Η διδασκαλία των μυημένων, Κρίσνα

Ο Κρίσνα αναγνωρίστηκε από τους αναχωρητές ως ο  αναμενόμενος και διαλεγμένος από την μοίρα διάδοχος του Βασίστα. Έκανε μέσα στο δάσος τη σράντα ή επικήδεια τελετή του άγιου γέροντα και ο γιος της Δεβάκη αφού εκτέλεσε μπροστά στους γεροντότερους αναχωρητές αυτούς που ξέρουν απ έξω τις τρεις Βέδες, τη θυσία της φωτιάς, πήρε το ραβδί με τους επτά κόμπους, σύμβολο αρχηγίας. Μετά αποτραβήχτηκε στο όρος Μερού για να διαλογιστεί εκεί τη διδασκαλία του και την οδό σωτηρίας των ανθρώπων. 

Οι διαλογισμοί του και οι σκληραγωγίες του κράτησαν εφτά χρόνια. Αντιλήφθηκε τότε πως είχε δαμάσει τη γήινη φύση του με τη Θεία φύση του και πως είχε ταυτιστεί γιος του Θεού. Τότε μονάχα κάλεσε κοντά του τους αναχωρητές και τους νέους και τους παλιούς για να τους αποκαλύψει τη διδασκαλία του. Εκείνοι βρήκαν τον Κρίσνα εξαγνισμένο και μεγαλωμένο. Ο ήρωας είχε μεταμορφωθεί σε Άγιο, δεν είχε χάσει τη δύναμη του λιονταριού, είχε όμως αποκτήσει και την γλυκύτητα των περιστεριών. Ανάμεσα σε αυτούς που έτρεξαν από τους πρώτους ήταν και ο Αρτζούνα, ένας απόγονος των ηλιακών βασιλιάδων, ένας από τους Παντάβας που εκθρόνισαν οι Κουράβας ή απόγονοι της σελήνης βασιλιάδες. 

Ο νεαρός Αρτζούνα ήταν όλο φωτιά, εύκολα όμως αποθαρρυνόταν και τον καταλάμβανε η αμφιβολία. Προσκολλήθηκε με πάθος στον Κρίσνα. Καθισμένος κάτω από τους κέδρους του όρους Μερού, μπροστά στο Χιμαβάτ, ο Κρίσνα άρχισε να μιλάει στους μαθητές του για τις αλήθειες τις απρόσιτες στους ανθρώπους που ζουν αιχμάλωτοι των αισθήσεων.

Δίδαξε το δόγμα της αθάνατης ψυχής, των αναγεννήσεών της και της μυστικής της ένωσης με τον Θεό. Το σώμα, έλεγε, περικάλυμμα της ψυχής που το χρησιμοποιεί για κατοικία της, είναι κάτι πρόσκαιρο. Η ψυχή όμως που κατοικεί μέσα του είναι αόρατη, αστάθμητη, αδιάφορη, αιώνια.

Ο γήινος άνθρωπος είναι τριπλός σαν την Θεότητα που αντικατοπτρίζει: νους, ψυχή και σώμα. Αν ενωθεί η ψυχή με τον νου, κερδίζει την Σάτβα την σοφία και την γαλήνη. Αν ταλαντεύεται ανάμεσα στο νου και στο σώμα, κυριαρχείται από τη Ράγια, το πάθος και τριγυρίζει από το ένα πράγμα στο άλλο μέσα σε ένα μοιραίο κύκλο. Και αν εγκαταλειφθεί στο σώμα, πέφτει στην Τάμα, σαν παραλογισμό, την άγνοια και τον πρόσκαιρο θάνατο. Να τι μπορεί να παρατηρήσει ο κάθε άνθρωπος μέσα στον εαυτό του και γύρω του. 

–Μα ποια είναι η ψυχή της ψυχής ύστερα από τον Θάνατο; Ρώτησε ο Αρτζούνα. Υπακούει πάντα στον ίδιο νόμο ή μπορεί να του ξεφύγει; 

Δεν του ξεφεύγει ποτέ και πάντα υπακούει σε αυτόν, απάντησε ο Κρίσνα. Εδώ έγκειται το μυστήριο των αναγεννήσεών της. Όπως ανοίγονται τα βάθη του ουρανού με τις ακτίνες των άστρων, έτσι φωτίζονται και τα βάθη της ζωής με το φως της αλήθειας αυτής. Όπου το σώμα διαλύεται όταν επικρατεί η Σάτβα (η σοφία) η ψυχή πετάει προς τις σφαίρες των αγνών εκείνων όντων που έχουν τη γνώση του Υψίστου. Όταν το σώμα υφίσταται τη διάλυση αυτή ενώ κυριαρχεί η Ράγια (το πάθος) η ψυχή γυρίζει για να κατοικήσει ανάμεσα σε αυτούς που είναι προσκολλημένοι στα πράγματα της γης. Κατά τον ίδιο τρόπο, όταν καταστρέφεται το σώμα ενώ υπερτερεί η Τάμα (η άγνοια) η ψυχή αμαυρώνεται από την ύλη και τραβιέται πάλι από κάποια μήτρα των άλογων όντων.

