέλη του σκοτωμένου αδελφού τους, του Νύκτιμου. Εξοργισμένος τους μετατρέπει σε λύκους και ανασταίνει τον Νύκτιμο. Αποφασίζει να εξαφανίσει την ανθρωπότητα (Χάλκινο Γένος). Ο Προμηθέας ενημερώνει τον γιο του Δευκαλίωνα, βασιλιά της Φθίας, για τις βουλές του Δία και τον προτρέπει να φτιάξει μια κιβωτό (λάρνακα), να την γεμίσει με εφόδια και ζώα και να μείνει μέσα μαζί με την γυναίκα του Πύρρα, κόρη του Επιμηθέα.

Πράγματι όταν έγινε ο Κατακλυσμός, σώθηκε ο Δευκαλίωνας με την Πύρρα που δημιούργησαν το Γένος των Ηρώων (Τέταρτο Γένος) και την ανθρωπότητα.
Φυσικά, αυτό εξόργισε τον Δία ο οποίος έδεσε τον Προμηθέα σε βράχια, στο όρος Καύκασο, και έβαλε έναν αετό να του τρώει το συκώτι κάθε πρωί. Επειδή ο Προμηθέας ήταν αθάνατος, κάθε βράδυ τα σπλάχνα του γιατρεύονταν. Στον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου, μαθαίνουμε τη στάση του Τιτάνα απέναντι στην τιμωρία του και το μυστικό που κρατούσε από τον Δία. Τελικά ο Προμηθέας αποκαλύπτει το μυστικό που αφορούσε την Θέτιδα, την οποία ποθούσε ο Δίας, σε αντάλλαγμα την απελευθέρωσή του. 

Πράγματι περνώντας από τον Καύκασο ο Ηρακλής, με κατεύθυνση τη Χώρα των Εσπερίδων, σκοτώνει τον αετό και σπάει τις αλυσίδες του Ήφαιστου. Ο Προμηθέας, από ευγνωμοσύνη προς τον ημίθεο, του λέει πως θα πάρει τα Χρυσά Μήλα. Όμως ο Προμηθέας ήταν Τιτάνας και δεν μπορούσε να κατοικήσει τα δώματα του Ολύμπου. Η λύση δόθηκε από τον Κένταυρο Χείρωνα. Ο Χείρωνας τραυματίστηκε κατά λάθος από βέλος του Ηρακλή, το οποίο είχε ποτιστεί με το δηλητηριώδες αίμα της Λερναίας Ύδρας. Το αίμα αυτό σκότωνε οτιδήποτε ζωντανό άγγιζε.

Ο Χείρων επειδή ήταν αθάνατος, βασανιζόταν φρικτά από την πληγή που του έκανε το βέλος. Έτσι ζήτησε από τον Δία να δώσει την αθανασία του σε κάποιον άλλον, ώστε να πεθάνει και να λυτρωθεί από τους πόνους. Με αυτήν την αίτηση, η αθανασία του Κένταυρου Χείρωνα δόθηκε στον Προμηθέα.

Σε ρωμαϊκές σαρκοφάγους εικονίζεται ο Προμηθέας να φτιάχνει αγάλματα και η θεά Aθηνά να τους στέλνει ψυχή, με φτερά πεταλούδας, για να τα κατοικήσουν και να τους δώσουν πνοή. (Λέγεται ότι στην πρώτη του προσπάθεια ο Προμηθέας δημιούργησε ένα τέλειο πλάσμα. O Eρμής το μετέφερε στον Όλυμπο, όπου ο Δίας το κέρασε το ποτό της αθανασίας, με αποτέλεσμα εκείνο να βρεθεί στον ουρανό και να γίνει ο πλανήτης "Φαίνων", ο σημερινός πλανήτης Δίας).

Ο Προμηθέας έκλεψε σπίθες φωτιάς από τον τροχό του ήλιου ή από το καμίνι του Ηφαίστου και την έδωσε στους ανθρώπους, οι οποίοι βελτίωσαν έτσι τη ζωή τους, έφτιαξαν εργαλεία, καλλιέργησαν τη γη κι εκπολιτίστηκαν. Ο Προμηθέας τους βοήθησε να αποκτήσουν ιατρικές γνώσεις, να παρασκευάσουν φάρμακα, τους δίδαξε αρχιτεκτονική, μαθηματικά, αστρονομία, μεταλλουργία, ναυσιπλοΐα.

Επιλογές κειμένου από εδώ

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια  αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Μην τα παρατάς, συνέχισε..

Μην εγκαταλείπεις. Υπάρχουν πολλοί αρνητικοί άνθρωποι εκεί έξω που θα προσπαθήσουν να σε αποθαρρύνουν. Μην τους ακούς. Ο μόνος που μπορεί να σε κάνει να τα παρατήσεις είναι ο εαυτός σου.

Ποιος είπε ότι ο δρόμος των πετυχημένων είναι πάντα στρωμένος με ροδοπέταλα; Μερικοί από τους ανθρώπους που σήμερα θεωρούνται είτε αυθεντίες, είτε απόλυτα πετυχημένοι σ’ αυτό που αποφάσισαν να ακολουθήσουν, ήταν απλά πολύ… επίμονοι. Και ανταμείφθηκαν γι’ αυτό μετά από προσπάθειες πολλών χρόνων και από αρνήσεις τόσο επίμονες, που σε διαφορετική περίπτωση θα τους είχαν αποθαρρύνει.

O Έντισον Τόμας θεωρεί ότι η ευφυία είναι 1% έμπνευση η οποία συνήθως εμφανίζεται κατά τη διάρκεια μιας κοπιώδους εργασίας και 99% ιδρώτας.  

Το ηθικό δίδαγμα απ’ αυτές τις ιστορίες είναι ότι αν έχουμε μια ιδέα ή ένα ταλέντο που θεωρούμε ότι αξίζει δεν  πρέπει ποτέ να τα παρατάμε. Μπορεί να αργήσουμε να γνωρίσουμε την επιτυχία, αλλά κάπου μας περιμένει χαμογελαστή..

O Αλμπερτ Αϊνστάιν, που θεωρείται σήμερα διάνοια, άρχισε να μιλάει όταν ήταν τριών ετών και έμαθε να συλλαβίζει στα επτά του! Οι δάσκαλοι και οι γονείς του νόμιζαν ότι είχε πρόβλημα. Αποβλήθηκε από το σχολείο και αργότερα απέτυχε δύο φορές στις εξετάσεις να μπει στο πολυτεχνείο της Ζυρίχης το Swiss Polytechnic Institute (Τελικά τα κατάφερε, αλλά όταν αποφοίτησε δεν μπορούσε να βρει δουλειά γιατί κανείς από τους καθηγητές του δεν τον συμπαθούσε αρκετά ώστε να του γράψει συστατική επιστολή.)Ηταν γενικώς αντιπαθής στους καθηγητές του και οι βαθμοί του στα μαθηματικά ήταν κάτω του μετρίου. Στη φυσική, όμως…

Ο πολυεφευρέτης Τόμας Εντισον ήταν κατά τους δασκάλους του "πολύ χαζός για να μάθει οτιδήποτε". Απολύθηκε από τις δύο πρώτες του δουλειές επειδή δεν ήταν αρκετά παραγωγικός.  Η μεγαλύτερή του εφεύρεση, ο ηλεκτρικός λαμπτήρας, ήλθε μετά από ατέλειωτα πειράματα στο εργαστήριο και περίπου 2.000 αποτυχημένες προσπάθειες!

Ο Ολλανδός ζωγράφος Βίνσεντ Βαν Γκογκ πούλησε μόνο έναν πίνακα όσο ζούσε, για 400 φράγκα! Αυτό δεν τον σταμάτησε από το να ολοκληρώσει 900 έργα τα οποία σήμερα αξίζουν πολλά εκατομμύρια ευρώ.

Ο Μαχάτμα Γκάντι, που επηρέασε τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων στην Ινδία και σ’ όλο τον κόσμο, ήταν αγοραφοβικός! Τα έχανε όταν καλούνταν να μιλήσει δημόσια. Κατά τη διάρκεια της πρώτης του υπόθεσης (ήταν δικηγόρος στη Νότια Αφρική), εγκατέλειψε την αίθουσα του δικαστηρίου.

Ο βασιλιάς των καρτούν Γουόλτ Ντίσνεϊ απολύθηκε από την εφημερίδα που εργαζόταν διότι, κατά το αφεντικό του, «δεν είχε φαντασία ούτε καλές ιδέες». Τα πρώτα του σκίτσα με θέμα τον Σκρουτζ Μακ Ντακ θεωρήθηκαν προσβλητικά και απορρίφθηκαν απ’ όλους τους εκδοτικούς οίκους πριν τα εκδώσει μόνος του…

Το πρώτο βιβλίο του πασίγνωστου πια Στίβεν Κινγκ απορρίφθηκε 30 φορές. Πέταξε το χειρόγραφο στα σκουπίδια και σχεδόν τα παράτησε. Η γυναίκα του το περιμάζεψε και τον ενθάρρυνε να το ξαναστείλει αλλού. Η… 31η ήταν και η τυχερή του.

Η ζάμπλουτη σήμερα δημιουργός του Χάρυ Πότερ Τζοάν Ρόουλινγκ πήρε διαζύγιο τον πρώτο χρόνο του γάμου της και μετακόμισε με το μωρό της στο Εδιμβούργο. Επέζησε με τη βοήθεια της πρόνοιας, έμενε σε ένα διαμέρισμα που είχε ποντίκια και πήγαινε και έγραφε σε καφετέριες. Το πρώτο της μυθιστόρημα με θέμα τον μαθητευόμενο μάγο “Harry Potter” απορρίφθηκε από 12 εκδοτικούς οίκους.

Ο σκληρός Σιλβέστερ Σταλόνε αποβλήθηκε από 14 σχολεία σε 11 χρόνια.Οι καθηγητές του τον αποθάρρυναν από το να ακολουθήσει καριέρα στην ηθοποιία και το σενάριό του για το «Ρόκι» απορρίφθηκε από όλες τις εταιρίες εκτός από μία, που η μόνη της προϋπόθεση ήταν να μην παίξει εκείνος τον βασικό ρόλο!

To Angry Birds, το τόσο δημοφιλές αυτό παιχνίδι, ήταν η 52η προσπάθεια της Rovio, της εταιρίας που το έφτιαξε. Ξόδεψαν 8 χρόνια και κόντεψαν να πτωχεύσουν πριν τελικά να τα καταφέρουν να εκτοξευθούν.

Το Όσα παίρνει ο άνεμος απορρίφθηκε 38 φορές.

O Αλχημιστής πούλησε μόνο 800 αντίτυπα στην πρώτη του έκδοση και ο εκδότης αποφάσισε να το αποσύρει. Σήμερα αποτελεί ένα από τα best-seller όλων των εποχών.

H Whoopi Goldberg παράτησε το σχολείο και επιζούσε για κάποιο χρονικό διάστημα μέσω της πρόνοιας. Αργότερα δούλεψε ως οικοδόμος, ταμίας και μακιγιέζ πτωμάτων σε γραφείο τελετών.

Ο Colonel Sanders, ιδρυτής των Kentucky Fried Chicken πήρε την πρώτη του επιταγή σύνταξης ύψους 99 δολαρίων σε ηλικία 65 ετών. Είχε ένα μικρό σπίτι, ένα παμπάλαιο αυτοκίνητο και ήταν φτωχός. Αλλά αυτό δεν τον σταμάτησε από το να αρχίσει να πλησιάζει ιδιοκτήτες εστιατορίων, προσφέροντας τη συνταγή του δωρεάν με αντάλλαγμα ένα ποσοστό από τα κέρδη.  1.009 ιδιοκτήτες εστιατορίων τον απέρριψαν μέχρι που πήρε το πρώτο του ναι.

Στον Tom Cruise αρνήθηκαν ρόλο στην τηλεοπτική σειρά “Fame” γιατί δεν ήταν “αρκετά όμορφος”.

Οι ατζέντηδες του modeling της Marilyn Monroe θεωρούσαν ότι έπρεπε να ακολουθήσει καριέρα ως γραμματέας.

Ο δάσκαλος του Elvis Presley στο Λύκειο του έβαλε “Γ” και του είπε ότι δεν μπορούσε να τραγουδήσει.

Οι δάσκαλοι του Beethoven θεωρούσαν ότι είναι ανεπίδεκτος στο βιολί και ότι ποτέ δε θα μπορούσε να τα καταφέρει ως συνθέτης. Όπως φυσικά ξέρουμε, συνέθεσε κάποιες από τις καλύτερες συμφωνίες στον κόσμο, παρόλο που ήταν κωφός.

O Michael Jordan απορρίφθηκε από την ομάδα μπάσκετ του σχολείου του.

Σήμερα μας θυμίζει ότι το μυστικό της επιτυχίας του είναι ότι έχει αποτύχει 9000 φορές. Και αποτυχαίνει ξανά και ξανά και ξανά. 

Η Oprah Winfrey υποβιβάστηκε από τη θέση της ως παρουσιάστρια δελτίου ειδήσεων. Της είπαν ότι δεν ήταν κατάλληλη για την τηλεόραση.

Υπάρχουν εκατοντάδες ακόμα τέτοιες ιστορίες επιτυχίας. Και μία ακόμα θα είναι η δική σου. Μην τα παρατάς, συνέχισε..

Επιλογές κειμένου από εδώ

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια  αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Η Ρέα – Κύβελη, ο μύθος του Άττι-ήλιου, και το έθιμο με το γιατανάκι

Για να γίνει κατανοητή η ρίζα του εθίμου που θέλει τους νέους να χορεύουν γύρω από το γαΐτανάκι τις ημέρες της αποκριάς, μέχρι τις μέρες μας σε πολλά μέρη της Ελλάδος πρέπει να δούμε το μύθο του Άττιδος.

Οι Φρύγες ήταν λαός που κατοικούσε στη Θράκη, την πανάρχαιη εκείνη εποχή Θράκη λεγόταν όλη η περιοχή πάνω από τη Θεσσαλία, δηλαδή η Μακεδονία, η σημερινή Θράκη μέχρι το Βυζάντιο και ψηλά όλη τη σημερινή Βουλγαρία, μέχρι περίπου τη σημερινή Ρουμανία, στον ποταμό Ίστρο το σημερινό Δούναβη.

Φρυγία λεγόταν η περιοχή που σήμερα βρίσκεται η Ημαθία, εκεί ήταν το βασίλειο του βασιλιά Μίδα του Γόρδιου, που η περιοχή του βασιλείου του ήταν τόσο εύφορη που ακόμη και τα τριαντάφυλλα γινόταν διπλά, με εξήντα φύλλα.

Όταν οι Φρύγες έγιναν πολλοί και δεν τους χωρούσε ο τόπος, μετανάστευσαν στη Μικρά Ασία, στην περιοχή της Λυδίας και εκεί έφτιαξαν το νέο τους βασίλειο, παίρνοντας μαζί τους τα έθιμα και τις συνήθειες τους καθώς και τη λατρεία των θεών τους.

Οι Φρύγες ως πανάρχαιος λαός λάτρευαν και μια πανάρχαιη θεότητα τη Μητέρα θεά Κυβέλη που ταυτίζεται με τη Μητέρα θεά Ρέα, μητέρα θεών και ανθρώπων.

Η θεά αυτή λατρευόταν από όλους τους Θρακικούς λαούς στα Καβείρια Μυστήρια της Σαμοθράκης, πριν και μετά τους κατακλυσμούς. Το ότι η θεά ταυτίζεται απόλυτα με τη Μητέρα θεά της Μινωικής εποχής ή τη Ρέα, δεν θα πρέπει να μας ξενίζει, διότι οι Κρήτες θαλασσοπόροι όργωναν όλον το γνωστό τότε κόσμο με τα πλοία τους, και η λατρεία της θεάς Μητέρας ήταν κοινή στους λαούς.

Το λιοντάρι ήταν το ιερό ζώο της Μητέρας θεάς Κυβέλης, διότι αυτό από όλα τα ζώα θεωρήθηκε το ισχυρότερο από όλα τα ζώα, ο βασιλιάς των ζώων, που το είδος του αφθονούσε σε όλη τη Θράκη και την Μ. Ασία. Το άρμα της θεάς το έσερναν λιοντάρια.Σύμφωνα με το μύθο η γέννηση της θεάς Γαίας-Ρέας-Κυβέλης, έχει ως εξής:

Στη Φρυγία ο Ουρανός (που ταυτίζεται με το Δία) άφησε να πέσει ένας σπόρος στη γη με διπλή φύση, αρσενική και θηλυκή.Από το σπόρο βλάστησε ένα πανέμορφο δέντρο η αμυγδαλιά που μέσα της κατοικούσε μια Νύμφη που λεγόταν Άγδηστις, που ταυτίζεται με την κόρη του ποτάμιου θεού Σαγγάριου. 

Η κόρη έκοψε τους καρπούς του δέντρου και τους άφησε να πέσουν πάνω στο γυμνό στήθος της. Αμέσως η Άγδηστις εξαφανίστηκε και από αυτήν και το δέντρο γεννήθηκε ο Άττις. Το μωρό ανέθρεψε μια κατσίκα που ταυτίζεται με την Αμάλθεια που έθρεψε τον μικρό Δία.

Ο Άττις όσο μεγάλωνε γινόταν πανέμορφος με μια παιδική αθωότητα που τον έκανε ακόμη πιο γοητευτικό. Η θεά Κυβέλη όταν αντίκρισε τον πανέμορφο αγνό αυτό νεαρό θέλησε να τον κάνει ακόλουθο και ιερέα στα μυστήρια της λατρείας της.

Απαίτησε από τον Άττι πλήρη αγνότητα, και απομάκρυνση από σωματικές και σαρκικές απολαύσεις. Ο Άττις ήταν πιστός ακόλουθος της θεάς, μέχρι που συνάντησε την κόρη του ποταμού Σαγγάριου, την πανέμορφη Άγδηστι, που έσμιξε μαζί της κάτω από το ιερό της δέντρο, σύμφωνα με άλλη εκδοχή του μύθου.

Μόλις όμως αναλογίστηκε την αθέτηση της υπόσχεσης του στη θεά, έκοψε τα γεννητικά του όργανα και πέθανε αιμόφυρτος.  Μάταια οι ιερείς της Κυβέλης προσπαθούσαν να τον επαναφέρουν στη ζωή. Αμέσως στην Φρυγία έπεσε λιμός, διότι η γη έμεινε άκαρπη για το λόγο αυτό η Μητέρα θεά όρισε κάθε χρόνο να τιμούν οι ιερείς της που λεγόταν Γάλλοι, τη μνήμη του πιστού ακολούθου της.

Στα έργα τέχνης ο Άττις παρουσιάζεται ως ποιμένας με έναν αμνό στον ώμο ή στα πόδια του, να παίζει αυλό.Άλλη εκδοχή του μύθου θέλει τον Άττι ευνούχο εκ γενετής.Ο Δίας εξοργίστηκε όταν τον είδε να λαμβάνει μέρος στα Μυστήρια (όργια) της Μητέρας θεάς, έστειλε έναν κάπρο που μαζί με άλλους κατοίκους της Φρυγίας, σκότωσε και τον Άττι. (ταύτιση με τον Άδωνι).

Σε άλλο μύθο η Άγδηστις ήταν κόρη του ποταμού Σαγγάριου που την ερωτεύτηκε τρελλά ο Άττις και ζήλεψε η Κυβέλη. Όταν ο Άττις πήγαινε να νυμφευτεί την Άγδηστι η Κυβέλη έστειλε τη μανία και την τρέλα να καταλάβουν τον Άττι, που έκοψε τα γεννητικά του όργανα και πέθανε. Άλλη εκδοχή του μύθου λέει ότι η Κυβέλη έκοψε το δέντρο που κατοικούσε η Νύμφη και έτσι βρήκε τραγικό θάνατο και η Νύμφη κι όταν είδε αιμόφυρτο τον αγαπημένο της ακόλουθο τον λυπήθηκε και τον μεταμόρφωσε σε ένα είδος πεύκου.

Γι’ αυτό το πεύκο ήταν το αγαπημένο δέντρο της Μητέρας θεάς. (στόλιζαν όμως και κυπαρίσσι που έχει ωραίο σχήμα που θυμίζει λυγερόκορμο παλικάρι, έθιμο που έφτασε μέχρι τις μέρες μας, σε γιορτές αναγέννησης της φύσης) .

Οι ιερείς στην τελετή εορτασμού του, λάτρευαν τον Άττι σταυρωμένο πάνω σε ένα δέντρο πεύκου, δεμένο στα πάθη του, και στο τέλος της γιορτής έκοβαν με ευλάβεια αυτό το δέντρο.  Κάτω από το δέντρο τοποθετούσαν ένα λευκό κριάρι (ο βασιλιάς ήλιος στο ζώδιο του κριού). 

Το μυστήριο του Άττι διαρκούσε τρεις μέρες, βυθισμένες στη θλίψη και το πένθος. Μέχρι που ερχόταν η γιορτινή μέρα, η ιλαρή, της ανάστασης του από τη θεά Κυβέλη, ήταν η μέρα της κυριαρχίας του φωτός ενάντια στο σκότος. Οι ημέρες που θα χάριζαν γονιμότητα στα πάντα, ευτυχία στους ανθρώπους που θα είχαν καλή σοδειά. 

Στις γιορτές που καθιερώθηκαν να γιορτάζεται ο Άττις, ο λαός στόλιζε δέντρα, κυρίως πεύκα καθώς ο κορμός τους είναι ευθυτενής  (πρώτο στολισμένο ολόκληρο δέντρο στον κόσμο, προάγγελος του Χριστουγεννιάτικου δέντρου) με λουλούδια, στεφάνια, κουδουνάκια, κορδέλες αλλά και καρπούς της Μητέρας Γης και κρεμούσαν διάφορες κορδέλες από αυτό, τις οποίες κρατούσαν και χόρευαν, ως ένδειξη χαράς για την αναγέννηση του (ανάσταση) του από τη Μητέρα των Θεών που τον κράτησε αγνό για πάντα κοντά της. 

Είναι το γνωστό μας γαϊτανάκι, που το όνομα του το οφείλει στις κορδέλες που ήταν μακριές, τα γαϊτάνια, επειδή τα πιο πρόσφατα χρόνια, τέτοιες κορδέλες αγόραζαν από την Ιταλία. Το έθιμο όμως είναι αρχαίο Φρυγικό. Οι κορδέλες που κρεμόταν από το δέντρο παρίσταναν τις ζεστές ακτίνες του ήλιου.

Για το λόγο αυτό οι χορευτές του γαϊτανιού είναι πάντοτε δώδεκα (12) και ένας που χρειάζεται για να κρατάει το στύλο.Δώδεκα είναι οι μήνες του χρόνου, δώδεκα οι χορευτές σε ζευγάρια, άνδρες γυναίκες, χορεύουν πλέκοντας τις χρωματιστές κορδέλες μια φορά προς τα μέσα, μια προς τα έξω, ο αέναος κύκλος του χρόνου αλλά και της ζωής εναλλάσσονται συνεχώς.

Συμβολικά είναι ο χορός των Ωρών, θυγατέρων του Διός και της Θέμιδος, που ήταν θεότητες του χρόνου, πάντοτε ήταν κυκλικός ο χορός τους στη μυθολογία. Ήταν τρεις, η Θαλλώ, η Αυξώ και η Καρπώ, ακόλουθες του Διονύσου και του Πάνα.Αυτές είχαν επωμιστεί τη ρύθμιση του χρόνου, καθώς ήταν βοηθοί του Ήλιου. Ως βοηθοί της Χλωρίδος όριζαν τη βλάστηση κάθε καρπού. Αναφέρονται και ως κόρες του Χρόνου και της Γαίας και ήταν δώδεκα.

Το γαϊτανάκι είναι οι εποχές και τα γυρίσματα του καιρού, όπως ακριβώς και η ζωή με τις χαρές και τις λύπες της, τη ζωή και τη θάνατο, η φύση που συνεχώς αναγεννάται, η άνοιξη μετά το σιωπηλό και κρύο χειμώνα που τα πάντα κοιμούνται στην αγκαλιά της Μεγάλης Μητέρας Θεάς, της ΦΥΣΗΣ-ΚΥΒΕΛΗΣ.

Είναι η ψυχή το αγνό πνεύμα που υποκύπτει στην ύλη και φθείρεται, αλλά ξεπερνώντας τα πάθη σταδιακά μέσω της κάθαρσης-αυτό συμβολίζουν οι μέρες τις νηστείας που έρχονται μετά την αποκριά-θα οδηγηθεί και πάλι μέσω της πνευματικότητας στην τελειότητα, σε άλλον κόσμο, άυλο και ανώτερο.

Το έθιμο συνεχίστηκε για πολλά χρόνια και πέρασε και στους Ρωμαϊκούς πληθυσμούς που το διέδωσαν σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης που κατέκτησαν. Έτσι το γαϊτανάκι χορεύτηκε από όλους τους λαούς της Ευρώπης και πέρασε και στην απέναντι μεγάλη ήπειρο. 

Οι ιερείς της θεάς-μητέρας λεγόταν Γάλλοι, λάτρευαν τον αγαπημένο της Κυβέλης Άττι, ο οποίος ακρωτηρίασε τα γεννητικά του μέλη, για να φτάσει στη θέωση (η κίνηση αυτή δείχνει ότι για να φτάσεις σε ανώτερο πνευματικό επίπεδο, πρέπει να αποποιηθείς όλα τα υλικά αγαθά και τις σωματικές ανάγκες).

Οι ιερείς της Μεγάλης Μητέρας θεάς, ακρωτηρίαζαν τα γεννητικά τους όργανα, γύριζαν τα σπίτια και με «αγερμό» (έρανο), δέχονταν ρούχα γυναικεία που τους προσέφεραν οι κοπέλες.

Οι ιερείς αυτοί, όταν γιόρταζαν το θάνατο του Άττι, κρατούσαν στα χέρια τους αυγά, σε πομπή με κομμένο δέντρο, θρηνούσαν το χαμό του Άττι, και στο τέλος της γιορτής έθαβαν μέσα στη γη το ομοίωμα του θνητού, που έγινε θεός, μαζί με δυο κόκκινα αυγά που ήταν οι ματωμένοι όρχεις του θεού, που αποποιήθηκε όλες τις σαρκικές ηδονές και επιθυμίες, για να γίνει ο αγαπημένος της Μητέρας Κυβέλης, το θείο δεν έχει ανάγκη φύλου (παρόμοιοι μύθου Διόνυσου με δυο φύσεις ανδρική θηλυκή, Άδωνι, Ήλιου, Ερμαφρόδιτου).

Αργότερα, οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν τα έθιμα των Φρυγών και τιμούσαν τον Άττι με τα Ιλάρια, γιορτές όπου οι ιερείς κουβαλούσαν το δέντρο σύμβολο του Άττι και με λαμπρές τιμές και σε πομπή κουβαλούσαν μεγάλα σκαλιστά αυγά στρουθοκαμήλου.

Η λατρεία του Άττι ξέφυγε από τα όρια και τους πραγματικούς συμβολισμούς της, και οι ιερείς ήταν τόσο γυναικωτοί και κατέφευγαν σε τόσα όργια, και σοδομισμούς που αποτελούσαν πρόκληση, με αποτέλεσμα να χάσει η λατρεία του Άττι το ουσιαστικό της νόημα.

Ο Άττις αντιπροσωπεύει τον διπλό χαρακτήρα της φύσης, όπου συνυπάρχουν 

το αρσενικό και το θηλυκό σε μια μορφή. Το θείο δεν έχει φύλο. Ο μύθος είναι γεμάτος συμβολισμούς.

Η ψυχή γονιμοποιεί το σώμα που είναι γεννημένο από ύλη, πέφτει σιγά-σιγά μέσα στην ύλη, φθείρεται καθώς πορεύεται το σώμα πάνω στη γη οδηγείται σε πάθη, αλλά όταν ο άνθρωπος αποκτήσει αυτοσυνείδηση, τότε σταδιακά θα οδηγήσει την ψυχή του στην κάθαρση και την πνευματικότητα, οδηγώντας την τελικά προς την τελειότητα.

Η ψυχή, που κατά την γένεση είναι καθαρή, (ο νεαρός αγνός Άττις) και αποτελεί όχημα για την κάθαρση, όταν το σώμα δεσμεύεται από ηδονές σωματικές και υλικές, η εκτομή των γεννητικών οργάνων αυτήν ακριβώς την κάθαρση συμβολίζει, για να αρχίσουμε σιγά-σιγά να κατανοούμε τα βαθύτερο νόημα των μύθων, που σα παιδιά από την μια μας προκαλούσαν θαυμασμό, επειδή όμως δεν τους κατανοούσαμε προκαλούσαν φόβο και αποτροπιασμό, όπως συμβαίνει και με πολλούς ακόμη και σήμερα, που κυρίως θέλουν να πλήξουν την αρχαιότατη πολιτισμική μας κληρονομιά, θέλοντας να παρουσιάσουν ως κτήνη τους θεούς της αρχαίας θρησκείας, και τους ήρωες της μυθολογίας και όχι σαν γνώσεις καλυμμένες και συμβολισμούς. 

Ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, και πολλοί φιλόσοφοι σαφώς εμπνεύστηκαν από τους Ορφικούς. Ο Πρόκλος αναλύοντας και σχολιάζοντας τον Πλάτωνα και τα έργα του, αναφέρει σαφέστατα, ότι ο ΥΠΕΡΤΑΤΟΣ ΘΕΟΣ, αυτός που δημιουργεί και εξουσιάζει τα πάντα είναι ΕΝΑΣ, τον ονομάζει Δία, και σημειώνει ότι όλοι οι θεοί του δωδεκαθέου συγκεντρώνονται σε μια θεότητα, και τα ονόματα τους δηλώνουν τις επί μέρους ιδιότητες του ενός, και κάτω από το βλέμμα του κατοικούμε όλοι στη γη:

«Σ’ αυτήν, στα μάτια του Δία, πατέρα βασιλέα, κατοικούν και οι αθάνατοι θεοί και οι θνητοί άνθρωποι, και όσα έχουν γίνει και όσα μέλλει να γίνουν». 

Η γνώση ποτέ δεν ήταν για τους πολλούς, τα μυστήρια ήταν απόκρυφα, η γνώση έπρεπε να διαφυλαχτεί, τα μυστήρια επιβάλλουν μυστικότητα, το όνομα των θεών ιδιαίτερα του Διόνυσου-Δήμητρας-Κόρης, δεν πρέπει να προφέρονται, οι θεότητες είναι απρόσιτες, ανερμήνευτες, επιβάλλουν πλήρη μυστικότητα...

Επιλογές από το άρθρο:  "γαΐτανάκι- ο μύθος του Άττι-ήλιου και της αμυγδαλιάς",   σύνδεσμος εδώ

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια  αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Αφροδίτη, το Ρόδο το πεντάκτινο αστέρι, έρως και αντέρως

Κοιτώντας την Αφροδίτη από τη Γη, οι αστρονόμοι παρατήρησαν ότι η πρώτη διαγράφει σε σχέση με τη Γη  μία τροχιά που μοιάζει με ένα ρόδο που έχει πέντε πέταλα. Πρόκειται για ένα είδος "χορού" που χορεύουν αντικριστά η Γη με την Αφροδίτη ως προς τον Ήλιο διαγράφοντας ένα ρόδο ή αστέρι. *

Οι τροχιές της Αφροδίτης και της Γης εκφράζουν την αναλογία 13:8, δηλαδή για κάθε 13 περιστροφές της πρώτης, η δεύτερη ολοκληρώνει οκτώ χρόνια διαγράφοντας στον ουρανό ένα πενταγραμμικό σχέδιο. (πεντάκτινο αστέρι) Κάθε οκτώ χρόνια, όταν η Γη και η Αφροδίτη "χορεύουν μαζί ταγκό", τότε σχηματίζεται άλλο ένα πέταλο, με την Αφροδίτη να δείχνει πάντα το ίδιο της πρόσωπο σε εμάς. 

Αυτός ο χορός των πλανητών στο σύμπαν μέσα από συνόδους και ανάδρομες τροχιές που εικονοποιείται μέσα από ιδιαίτερα μοτίβα, για άλλη μια φορά αποδεικνύει ότι η ίδια η φύση τους και η ουσία τους είναι τόσο οικεία.

Η εικονογραφική έτσι σύνδεση του ρόδου με τη θεά Αφροδίτη επικαλείται την ουράνια κίνηση του πλανήτη σε μία προσπάθεια, αλλά και ανάγκη του ανθρώπου να καθυποτάξει και να οικειοποιηθεί τη  καταστροφική ενέργεια της θεάς του Έρωτα.

Το ουράνιο ρόδο κατεβαίνει από ψηλά και είναι τόσο χρήσιμο σαν σύμβολο, επειδή πέρα από το κάλλος και τη γονιμότητα που δηλώνουν και τα άλλα λουλούδια, έρχεται να προσθέσει τα αγκάθια, υπενθυμίζοντας στον άνθρωπο τον κίνδυνο τραυματισμού του από τη σεξουαλικότητα και το πάθος. Με άλλα λόγια η υφή και το άρωμα το ρόδου είναι βαθιά συνδεδεμένα με τη σεξουαλική ευχαρίστηση που αντιπροσωπεύει η Αφροδίτη, αλλά και τον πόνο της φθοράς και του θανάτου που εκφράζουν τα αγκάθια….

Ας μην λησμονούμε πως  η  Αφροδίτη  είχε εκτός από τον έρωτα γιο και τον Αντέρωτα. O μύθος της γέννησης του Αντέρωτα στο έργο του ρήτορα και φιλοσόφου Θεμίστιου, επιβεβαιώνει αυτή τη διπλής κατεύθυνσης ενέργεια που επιζητά την ισορροπία, η οποία εκφράζεται στην ερωτοστασία με την Αφροδίτη να κρατάει μία ζυγαριά. 

Όταν γεννήθηκε ο Έρωτας η μητέρα του παρατήρησε ότι όσο περνούσε ο καιρός, εκείνος δεν μεγάλωνε ούτε σε ύψος, ούτε σε μέγεθος. Ζήτησε, λοιπόν, τη βοήθεια της Θέτιδας. Εκείνη της απάντησε: "Θα σε βοηθήσω στο πρόβλημά σου, γιατί ακόμα δεν έχει καταλάβει την ίδια τη φύση του παιδιού σου. Ο αληθινός Έρωτας, Αφροδίτη, μπορεί να γεννιέται από τον ίδιο του τον εαυτό, αλλά δεν μπορεί να αναπτυχθεί από μόνος του. Αν θέλεις ο Έρωτας να μεγαλώσει, τότε χρειάζεται τον Αντέρωτα. Τα δύο αυτά αδέρφια θα έχουν την ίδια φύση και ο ένας θα είναι η αιτία που θα αναπτύσσεται ο άλλος. Γιατί όπως ο ένας θα βλέπει τον άλλον θα μεγαλώνουν αντίστοιχα. Αν όμως ο ένας χωριστεί από τον άλλον, τότε και οι δύο είναι καταδικασμένοι."

Σε αντίθεση με τον Αντέρωτα που γνωρίζουμε κάποιες πληροφορίες για τη φύση του,  η σκηνή της ερωτοστασίας αφήνει ανοικτό το πεδίο της ερμηνείας της, και γιατί τα σωζόμενα εικονογραφικά παραδείγματα είναι λιγοστά [μόλις τέσσερα στον αριθμό], αλλά και γιατί γραπτές πηγές δεν την περιγράφουν.

Η απεικόνιση της θεάς Αφροδίτης με τον γιο της Έρωτα είναι φυσικά ένα συχνά επαναλαμβανόμενο θέμα στην Ελληνική τέχνη, και πιθανόν μία προσέγγιση με την παρουσία της ζυγαριάς μέσα από τα δικά μας μάτια να είναι σαν το μάδημα μίας μαργαρίτας: όπως αμφιταλαντεύονται τα δύο σκέλη της ζυγαριάς, έτσι και ο ερωτευμένος ελπίζει η πλάστιγγα να γύρει προς τη μεριά που τα μαδημένα πέταλα γράφουν "μ 'αγαπάει". Όπως θα δούμε παρακάτω, στη περίπτωση της ερωτοστασίας δεν έχουμε να κάνουμε αυστηρά με ενέργειες αντίθετης ροής, αλλά περισσότερο με συμπληρωματικές, παρόλο που και ετυμολογικά η λέξη Αντέρως στα αρχαία Ελληνικά, φέροντας το πρόθημα "αντι-"  δηλώνει ακριβώς κάτι το αντίθετο.

Παραπομπή * Το ορθό  πεντάκτινο αστέρι είναι σύμβολο προστασίας, δύναμης και ισορροπίας. Έχει σχέση με τον αριθμό 5 και τα πέντε στοιχεία: Η πάνω γωνία αντιπροσωπεύει την πεμπτουσία το Πνεύμα, το αιθερικό, το αιώνιο και την ψυχή, το θεϊκό που βρίσκεται μέσα σε όλους μας, την πνευματική μας σύνδεση με την Φύση και μεταξύ μας. Συμβολίζει την πνευματική αγάπη, το αγνό, τα συναισθήματα που ανυψώνονται πέρα από τις ανάγκες τις σάρκας. 

Η κάτω δεξιά γωνία αντιπροσωπεύει τη Γη, το στοιχείο της Μητέρας, την σταθερότητα, ασφάλεια, όλα όσα μας παρέχει η Γη. Μας προσφέρει την ικανότητα να ερευνήσουμε το Πνεύμα με τα πόδια μας γερά στην Γη.Η πάνω δεξιά γωνία αντιπροσωπεύει τον Αέρα, το στοιχείο του νου. Συμβολίζει την σκέψη, την ευφυΐα, την λογική.

Η κάτω αριστερά γωνία αντιπροσωπεύει τη Φωτιά, το στοιχείο του πάθους. Συμβολίζει το κομμάτι μας που δεν γνωρίζει φόβο, που επιτίθεται στα τυφλά χωρίς σκέψη. Η Φωτιά είναι αυτή που μας δίνει κουράγιο, δύναμη και θάρρος.

Η πάνω αριστερή γωνία αντιπροσωπεύει το Νερό, τον κύκλο της Ζωής, το στοιχείο του συναισθήματος. Συμβολίζει τα τρυφερά μας συναισθήματα σε αντίθεση με τα συναισθήματα της Φωτιάς. Είναι η αγνή, άδολη αγάπη, η ευτυχία, όλα τα συναισθήματα που «σβήνουν» την Φωτιά. 

Όταν η Πεντάλφα περικλείεται σε κύκλο, ενώνει όλα τα στοιχεία της Φύσης και συμβολίζει τον Aνθρωπο, που είναι η ενότητα της Ύλης με το Πνεύμα, της Πνευματικότητας με την Λογική. Μας υπενθυμίζει ότι χρειαζόμαστε όλα τα στοιχεία για να ολοκληρωθούμε και ότι η ζωή είναι ένας κύκλος.).

Κατά τους Πυθαγόρειους, το σύμβολο αναπαριστά τον ίδιο τον άνθρωπο (με τα 5 του άκρα ανοιχτά), όπως επίσης και την ένωση των αντιθέτων: 2 (θηλυκό σύμβολο) +3 (αρσενικό σύμβολο) =5.  Σύμφωνα με τους πυθαγορείους οι   πέντε ακμές του πεντάκτινου αστεριού αντιστοιχούν  με τα γράμματα της λέξης ΥΓΕΙΑ. ...

Το πεντάκτινο όμως δεν είναι σύμβολο που συναντιέται στην Γηραιά Ήπειρο μονάχα. Για τον Κινέζικο πολιτισμό η πεντάδα αντιπροσωπεύει την εικόνα της φυσικής ροής της ζωής, της κοσμικής τάξης, καθώς και των 5 στοιχείων της φύσεως (φωτιά-γη-μέταλλο-νερό-ξύλο). Στην προ-Κολομβιανή Αμερική η πεντάκτινος συναντάτε, αν και η μορφή της θυμίζει περισσότερο λουλούδι! 

Στην Ιαπωνία αποτελεί κομμάτι της Ιαπωνικής τέχνης του πολέμου, συμβολίζοντας τα φρούρια. (συσχέτισε με την χρήση της πεντάλφα ως στρατιωτικό έμβλημα παγκοσμίως, το πεντάγωνο ως κτίριο επιτελείου αμύνης και την σχέση του με τη σεφίρα Γκεβούρα και τον Aρη.) 

Στα αρχαία Αιγυπτιακά ιερογλυφικά, υπάρχει διάσπαρτα η απεικόνιση ενός πεντάκτινου αστεριού. Όμως η πηγή και ο συμβολισμός του διαφέρει.

Συγκεκριμένα πιστεύεται πως είναι βασισμένη στην μορφή των θαλάσσιων αστερίων, οι αιγύπτιοι απεικονίζανε με αυτή την μορφή τους αστερισμούς δημιουργώντας έτσι την εικόνα μιας ουράνιας θάλασσας μέσα στην οποία κυλά το πλοίο του θεού Ήλιου Ρα. Μια πιθανή συσχέτιση μονάχα του ανθρώπου (έτσι όπως αναπτύχθηκε στην δύση) και των πεντάκτινων αιγυπτιακών αστεριών βρίσκεται ίσως στο γεγονός ότι για τους αρχαίους Αιγυπτίους τα αστέρια αποτελούσαν τις φωτεινές ψυχές που κατοικούν ανάμεσα στους θεούς. 

Η μεθοδευμένη όμως χρήση της ανεστραμμένης πεντάλφα ως δαιμονικό σύμβολο είναι πρόσφατη, πατέρας της είναι ο Eliphas Levi, που την δημιούργησε με το κεφάλι του Baphomet στην μέση. Πριν από αυτό δεν υπήρχε ιδιαίτερη σύνδεση της Πεντάλφα με το κακό, αλλά φοριόταν από μαθητευόμενους σε Μυστήρια για να δηλώνει ότι ο κάτοχος βρίσκεται σε περίοδο εκμάθησης.  

Σύνθεση από εδώ και εδώ

Για τον αποσυμβολισμό του μύθου της Αφροδίτης και του έρωτα εδώ

Επεξεργασία, επιμέλεια  αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος