Άνθρωπος, Θείο και μεταφυσική, στο έργο του Καζαντζάκη

Το κύριο θεολογικό συμπέρασμά του στην  Ασκητική, ότι δηλαδή είμαστε Σωτήρες του Θεού – Salvatores Dei, είναι εξαιρετικά ελκυστικό για να αποτελέσει την αφετηρία μιας ερμηνείας των θεολογικών του απόψεων. Η Ασκητική του Νίκου Καζαντζάκη αποτελεί τη βάση του συμπεράσματος αυτού, το οποίο βασίζεται σε μία εξελικτική και σχεσιακή αντίληψη του δεσμού του ανθρώπου με τον Θεό. Δηλαδή ο Θεός και ο κόσμος προσπαθούν συνεχώς να εξελιχθούν.

Για να το αποδείξει αυτό ο Καζαντζάκης εκλαμβάνει την εξέλιξη του ανθρώπου ως μία διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει για τον άνθρωπο τρία χρέη και τέσσερα διανοητικά βήματα. Πρώτο χρέος του ανθρώπου είναι να χρησιμοποιήσει το μυαλό του για να κατανοήσει τον κόσμο μέσω ενός λογικού και συντακτικού σχήματος.

Το δεύτερο χρέος του είναι απέναντι στην καρδιά του, η οποία λαχταράει να διεισδύσει πίσω από τα φαινόμενα και να ενωθεί με κάτι που είναι πέρα από τη νόηση και την ύλη. 

Τρίτο χρέος είναι να προσπαθήσει να υπερβεί αυτά που έχουν να του προσφέρουν το μυαλό και η καρδιά και από τον πειρασμό που προσφέρουν και τα δύο, τον πειρασμό της ελπίδας. Ο Καζαντζάκης μας προκαλεί να αποδεχτούμε μία ριζικά μηδενιστική ιδέα, ότι τίποτα αξιόλογο δεν υπάρχει, και αφού δεχτούμε αυτή την ιδέα να τη βιώσουμε με αξιοπρέπεια και θάρρος.

Εκπληρώνοντας αυτά τα τρία χρέη, κάνουμε ένα ταξίδι αυτοσυνειδησίας, το οποίο μας δίνει την δυνατότητα να ανακαλύψουμε τη σχεσιακή φύση ενός εξελισσόμενου Θεού, τον οποίο καλούμαστε να σώσουμε. Στο πρώτο από τα τέσσερα βήματα, το οποίο μας επιτρέπει να αποκτήσουμε μία ευρύτερη άποψη για τον κόσμο μας, ακούμε μία κραυγή για βοήθεια, η οποία εκπορεύεται από τα βάθη της ψυχής μας. Αυτή η έκκληση για βοήθεια, η οποία αποτελεί σημαντικό μέρος του σχεσιακού οράματος του Καζαντζάκη είναι η κραυγή του ευάλωτου Θεού μέσα μας.

Στο δεύτερο βήμα ο Καζαντζάκης μας ζητάει να υπερβούμε το Εγώ και να ανακαλύψουμε την πνευματική, κοινωνική και ιστορική μας παράδοση. Είναι ένα είδος υπέρβασης, προκειμένου να υιοθετήσουμε ένα νέο πνεύμα συλλογικότητας. Μέρος της ζωής μας γίνεται αντιληπτό ως ταύτιση με το ευρύτερο πνεύμα της ανθρωπότητας. Το τρίτο βήμα γίνεται όταν το ταξίδι μας μάς επιτρέπει να ταυτιστούμε με την εξελικτική πορεία του κόσμου.

Ο Καζαντζάκης διατυπώνει την άποψη ότι στην καρδιά του πληθυντικού σύμπαντος υπάρχει μία ζωική ορμή, αυτή την οποία εντόπισε ο Γάλλος φιλόσοφος και δάσκαλος του Καζαντζάκη Ανρί Μπερξόν. Αυτή η ορμή μοιάζει με μια παγκόσμια συνείδηση, μια καθολική τάση του ανθρώπου και της φύσης να κάνει το μεγάλο άλμα και να ανέβει πιο ψηλά. Το τέταρτο βήμα οδηγεί σε ένα εξελικτικό θεϊσμό, στο όραμα μιας αόρατης κραυγής, η οποία διαπερνάει τη δημιουργική πορεία του Είναι.

Ο Καζαντζάκης μιλάει για την αόρατη κραυγή και εννοεί μία μεταφυσική κραυγή, η οποία πυροδοτεί την αμείλικτη σύγκρουση του πνεύματος και της ύλης μέσα μας. Στο τέταρτο βήμα ταυτιζόμαστε με τη ζωική ορμή, η οποία στρέφει ολόκληρο το σύμπαν σε νέες μορφές αισθητικής αξίας. Κάνοντας αυτό, συνειδητοποιούμε ότι μετέχουμε σε έναν συνεχή αγώνα και έσχατο χρέος μας είναι να συνεργαστούμε με τον αόρατο μαχητή.

Δίχως αμφιβολία, ο Καζαντζάκης διατυπώνει την άποψή του ότι ο Θεός εργάζεται διαρκώς μέσα στον κόσμο. Άποψή του είναι ότι δεν σώζουμε το Θεό μέσα από μία ηθική της ταπείνωσης, αλλά τον σώζουμε μέσω πνευματικής βούλησης για δύναμη, σε στενή συνεργασία με τον Θεό στην εξέλιξη της δημιουργικής πορείας του Είναι. Μέσα στον κόσμο ο Θεός εξελίσσεται· μέσα στον Θεό ο κόσμος περιέχεται.

Ο Καζαντζάκης εκφράζει μία ορθόδοξη σωτηριολογία, η οποία συνδέει τη σωτηρία μας με εκείνη του Θεού. Προάγει την πίστη ότι αποτελούμε μέρος μιας σωτηριακής ιστορικής και φυσικής διεργασίας. Καλούμαστε να υπερβούμε τους περιορισμούς της ανθρώπινης φύσης, να φτάσουμε στο μεγαλείο της ανθρώπινης αυθεντικότητας και να συμβάλουμε στην επίτευξη των στόχων του Θεού. Μία άποψη που εφαρμόζεται διαρκώς στα κείμενα του Καζαντζάκη είναι ότι ο κόσμος είναι ο στίβος στον οποίο συνεργαζόμαστε με τον Θεό, διευκολύνοντας τη δημιουργική πορεία του Είναι και εμπλουτίζοντας τη θεία εμπειρία.

Οι θεολογικές απόψεις του Καζαντζάκη προσεγγίζουν εκείνες της εξελικτικής και σχεσιακής θεολογίας, η οποία δέχεται ότι με τις πράξεις μας επηρεάζουμε τη ζωή του Θεού. Μέσω αυτής της άποψης αντιλαμβάνεται τον Θεό ως ένα δυναμικό ον, το οποίο αλλάζει διαρκώς και το οποίο σχετίζεται εγγενώς με τον κόσμο της αλλαγής. Από αυτή την άποψη ο Θεός διέπεται από τις μεταφυσικές κατηγορίες της εξέλιξης, όπως τη χρονικότητα, την κινητικότητα, την αλλαγή και την ανάπτυξη.

Η εξελικτική και σχεσιακή θεολογία αντιλαμβάνεται τον Θεό ως μία περιρρέουσα πραγματικότητα. Ο Καζαντζάκης φαίνεται να συμμερίζεται αυτή την άποψη. Ο Θεός, όπως τον παρουσιάζει ο Καζαντζάκης, παλεύει να σπάσει τα δεσμά της ύλης και ζητάει τη βοήθεια των πλασμάτων του κόσμου. Με άλλα λόγια το γίγνεσθαι του Θεού συνδέεται αναπόσπαστα με το ατομικό γίγνεσθαι των πλασμάτων του κόσμου μας. Χρέος μας, σύμφωνα με τον Κρητικό συγγραφέα, είναι να παλέψουμε με τον Θεό, έτσι ώστε ο τελευταίος να απελευθερωθεί από όλους τους περιορισμούς της θείας φύσης του. Ο Θεός, λοιπόν, επηρεάζεται από τον κόσμο και τους ανθρώπους αναζητώντας ένα είδος έντασης.

Ο Καζαντζάκης έχοντας μία θεϊστική αντίληψη για το Θεό, η οποία δίνει έμφαση στο Είναι ως αφαίρεση του γίγνεσθαι, αποφεύγει την αναγωγή κάθε ατομικής ύπαρξης στην ενδεχομενική ύπαρξη· υποστηρίζει την καθολική δημιουργικότητα ως βασική κατηγορία του γίγνεσθαι και λαμβάνει σοβαρά υπόψη του τη στοχαστικότητα και απροσδιοριστία των εξελικτικών διαδικασιών. Αναγνωρίζει πάντως ότι ο Θεός εργάζεται μέσα στον κόσμο, γιατί εκείνος είναι που μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε την ύπαρξη ενός μεγάλου φάσματος αξιών και επιθυμεί να παλέψουμε για να τις υλοποιήσουμε.

Ο Καζαντζάκης θεωρεί ότι ο Θεός και οι άνθρωποι συνεργάζονται στενά στο πλαίσιο ενός σχεσιακού κόσμου. Ακόμη θεωρεί ότι ο Θεός προνοητικά και καταδεκτικά μας θέτει στόχους και αποστολές, λαμβάνοντας υπόψη το γίγνεσθαι μας. Η Ιδέα του Καζαντζάκη για έναν εν εξελίξει Θεό, δηλαδή έναν Θεό που περιβάλλει τον κόσμο και εξελίσσεται διαρκώς, βρίσκεται και σε έργα όπως οι Αδερφοφάδες, όπου προβάλλεται προκλητικά η άποψη ότι η λύτρωση είναι ένα διαλογικό κατόρθωμα. Ο Θεός σώζει εμάς και εμείς σώζουμε τον Θεό.

Έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τα θέματα, την εικονοποιία και τα σύμβολα της Χριστιανικής θρησκείας. Έβλεπε τον εαυτό του στη μεθοριακή γραμμή η οποία χωρίζει την πίστη από την απιστία. Προσωπικά πιστεύω πως πάλεψε για να προσφέρει έναν τρόπο να είναι κανείς θρησκευόμενος σε έναν σχεσιακό και μεταβαλλόμενο κόσμο, βρίσκοντας νόημα σε μία εξελικτική αντίληψη του Θεού ως κινητήριας δύναμης της δημιουργικής μεταμόρφωσης. Η θεολογική σκέψη του Καζαντζάκη υπογραμμίζει τη στενή σχέση ανάμεσα στον Θεό και τη χρονικότητα. Αυτό σημαίνει πως κάθε τι που συμβαίνει στον κόσμο μας απασχολεί τον Θεό, τον επηρεάζει και συμβάλλει με κάποιο τρόπο στο γίγνεσθαι του.

Ο εξελικτικός/σχεσιακός θεϊσμός του Καζαντζάκη είναι ένας ανένδοτος αγώνας για να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο η σκοτεινή δύναμη αρπάζει τον άνθρωπο και τον τινάζει σαν ερωτευμένο, σαν δημιουργό. Αυτή η σκοτεινή δύναμη αναταράζει ακατάπαυστα τον κόσμο στον οποίο ζούμε, παρακινώντας μας να προοδεύσουμε ακόμη περισσότερο. Βαθιά θρησκευόμενος, αν και όχι απόλυτα ορθόδοξος, ο Καζαντζάκης ήταν σαφής ως προς τον τρόπο συνεργασίας μας με αυτή τη σκοτεινή δύναμη.

Εμείς οφείλουμε μελετώντας τα κείμενα του να θέσουμε τις ιδέες του σε ένα ευρύτερο θρησκευτικό πλαίσιο. Ο Καζαντζάκης απεικονίζοντας τον Θεό ως μία μαχόμενη οντότητα σε έναν κόσμο εν εξελίξει, καταφέρνει να κάνει προσιτή και προσωπική μία απόμακρη θεότητα.

Η εξελικτική και σχεσιακή Θεολογία και ο Νίκος Καζαντζάκης μαζί μάς συνιστούν μία θεολογική διάθεση, ένα θρησκευτικό όραμα για τον Θεό, ο οποίος μάχεται αποτελεσματικά σε ένα κόσμο, ο οποίος συνεχίζει να εξελίσσεται. Ο Θεός αυτός, ο οποίος παλεύει με την υλικότητα και την αμφισημία του κόσμου και μας υπενθυμίζει διαρκώς το αληθινό μας δυναμικό, αρνείται να ησυχάσει και να παραδώσει τα όπλα. Κραυγάζει όμως και μας καλεί να πάμε μπροστά, προτρέποντας μας να γίνουμε όσο πιο ανθρώπινοι μπορούμε, διευρύνοντας συνεχώς την ελευθερία και την ευημερία της ανθρωπότητας. 

Ο Θεός εμπλέκεται με πάθος στη ζωή του κόσμου αγκαλιάζοντας τη χρονικότητα και δίνοντας αξία σε όλους μας. Η ίδια η φύση του Θεού αλλά και η δράση του μάς προτρέπουν να προοδεύσουμε.

 * Του Θωμά Καραγκιοζόπουλου.  Απόφοιτος Κλασικής Φιλολογίας του Α.Π.Θ., με μεταπτυχιακό δίπλωμα στην Ιστορία της Φιλοσοφίας (ειδίκευση στον Νίκο Καζαντζάκη) στο ίδιο Πανεπιστήμιο. 

 Αναδημοσίευση από http://fractalart.gr/

  Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Μυσταγωγία- Μυθαγωγία

Τα άγνωστα κύπελα με τους σκελετούς και τις Επικούριες επιγραφές /, The Epicurean skeleton Boscoreale cups

Δύο άγνωστά σε πολλούς αργυρά κύπελλα από τον θησαυρό του Boscoreale (Νάπολη, Ιταλία) χρονολογημένα στις αρχές του 1ου αι. μ.Χ., αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα της Επικούριας φιλοσοφίας, και της διάδοσης της στον Ρωμαικό κόσμο.  

Στα κύπελα αυτά προορίζονταν για οινοποσία απεικονίζονται σκελετοί με διάφορες επιγραφές. Οι χρήστες των κυπέλλων έπιναν στα συμπόσια θυμίζοντας στον εαυτό τους ότι η χαρά της ζωής διαρκεί σίγουρα τη στιγμή αυτή, διότι είναι αβέβαιο το μέλλον . Σε δύο από τα κυπελλα,  οι σκελετοί αντιπροσωπεύουν διάσημους τραγωδούς και φιλοσόφους σε αλληγορικές δραστηριότητες, ενώ στις  συνοδευτικές επιγραφές συνοψίζονται οι φιλοσοφικές τους αντιλήψεις.

Στο ένα κύπελλο βλέπουμε μια σκηνή της ζωής, όπως άλλωστε υποδηλώνεται από την επεξηγηματική επιγραφή: «σκηνὴ ὁ βίος». Οι άλλες επιγραφές αλλά και δύο ολόκληρες φράσεις «ζῶν μετάλαβε· τὸ γὰρ αὔριον ἄδηλον ἐστι ·και τέρπε ζῶν σεα[υ]τόν»,  εστιάζουν στη σαθρότητα της ζωής, η οποία μαραίνεται σαν το άνθος (ἄνθος), στη ματαιότητα και στην αυταπάτη της.

Η συσσώρευση του πλούτου προκαλεί φθόνο (φθόνοι) και βασανίζει την ψυχή – πεταλούδα (ψυχίον). Ούτε πάλι στην επιδίωξη της δόξας (δόξαι) και στην απόκτηση της σοφίας (σοφία) μπορεί να βρει καταφύγιο η προδιαγεγραμμένη θνητότητα.

Η προτροπή, ωστόσο, για τις επίγειες απολαύσεις (τέρψις) δεν εγγυάται και την αθανασία του ανθρώπου. Στο ένα κύπελλο απαντούν: οι τραγικοί ποιητές Σοφοκλής και Μοσχίων, του 5ου και 4ου αι. π.Χ. αντίστοιχα, και οι φιλόσοφοι του 4ου/3ου αι. π.Χ. Ζήνων ο Κιτιεύς και Επίκουρος.

Στο δεύτερο κύπελλο εικονίζονται: ο λυρικός ποιητής του 7ου αι. Αρχίλοχος ο Πάριος, ο τραγικός ποιητής του 5ου αι. Ευριπίδης, ο κωμικός ποιητής του 4ου/3ου αι. π.Χ. Μένανδρος, ο κυνικός φιλόσοφος του 4ου αι. π.Χ. Μόνιμος ο Συρακούσιος και πιθανότατα ο φιλόσοφος του 4ου/3ου αι. π.Χ. Δημήτριος ο Φαληρεύς. Η πλειονότητα των επιγραφών στα δύο κύπελλα, αυτούσιες ή με κάποιες παραλλαγές, προέρχονται από τα έργα των εικονιζόμενων προσώπων.

Η φράση, επίσης, του Επίκουρου (341 - 270 π.Χ.) «τὸ τέλος ἡδονή»,  στο ένα κύπελλο του Boscoreale υποδεικνύει πως η επιδίωξη της ηδονής θα πρέπει να διέπεται από φρόνηση. Και καθώς η ματαιότητα της ζωής δεν ακυρώνεται από τις ηδονές, σύμφωνα με τον φιλόσοφο, θα πρέπει να επιλέγονται εκείνες που προκαλούν τον λιγότερο πόνο.

Η προτροπή, αντίθετα, «εὐφραίνου ὃν ζῆς χρόνον»,  στο δεύτερο κύπελλο εστιάζει στην εφημερική απόκτηση κάθε εμπειρίας και γνώσης και προτρέπει τη ζωή σε μια ατελείωτη απόλαυση. Η οργανική διάθεση του σώματος, που συνδέεται τώρα με την αυτονόμηση της ζωής από τους ηθικο - ιδεολογικούς και θρησκευτικούς προβληματισμούς του επέκεινα, τρέφεται εδώ από την εμπειρία των  απολαύσεων και την υλιστική μεγιστοποίηση της ευτυχίας. Προβάλλει λοιπόν η ιδέα ενός ζώντος οργανισμού που η πλήρης ολοκλήρωσή του εξαρτάται αποκλειστικά από τα επίγεια πράγματα, ενώ ο τρόπος για να ακυρωθούν οι ανησυχίες της θνητότητας σχετίζεται με μια δεδηλωμένη βούληση εκκοσμίκευσης.

Μάλιστα, η βαθύτερη αγανάκτηση για την πιο άκαμπτη βεβαιότητα του βιωμένου κόσμου φτάνει μέχρι το σημείο να αποχαλινώσει έναν κυνικό αυτοσαρκασμό «εὐσεβοῦσ κύβαλα» και να  εξυφαίνει την παρωδία του δράματος της ζωής (ζωή) – που συμβολίζεται με έναν πυρσό τον οποίο κρατούν αντίστοιχα σε κάθε κύπελλο ο Μοσχίων κι ο Μένανδρος– ακόμη και των επιθανάτιων τελετών, όπου ένας σκελετός προσφέρει χοές σ’ έναν δεύτερο που κείται στα πόδια του. Ένας τρίτος κρατά στα χέρια του ένα κρανίο και αποφαίνεται: «τοῦ τ’ ἄνθρωπος».

Κάποιοι κρατούν τραγικά προσωπεία και άλλοι επιδίδονται στη μουσική. Στα πόδια του Μενάνδρου βρίσκεται ένα θεατρικό προσωπείο με την επιγραφή  σάτυροι. Η ιδέα του μακάβριου στοιχείου στα δύο κύπελλα φωτίζεται ακόμη περισσότερο από την καθημερινή  πραγματικότητα του 1ου αι. π.Χ. - 1ου αι. μ.Χ., όπου η συμποσιακή συναναστροφή αποτελούσε αναπόσπαστο πολιτισμικό της στοιχείο.

Ο κατασκευαστής των δύο αντικειμένων βάζει στο στόμα των ποιητών και των φιλοσόφων που εικονίζονται στα δύο χρηστικά αντικείμενα τον επίσημο λόγο για τη διαχείριση της ηδονής και του σώματος. Η εικόνα βέβαια διαβάζεται ποικιλοτρόπως. Αφενός, δηλώνεται η αναμφισβήτητη αλήθεια της κοινής επίγειας προσωρινής παραμονής του ανθρώπινου γένους, διατυπωμένη από φωτισμένες μορφές της διανόησης, αφετέρου, ακόμη και αυτές οι μορφές υπέκυψαν τελικά στην αναπόφευκτη φθορά.

Μπορούμε να φανταστούμε τη χρήση αυτών των αντικειμένων, τα οποία αφορούν πιθανότατα συμποσιαστές, με τους συνδαιτυμόνες να απολαμβάνουν τις λεπτομέρειες της διακόσμησης. Η τελευταία ενθαρρύνει μια συζήτηση σχετική με το πέρας του βίου. Το κάθε κύπελλο μπορεί κανείς να το απολαύσει και μεμονωμένα. Ωστόσο, και τα δύο μαζί λειτουργούν σαφώς συμπληρωματικά, καθώς το ιδεολογικό τους μήνυμα προέρχεται από την αντιπαράθεσή τους.

Οι σκηνές τους υπενθυμίζουν τον επερχόμενο θάνατο και προβάλλουν το δίλημμα: ηδονοθηρική εγκοσμιότητα, όπου το βιο λογικό αυτονομείται προς χάριν του ατομικού συμφέροντος και των σαρκικών απολαύσεων, ή πνευματικός αναστοχασμός προς μια «ποιοτικήδιαχείριση» του σώματος.

Η αναπαράσταση λοιπόν της σκελετώδους πραγματικότητας στα κύπελλα του Boscoreale, που  αποτελεί την εικονογραφική μαρτυρία μιας κοινωνίας η οποία καλείται να επιλέξει μεταξύ ενός ασκητικού  ιδεώδους και μιας θορυβώδους εκκοσμίκευσης, βάλλει επίσης με εύστοχο τρόπο, έμμεσα και  αυτοσαρκαστικά, πιθανότατα κατά των ανώτερων κοινωνικών τάξεων και των φιλοσόφων. Πλούτη και  φιλόσοφοι πορεύονται ίσως εδώ παράλληλα και ενσαρκώνουν την επίγεια ματαιότητα.

----------------------------------------------------------

In 1895, excavations at a Roman villa at Boscoreale on the slopes of Vesuvius unearthed a remarkable hoard of silver treasure, including 109 items of tableware, which the owner had stashed in a wine tank prior to the eruption that buried the region of Naples in AD 79. This prestigious collection, dating from between the late 1st century BC and the early 1st century AD, testifies to one of the finest periods in Roman silverware and reflects the taste of wealthy Campanians for drinking cups with relief decoration.

Among the cups, sixteen in number, two are especially noteworthy. They are four inches high, and form a pair; they are ornamented with skeletons in high relief, so grouped that each cup presents four scenes satirizing human life and its interpretation in poetry and philosophy. The two cups have similar and complementary repoussé decoration depicting the skeletons of tragic and comic poets and famous Greek philosophers, beneath a garland of roses. Greek inscriptions engraved in dots form captions, and are accompanied by Epicurean maxims such as: «Enjoy life while you can, for tomorrow is uncertain.»

The scenes from one of the two cups of poetry and philosophy. One of the two cups depicts two prominent Hellenistic philosophers, Epicurus and Zeno.  A Latin inscription on the base of one of the cups gives their weight and the name of their owner, Gavia. Greek inscriptions engraved in dots form captions, and are accompanied by Epicurean maxims such as: “Enjoy life while you can, for tomorrow is uncertain.”

Clotho, one of the Fates, looks on as Menander, Euripides, Archilochus, Monimus the Cynic, Demetrius of Phalera, Sophocles, and Moschion provide a caustic and ironic illustration of the fragility and vanity of the human condition. But the main message of the cups’ decoration is that life should be enjoyed to the full: Zeno and Epicurus, the founders of the Stoic and Epicurean philosophies in the 4th century BC, confront each other before two mating dogs—a detail of some significance, as it represents the triumph of Epicureanism. Epicurus was an Athenian philosopher who lived from 341 to 270 BC.After his death some of his followers traveled to Rome, found champions of Epicureanism there, and set up Epicurean societies. Epicurean philosophy became very popular among the highly educated and intellectually oriented Romans.

On the left side of the picture above we have two skeletons engaged in a mute dialogue. The skeletons are the two philosophers, who were known for their deep differences.

At the left the Stoic Zeno appears, standing stiffly with his philosopher’s staff in his left hand, his wallet hanging from his neck; with right hand extended he points the index finger in indignation and scorn at Epicurus, who, paying no heed to him, is taking a piece of a huge cake lying on the top of a small round table. Beside Epicurus an eager pig with snout and left foreleg uplifted is demanding a share. Over the cake is the inscription: τὸ τέλος ἡδονή, ‘the goal of life is pleasure.’ The letters of the inscription, as of the names of the philosophers, are too small to be shown distinctly in our illustration.

Zeno of Citius was a Greek philosopher (334-262 BC) who stood opposite to Epicurus. He founded the Stoic school of philosophy, which he taught in Athens from around 300 BC. Zeno believed that pleasure is a vice. Stoicism became the foremost popular philosophy among the educated elite in the Hellenistic world and the Roman Empire.

 Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Μυσταγωγία- Μυθαγωγία

 

Το Γνώθι Σαυτόν δεν σταματάει με μια δήλωση...

"Δεν είμαι Σώμα. Είμαι Πνεύμα. Ή μάλλον, είμαι Ψυχή. Ή καλύτερα, είμαι Συνειδητότητα."

‌- Και πού το ξέρεις; Είσαι βέβαιος; Βασίζεσαι στη δική σου εμπειρία ή στα λόγια των άλλων; Μήπως το υποψιάζεσαι; Όλα αυτά είναι λέξεις, παραγεμισμένες με σπουδαιότητα... Πώς μπορείς να στηρίξεις το πιο ουσιαστικό θέμα που σε αφορά, σε γνώμες που έχεις ακούσει; Αυτές οι διατυπώσεις ας μη γίνουν αφορμή, για να κλειστείς σ' ένα νέο πλαίσιο, αλλά για να φύγεις από εκεί, που νόμιζες ότι βρισκόσουν.

Ρώτησε τον εαυτό σου, ερεύνησέ το. Κλείσε τα μάτια και άκου μέσα σου... Χρησιμοποίησε εκείνα τα αισθητήρια, που δεν προσβάλλονται από τους περιορισμούς του γνωστού. Νιώσε, πέρ' από αυτά που έχεις μάθει, μακριά από τους φουσκωμένους ορισμούς. Οι έννοιες έχουν μεγάλο βάρος, ενισχυμένο από την χρήση τους για αιώνες, από την ανθρωπότητα... Βρες τις δικές σου λέξεις, μετά την έρευνά σου. Κινήσου φρέσκος, πέραν όσων περιορίζουν την αντίληψη, που έχεις για σένα...

...Είσαι Εκείνο, Που Κάθε Φορά Μπορείς Να Γνωρίζεις, Από Το Επίπεδο Στο Οποίο Βρίσκεσαι...

‌Το Γνώθι Σαυτόν δεν σταματάει με μια δήλωση, σαν κι αυτή της επικεφαλίδας...

Είναι ένα ταξίδι στο διάστημα... Και πού μπορεί να τελειώνει ένα ταξίδι στο διάστημα;

Αγνώστου..

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Μυσταγωγία- Μυθαγωγία

«ΥΠΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ: Η δημογραφική βόμβα»

« … εάν οι συνδαιτημόνες στριμωχτούν και του παραχωρήσουν θέση ( του ακάλεστου ), άλλοι παρείσακτοι θα εμφανισθούν αμέσως και θα ζητήσουν την ίδια εύνοια. Η φήμη ότι υπάρχουν τρόφιμα για όσους προσέρχονται θα γεμίσει την αίθουσα με πολυάριθμους επαίτες». (Μάλθους, Άγγλος οικονομολόγος «Δοκίμιο περί των αρχών του πληθυσμού»).

 Η θεωρία του Μάλθους

            Κάπως έτσι περιέγραφε το 1798 το δημογραφικό πρόβλημα του κόσμου ο Μάλθους. Θεωρούσε πως η αύξηση του πληθυσμού θα είναι ταχύτερη από τον ρυθμό αύξησης των μέσων διατροφής του πληθυσμού. Υποστήριζε, δηλαδή, πως ο πληθυσμός θα αυξάνεται κατά γεωμετρική πρόοδο (1,2,4,8,16…), ενώ τα μέσα διατροφής θα αυξάνονται κατά αριθμητική πρόοδο (1,2,3,4,5….). Η θεωρία του «αιρετικού αιδεσιμότατου» προέβλεπε μία ζοφερή πραγματικότητα για τον πλανήτη μας εξαιτίας του υπερπληθυσμού της γης. Πίστευε πως αν δεν αντιμετωπιστεί η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού, τότε ο «μέγας οικοδεσπότης» η φύση, θα έλυνε η ίδια το πρόβλημα μέσα από τους μηχανισμούς της φυσικής αυτορρύθμισης.

            Στις θεωρίες του Μάλθους για την αιτιολόγηση της φτώχειας και της πείνας άλλοι αντέτειναν την ανάγκη δικαιότερης κατανομής του πλούτου ως μέτρο κατά των ακραίων οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων( Προυντον). Ωστόσο, η σύγχρονη παγκόσμια πραγματικότητα τείνει να ακυρώσει πολλές θεωρίες που διατυπώθηκαν για το δημογραφικό. Οι διαψεύσεις τόσο των θεωριών του Μάλθους όσο και πολλών άλλων σχετίζονται με τον απρόβλεπτο χαρακτήρα της ανθρώπινης φύσης αλλά και του πολιτισμού που δημιουργεί. Ένας πολιτισμός που δεν διακρίνεται υποχρεωτικά από την γραμμική πορεία του αλλά από τις οξύτατες αντιθέσεις και ανακολουθίες.

            Ειδικότερα το στοιχείο που καταδεικνύει τις ανακολουθίες του πολιτισμού μας είναι κι αυτό του δημογραφικού. Χαρακτηριστική περίπτωση της αντιφατικότητας του είναι η συνύπαρξη δυο αντιθετικών τάσεων. Υπερπληθυσμός στις υπανάπτυκτες χώρες, υπογεννητικότητα στις δυτικές – καταναλωτικές κοινωνίες. Οι προβλέψεις – εκτιμήσεις του Μάλθους φαίνεται να διαψεύστηκαν, αφού οι χώρες με υψηλό βιοτικό επίπεδο και ποιότητα ζωής αντί για αύξηση πληθυσμού παρουσιάζουν υπογεννητικότητα. Αντίθετα χώρες φτωχές που οι κάτοικοι λιμοκτονούν εμφανίζουν αύξηση πληθυσμού.

Υπογεννητικότητα και Ελλάδα

            Η Ελλάδα, ως χώρα του ανεπτυγμένου κόσμου, εμφανίζει πρόβλημα υπογεννητικότητας. Οι σχετικές αναφορές και προβλέψεις οργανισμών, φορέων και ειδικών επιστημών καταγράφουν με ενάργεια το ζοφερό μέλλον της χώρας μας στον τομέα αυτό. Οι δημογραφικοί δείκτες είναι απογοητευτικοί και μιλούν για δραματική μείωση του πληθυσμού έως το 2050. Ο πληθυσμός της Ελλάδας σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ αλλά και διεθνών οργανισμών θα είναι μικρότερος των 10.000.000 (κάποια εκτίμηση – πρόβλεψη μιλά για μείωση του πληθυσμού κατά 3.000.000. Πρόκειται για ένα εφιαλτικό σενάριο)

            Η φθίνουσα πορεία του Ελληνικού πληθυσμού είναι εμφανής κατά τα τελευταία χρόνια. Και ενώ κατά το 1980 οι γεννήσεις ήταν περισσότερες των θανάτων (148.133 έναντι 87.282), το 2017 οι θάνατοι ήταν 123.079 έναντι 88.132 γεννήσεων. Αυτή η προϊούσα γήρανση του πληθυσμού γεννά ανησυχίες και προβληματισμό τόσο για τα αίτια του φαινομένου όσο και για τις επιπτώσεις του σε όλα τα επίπεδα (οικονομία, ασφαλιστικό, εργασία, εθνική ταυτότητα…). Πολλοί μιλούν για μία «δημογραφική βόμβα». Ενδεικτικό στοιχείο αυτής της βόμβας είναι το γεγονός ότι ο μέσος όρος ηλικίας σήμερα είναι στα 44 έτη, ενώ το 1951 ήταν τα 26.

Οι πτυχές του φαινομένου

            Η υπογεννητικότητα στη χώρα μας έχει πολλές εκφράσεις και οφείλεται σε μία σειρά παραγόντων που συνθέτουν τον ιστό της ελληνικής κοινωνίας. Πιο συγκεκριμένα η υπογεννητικότητα είναι πρόβλημα:

            1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ: Οικονομική κρίση + μείωση εισοδήματος + υψηλό κόστος ανατροφής των παιδιών + ανεργία / ακραίος καταναλωτισμός + εστίαση στην υλική ευμάρεια και στον παροντισμό….Άρα η οικογένεια ως θεσμός συνιστά κάτι απωθητικό….

            2. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ: Συνθήκες ζωής, έντονοι ρυθμοί ζωής, βίαιη έκπτωση κοινωνικών αξιών, αρνητικά πρότυπα, απαξίωση του οικογενειακού θεσμού.

            3. ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ – ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ: Ατομικιστική θεώρηση ζωής, ηδονιστική αντίληψη του νοήματος της ανθρώπινης ύπαρξης, αποφυγή του πόνου, διάχυτο αίσθημα ανασφάλειας, κυριαρχία αβεβαιότητας, φόβος για το μέλλον.

            4. ΠΟΛΙΤΙΚΟ: Απουσία κρατικής μέριμνας, και πολιτικής πρόνοιας, ανυπαρξία πλαισίου οικογενειακού προγραμματισμού, συντηρητικές αντιλήψεις για το οικογενειακό δίκαιο…..

            5. ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ: Απεγκλωβισμός της γυναίκας από αντιλήψεις και ρόλους που αναδεικνύαν την τεκνοποιία ανώτατη αξία. Η μητρότητα υποχώρησε ως αξία μπροστά στο πρότυπο της «Ερωτικής» γυναίκας. Η αισθητική του σώματος προκρίθηκε ως επιλογή έναντι της δημιουργίας ζωής. Η έξοδος της γυναίκας στην εργασία και η κοινωνική αναγνώριση ως απότοκο της οικονομικής απελευθέρωσης δρουν ανασταλτικά στη γέννηση παιδιών. Οι πολλαπλοί ρόλοι της γυναίκας.

            6. ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ – ΗΘΙΚΟ: Υποχώρηση του θρησκευτικού συναισθήματος που παραδοσιακά πρόβαλε το «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε» ως υποχρέωση προς το Θεό. Νέος κώδικας ηθικός αξιών που απελευθερώνει το άτομο από την αντίληψη περί ηθικής υποχρέωσης για τεκνοποίηση.

            7. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Προτεραιότητα η επαγγελματική αποκατάσταση που αυξάνει τα όρια ηλικίας για σύναψη γάμου. Απουσία ελεύθερου χρόνου, δυσκολία σύναψης σχέσεων, μακρόχρονες σπουδές, μετάβαση στην πυρηνική οικογένεια….

            8. ΕΘΝΙΚΟ: Πληθυσμιακή συρρίκνωση, αλλοίωση του πληθυσμού (ειδικότερα σε εθνικά ευαίσθητες περιοχές). Αποδυνάμωση της αμυντικής θωράκισης στο βαθμό που η πληθυσμιακή ψαλλίδα ανοίγει εις βάρος της χώρας έναντι των γειτονικών λαών.

Οι κίνδυνοι

            Η καταγραφή των αιτιών που τροφοδοτούν το πρόβλημα της υπογεννητικότητας με μία άλλη ανάγνωση αναδεικνύει και τους κινδύνους. Σε οικονομικό επίπεδο η γήρανση του πληθυσμού εκτός από την απουσία εργατικού δυναμικού (νέων σε ηλικία) απειλεί το σύστημα συνταξιοδότησης και κοινωνικής ασφάλισης. Όταν η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους κλείνει προς την πλευρά των δεύτερων, τότε το μέλλον διαγράφεται δυσοίωνο. Πολλοί μιλούν για έναν «πόλεμο γενεών» αφού οι νέοι θα αρνηθούν να επωμιστούν το οικονομικό βάρος της συνταξιοδότησης των ηλικιωμένων.

            Σε πολιτικο-ιδεολογικό επίπεδο η υπογεννητικότητα δυσχεραίνει την ανανέωση, αφού οι πρωτοπόρες σκέψεις και το αγωνιστικό πνεύμα των νέων απουσιάζουν. Έτσι επέρχεται ένας sui generis κοινωνικός και ιδεολογικός συντηρητισμός που υποσκάπτει τα θεμέλια της κοινωνίας. Η γεροντοκρατία και η έλλειψη ενθουσιασμού από μία κοινωνία συνεπάγονται τη στασιμότητα και την οπισθοδρόμηση.

            Ωστόσο, οι κίνδυνοι της υπογεννητικότητας είναι μεγαλύτεροι σε εθνικό επίπεδο. Πολλοί χαρακτήρισαν την πληθυσμιακή συρρίκνωση ως «χρονοβόμβα». Με δεδομένη τη γεωγραφική θέση της χώρας που περιβάλλεται από χώρες με θετικό δείκτη αύξησης του πληθυσμού το πρόβλημα καθίσταται πιο εμφανές. Δεν είναι σπάνιες οι φορές που οι ηγέτες της Τουρκίας μίλησαν περιφρονητικά για την Ελλάδα εξαιτίας του πληθυσμού της. Δεν είναι, δε και λίγοι εκείνοι που κρούουν τον κίνδυνο της «εθνολογικής αλλοίωσης» στο βαθμό που ο κόσμος ταλανίζεται από το μεταναστευτικό κύμα. Η λογική περί ανανέωσης του πληθυσμού μέσα από τους μετανάστες – πρόσφυγες (που ως ένα βαθμό έγινε στο παρελθόν) δεν γίνεται από όλους αποδεκτή, όσο κι αν την επιβάλλει η αναγκαιότητα.)

Το δέον γενέσθαι

            Οι προτάσεις για την υπέρβαση ή μείωση των παρενεργειών της υπογεννητικότητας εστιάζονται συνήθως στο οικονομικό επίπεδο και στους φόβους εθνικής αλλοίωσης. Ωστόσο, η συνειδητοποίηση της ατομικής ευθύνης, ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου του ανθρώπου ως βιολογικού – κοινωνικού όντος και η ανάδειξη – αποδοχή μιας άλλης βιοθεωρίας όπου η τεκνοποίηση ως δημιουργία θα θεωρείται η απόλυτη αξία μπορούν να συνδράμουν θετικά στη θεραπεία του φαινομένου.

            Η ελεύθερη βούληση για δημιουργία ζωής και η πίστη πως ο πλούτος της ζωής βρίσκεται στη γέννηση παιδιών μπορούν να καταστήσουν την τεκνοποίηση ηθικό αξίωμα που μάχεται τη φθορά και διακονεί ως συμπεριφορά την εξέλιξη και την πρόοδο.

«ΤΗ ΠΟΛΕΙ ΔΙΧΟΘΕΝ…ΞΥΝΟΙΣΕΙ»

            Όσο δύσκολη κι αν είναι να υιοθετήσουμε σήμερα την προτροπή για τεκνοποίηση του Περικλή, άλλο τόσο αναγκαίο είναι να αποδεχτούμε την αναγκαιότητα της αναπαραγωγής ως τον απόλυτο νόμο της φύσης. «…και τη πόλει διχόθεν, εκ του μη ερημούσθαι και ασφαλεία, ξυνοίσει» (Θουκυδίδη, Περικλέους Επιτάφιος, Κ44)…(Αυτό θα ωφελήσει την πόλη από δύο απόψεις, και ότι δεν θα ερημώσει και θα ζει σε ασφάλεια). Αλήθεια, σήμερα, ποιος πολιτικός ή επιστήμονας θα προέτρεπε τα νέα ζευγάρια για τεκνοποίηση για να έχει η πόλη – έθνος πολλούς πολεμιστές;

            Από πλευράς πολιτείας η ευθύνη είναι αυτονόητη. Εξάλλου αυτό επιτάσσει και το άρθρο 21, § 5 του Ελληνικού συντάγματος. Η τήρηση του συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων «που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιονδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία» (άρθρο 120, § 4).

            «Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή της δημογραφικής πολιτικής, καθώς και η λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων αποτελεί υποχρέωση του κράτους» (Άρθρο 21, §5).

 Του συνεργάτη της Μυσταγωγίας – Μυθαγωγίας, Ηλία Γιαννακόπουλου

Φιλόλογου. E-mail: iliasgia53@gmail.com

 

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Μυσταγωγία- Μυθαγωγία

Τι θέλουν οι γυναίκες;

Κάποτε ήταν ένας νεαρός βασιλιάς. Του άρεσε πολύ το κυνήγι. Μια μέρα με τους φίλους του έτσι όπως κυνηγούσαν το θήραμά τους, μπήκαν στο έδαφος του γειτονικού βασιλείου. Οι φρουροί τους συνέλαβαν και τους έφεραν αιχμαλώτους στο δικό τους βασιλιά. Ο Νόμος έλεγε πως όποιος κυνηγούσε σε ξένη περιοχή και συλλαμβάνονταν, θα αποκεφαλιζόταν. Ο Βασιλιάς της γειτονικής χώρας, αφού σκέφτηκε αρκετά για την τύχη τους, είπε στο νεαρό βασιλιά:

- “Σύμφωνα με το Νόμο μας πρέπει να σε αποκεφαλίσω. Όμως θα σου δώσω μια ευκαιρία να ζήσεις, αν μου πεις σε ένα χρόνο από σήμερα, ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΘΕΛΟΥΝ ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ. Αν σε ένα χρόνο δεν βρεις τη σωστή απάντηση, τότε θα χάσεις τη ζωή σου”.

Ο νεαρός βασιλιάς έφυγε για το βασίλειό του με τη συνοδεία του χαρούμενος από τη μια που γλίτωσε τη ζωή του, στεναχωρημένος από την άλλη γιατί έπρεπε να βρει τη σωστή απάντηση. Μέσα στο χρόνο που ήρθε έψαξε παντού. Ρώτησε τους αυλικούς του, ρώτησε τους φίλους του, βγήκε, στα σοκάκια στα κακόφημα σπίτια και στα καπηλειά, ρώτησε και "κείνες". Άλλες με ξεφωνητά, άλλες με γέλια κι άλλες με νοήματα, προσπαθούσαν να του "εξηγήσουν" τι θέλουν οι γυναίκες, αλλά απ΄ όλες τις απαντήσεις, καμία δεν τον ικανοποίησε πραγματικά. Ήταν πολύ στεναχωρημένος και ο καιρός περνούσε.

Στην κορυφή ενός βουνού ζούσε μια γριά μάγισσα, που ήξερε όλες τις απαντήσεις. Ήταν όμως αποκρουστική στην εμφάνιση, ξεδοντιάρα, κακάσχημη, καμπούρα, με ένα μαλλί κάγκελο, άπλυτη και ζούσε σε μια τρώγλη. Μη έχοντας όμως άλλη επιλογή ο νεαρός βασιλιάς, πήγε να την επισκεφτεί.

Μόλις έφτασε, πριν ανοίξει ακόμη το στόμα του η μάγισσα του είπε:

- Ξέρω για ποιο λόγο ήρθες βασιλιά μου. Για να σου πω αυτό που θέλεις τόσο πολύ να μάθεις, πρέπει να με παντρέψεις με τον καλύτερο φίλο σου, τον πιο όμορφο, τον πιο πιστό, αυτόν που πάντα σε συντροφεύει σαν το φύλακα άγγελό σου. Αυτός που είναι δίπλα σου!

Τα έχασε ο βασιλιάς. Πράγματι, ο καλύτερός του φίλος, ήταν ένα όμορφος, νεαρός, ευγενής, γεροδεμένος νέος, με αρχοντικό παράστημα και εκθαμβωτική ομορφιά. Τον πήρε κατά μέρος και του εξήγησε πώς έχουν τα πράγματα.

Εκείνος τον άκουσε προσεχτικά και του είπε:

- “Βασιλιά μου, μετά χαράς να δεχτώ τη μάγισσα ως σύζυγό μου, αφού έχω ορκιστεί να σε υπηρετώ και να προστατεύω τη ζωή σου με τη δική μου”.

Την άλλη μέρα έγινε ο γάμος. Η μάγισσα δεν θα έλεγε το μυστικό, αν ο βασιλιάς δεν πραγματοποιούσε την επιθυμία της. μετά το μυστήριο όπου έπεσε το δάκρυ κορόμηλο για την τύχη του παλικαριού τραπέζι στήθηκε ολόλαμπρο όλου του κόσμου τα αγαθά και τα πιοτά. Στη μέση ο γαμπρός στολισμένος να λάμπει, δίπλα του η μάγισσα ζαρωμένη, να της τρέχουν τα σάλια, ανάμεσα στα δόντια που της έλειπαν. Το παλικάρι όμως, την κοίταξε τρυφερά.

- “Τι θα πιείτε αγαπημένη;”

Της γέμισε το ποτήρι με κρασί της επιθυμίας της. Μετά τη ρώτησε ευγενικά, αν ήθελε να χορέψουν. Ασφαλώς και ήθελε, λούφαξε στην αγκαλιά του και χόρευαν, χόρευαν, έπιναν και ξαναχόρευαν. Μέχρι που ήρθε η ώρα για το νυφικό κρεβάτι. Το αρχοντόπουλο πήγε στην κρεβατοκάμαρα, ξεντύθηκε, έσφιξε την καρδιά του και περίμενε υπομονετικά, να έρθει η... νύφη. Μπαίνει λοιπόν μέσα στο ημίφως η μάγισσα...αλλά σε μια στιγμή, μεταμορφώθηκε σε μια πανέμορφη, νέα γυναίκα με μακριά μαλλιά, καλλίγραμμα πόδια, ένα πρόσωπο που αστραποβολούσε ομορφιά και λάμψη, ενώ στα υπέροχα μάτια της, έκαιγε ο πόθος, ο έρωτας, ο θαυμασμός...Το αρχοντόπουλο δεν μπορούσε να κρύψει το θαυμασμό του και την απέραντη...έκπληξή του! Τότε εκείνη με ένα αέρινο βάδισμα βρέθηκε δίπλα του, κλείνοντας το ανοιχτό του στόμα με το δάχτυλό της:

- “Σσσσσσςςς! Μην πεις τίποτα! Απλά, μόνο για την υπέροχη καρδιά σου,έτσι θα γίνομαι τις νύχτες, ενώ τη μέρα θα ξαναπαίρνω την κανονική μου μορφή. Εσύ αλήθεια, πώς με προτιμάς;”

"Χαζή" ερώτηση, ερώτηση "παγίδα", αλλά το αρχοντόπουλο σοφό και μετρημένο.

-  “Όπως εσύ θέλεις αγαπημένη μου και την έσφιξε δυνατά στην αγκαλιά του.”

Η μάγισσα έλαμψε τότε πιο πολύ μεσ΄το σκοτάδι,γέλασαν τα εκφραστικά της μάτια και φωτίστηκαν.

-  “Θα μείνω έτσι, μέρα και νύχτα για την αγάπη σου και μόνο...του είπε γλυκά, με λατρεία”.

Την άλλη μέρα, ο βασιλιάς ανυπόμονος, έμαθε το μυστικό από τη μάγισσα, του το ψιθύρισε στο αυτί, "ΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ" , το πρόσωπό του φωτίστηκε,"αυτό είναι" φώναξε και έφυγε βιαστικός με τη συνοδεία του, να το πει στο γειτονικό βασιλιά, πριν εκπνεύσει η προθεσμία. Έφτασε στο Βασιλιά. 

Εκείνος τον περίμενε με τους συμβούλους του, με τους φρουρούς του, έτοιμος και σοβαρός, αν δεν έπαιρνε τη σωστή απάντηση, θα στήνονταν η αγχόνη.

- “Λοιπόν νεαρέ βασιλιά, έμαθες να μου πεις, τι πραγματικά θέλουν όλες οι γυναίκες;”

-  “Έμαθα βασιλιά μου! Όλες οι γυναίκες αυτό που πραγματικά θέλουν, είναι να είναι ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ!!!”

Ο γέρο-Βασιλιάς έσκυψε για λίγο το κεφάλι του κι ύστερα το σήκωσε με ένα πλατύ χαμόγελο.

- “Είσαι ελεύθερος. Γλίτωσες τη ζωή σου. Να πας στο καλό, του είπε και τον αποχαιρέτησε.”

Τέλος της ιστορίας. Ας δούμε μαζί τώρα τα... συμπεράσματα:

1. Κανείς δεν πρέπει να "κυνηγάει" σε ξένα χωράφια, αν θέλει τη ζωούλα του.

2. Πολλές φορές υπάρχουν προφανείς και πολλές απαντήσεις αλλά ΜΙΑ είναι η σωστή.

3. Ενώ ξέρουμε ποιος έχει τη σωστή απάντηση, χρονοτριβούμε και συζητάμε άσκοπα εδώ κι εκεί.

4. Η αφοσίωση στο φίλο μας, ειδικά στον κίνδυνο, μας καταξιώνει και μας δικαιώνει. 

5. Μην κρίνετε ποτέ μια γυναίκα από την εμφάνισή της. ΜΕΓΑ ΛΑΘΟΣ!!!

6. Καμία γυναίκα δεν πραγματοποιεί τις υποσχέσεις της, αν δεν τηρήσουμε εμείς πρώτα τις δικές μας.

7. Η ευγένεια, η μεγαλοψυχία και ο σεβασμός, ακόμη και στην πιο "άσχημη" γυναίκα, είναι ΑΡΕΤΗ!

8. Η επιθυμία της γυναίκας σε θέματα καρδιάς και έρωτα, είναι ο καλύτερος δρόμος.

9. Όλες οι γυναίκες, αυτό που πραγματικά θέλουν, είναι η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ τους. Ας τις "λευτερώσουμε" για να μείνουν για πάντα κοντά μας...Δεν υπάρχει τίποτε ωραιότερο σ΄ αυτόν τον κόσμο, από μία ΕΛΕΥΘΕΡΗ και ελεύθερα σκεπτόμενη ΓΥΝΑΙΚΑ...

Αγνώστου μυθοπλάστη..

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Μυσταγωγία- Μυθαγωγία