-Αυτό δεν είναι σωστό, είπε ο Αρτζούνα. Τώρα όμως δίδαξε μας τι απογίνονται στη διαδρομή των αιώνων, εκείνοι που ακολούθησαν τη σοφία και θα κατοικήσουν ύστερα από τον θάνατό τους στους θείους κόσμους.

-Ο άνθρωπος που πεθαίνει μέσα στην ευλάβεια, απάντησε ο Κρίσνα, αφού για πολλούς αιώνες χαρεί στις ανώτερες σφαίρες τις οφειλόμενες στις αρετές του αμοιβές, τελικά ξανάρχεται να κατοικήσει σε ένα σώμα μιας άγιας και σεβάσμιας οικογένειας.

-Αυτό όμως το είδος της αναγέννησης σε τέτοια ζωή το πετυχαίνει κανείς πολύ δύσκολα. Ο άνθρωπος που γεννιέται έτσι, βρίσκεται στον ίδιο βαθμό προσαρμογής και ανάπτυξης που βρισκόταν στο πρώτο του σώμα και αρχίζει πάλι να εργάζεται για να τελειοποιηθεί σε ευλάβεια.

-Ετσι, ακόμα και οι καλοί είναι υποχρεωμένοι να ξαναγεννηθούν και να ξαναρχίσουν τη ζωή του σώματος! Είπε ο Αρτζούνα. Μάθε μας όμως, ω κύριε της ζωής! Δεν υπάρχει κανένα τέρμα στις αιώνιες αναγεννήσεις γι αυτόν που ακολουθεί τη σοφία;

-Ακούστε λοιπόν ένα πολύ μεγάλο και βαθύ μυστικό, είπε ο Κρίσνα, το υπέρτατο, το ανώτατο και αγνό μυστήριο, Για να φτάσει κανείς στην τελειότητα πρέπει να φτάσει ως την επιστήμη της ενότητας που βρίσκεται πάνω από τη σοφία. Πρέπει να υψωθεί ως το Θείο ον που βρίσκεται απάνω από την ψυχή, πιο πάνω και από την διάνοια ακόμα. Αυτό λοιπόν το Θείο ον, αυτός ο υπέρτατος φίλος, βρίσκεται μέσα στον καθένα μας. Γιατί ο Θεός κατοικεί μέσα στο εσωτερικό όλων των ανθρώπων, λίγοι όμως ξέρουν να τον ανακαλύψουν. Να λοιπόν η οδός της σωτηρίας. Μια και θα χεις αντιληφθεί το τέλειο ον που βρίσκεται απάνω από τον κόσμο και μέσα στον εαυτό σου, φρόντισε να εγκαταλείψεις τον εχθρό που παίρνει τη μορφή επιθυμίας. Δαμάζετε τα πάθη σας. Οι ηδονές που προξενούν οι αισθήσεις μοιάζουν με τις μήτρες των μελλοντικών. 

Μη κάνετε μόνο το καλό, να είστε και καλοί. Το κίνητρο ας βρίσκεται στην πράξη και όχι στους καρπούς της. Ας παραιτείστε από τον καρπό των έργων σας, κάθε μια όμως από τις πράξεις σας ας είναι μια προσφορά για το υπέρτατο ον. Ο άνθρωπος που θυσιάζει τις επιθυμίες του και τα έργα του στο ον από το οποίο πηγάζουν οι αρχές όλων των πραγμάτων και από το οποίο σχηματίστηκε το σύμπαν, πετυχαίνει με τη θυσία την τελειοποίηση. Ενωμένος πνευματικά, φτάνει στην πνευματική εκείνη σοφία που βρίσκεται πάνω από την λατρεία των προσφορών και νιώθει μεγάλη ευδαιμονία. Γιατί αυτός που βρίσκει μέσα του την ευτυχία του, τη χαρά του και μέσα του επίσης το φως του, είναι ένα με το Θεό. Μάθε λοιπόν πως η ψυχή που βρήκε το Θεό είναι φυτρωμένη απ το ξαναγέννημα και από τον θάνατο, απο τα γηρατειά και από τον πόνο και πίνει το νερό της αθανασίας. Έτσι εξηγούσε ο Κρίσνα τη διδασκαλία του στους μαθητές του και με την εσωτερική μελέτη τους ανέβαζε σιγά σιγά προς τις υπέρτατες αλήθειες που είχαν αποκαλυφθεί στον ίδιο με την αστραπή του οράματός του..

Μιλώντας για τον Μαχαντέβα, η φωνή του γινόταν σοβαρότερη και τα χαρακτηριστικά του φωτίζονταν. Μια μέρα ο Αρζούνα, γεμάτος περιέργεια και τόλμη, του είπε:

-Κάνε μας να δούμε τον Μαχαντέβα στη θεία του μορφή. Δεν μπορούν να τον θαυμάσουν τα μάτια μας;

Ο Κρίσνα τότε σηκώθηκε και άρχισε να μιλάει για το ον που αναπνέει μέσα σε όλα τα όντα, το ον με τις εκατό χιλιάδες μορφές, με τα αναρίθμητα μάτια, με τα πρόσωπα τα γυρισμένα προς όλες τις πλευρές, που τα ξεπερνάει όμως με όλο το μεγαλείο του απείρου. Για το ον που περικλείει μέσα στο ακίνητο και ατέλειωτο σώμα του όλο το κινούμενο σύμπαν με όλες τις υποδιαιρέσεις του. «Αν ξέσπαγε στους ουρανούς η ταυτόχρονη λάμψη χίλιων ηλίων, είπε ο Κρίσνα, μόλις και θα μοιαζε με τη λάμψη του μοναδικού Παντοδύναμου». Ενώ μίλαγε έτσι για τον Μαχαντέβα ξεπήδησε από τα μάτια του Κρίσνα μια τέτοια ακτίνα, που οι μαθητές του δεν μπόρεσαν να αντέξουν τη λάμψη και γονάτισαν. 

Τα μαλλιά του Αρτζούνα σηκώθηκαν στητά στο κεφάλι του και σκύβοντας είπε ενώνοντας τα χέρια: «Διδάσκαλε τα λόγια σου μας τρομάζουν και δεν μπορούμε να αντέξουμε τη θέα του μεγάλου Όντος που επικαλείσαι μπροστά στα μάτια μας. Μας κεραυνώνει». 

Ο Κρίσνα ξανάρχισε: «Ακούστε αυτά που σας λέει το στόμα μου: εγώ και εσείς γεννηθήκαμε πολλές φορές. Οι δικές μου γεννήσεις δεν είναι γνωστές παρά μόνο σε μένα, εσείς όμως δεν γνωρίζετε ούτε τις δικές σας. Αν και από τη φύση μου δεν υπόκειμαι στη γέννηση ή στο θάνατο, αν και είμαι κύριος όλων των πλασμάτων, επειδή όμως κυριαρχώ στη φύση μου, γίνομαι ορατός με τη δική μου δύναμη και κάθε φορά που η αρετή υποχωρεί στον κόσμο και η κακία και η αδικία υπερισχύουν, τότε φανερώνομαι πάλι, και έτσι παρουσιάζομαι σε διάφορες εποχές για την υπερίσχυση του δικαίου, την καταστροφή του κακού και την αποκατάσταση της αρετής. Αυτός που πραγματικά γνωρίζει τη φύση μου και το θείο μου έργο, όταν εγκαταλείπει το σώμα του δεν ξαναγυρίζει πια σε μια καινούργια γέννηση, μα έρχεται προς εμένα». Καθώς μίλαγε έτσι ο Κρίσνα, κοίταξε τους μαθητές του με γλύκα και καλοσύνη. Ο Αρτζούνα φώναξε:

-Κύριε είσαι ο δάσκαλός μας, είσαι ο γιος του Μαχαντέβα. Το βλέπω από την καλοσύνη σου, απ την μεγάλη χάρη σου και από την τρομερή σου λάμψη. Δε σε αναζητούν και δεν σε επιθυμούν οι Ντέβα μέσα στους ιλίγγους του απείρου, σε αγαπούν και σε λατρεύουν με την ανθρώπινη μορφή σου. Ούτε η μετάνοια, ούτε η ελεημοσύνη, ούτε οι Βέδες, ούτε οι θυσίες δεν αγγίζουν και ένα μονάχα σου βλέμμα. Είσαι η αλήθεια. Οδήγησέ μας στον αγώνα, στον πόλεμο, στον θάνατο. Θα σε ακολουθήσουμε όπου να ναι!

Οι μαθητές μαζεύτηκαν γύρω από τον Κρίσνα χαμογελαστοί και γοητευμένοι λέγοντας:

-Πώς δε σε είχαμε γνωρίσει νωρίτερα; Ο Μαχαντέβα μιλάει με το στόμα σου.

Εκείνος απάντησε:

-Τα μάτια σας δεν ήταν ανοιχτά. Σας αποκάλυψα το μεγάλο μυστικό. Μη το λέτε παρά μόνο σε εκείνους που μπορούν να το καταλάβουν. Είστε οι εκλεκτοί μου, βλέπετε το τέρμα. Το μεγάλο πλήθος δε βλέπει παρά μια άκρη του δρόμου. Και τώρα ας πορευτούμε να διδάξουμε στο λαό την οδό της σωτηρίας.

Απόσπασμα από το βιβλίο «Μεγάλοιμύστες, Ε. Σίρε, Εκδόσεις Κάκτος, 1981»

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια  αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος