Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου 2018

The archetypal story of Theseus, Minotaur and the labyrinth





In ancient Greek mythology Minotaur a monster half Taur and half human, was kept by King Minos of Crete, whose kingdom was in the Mediterranean Sea. As the story is told, Poseidon, the sea-king-god, was angry with Minos and seduced the wife of Minos. From this union was born a supernatural creature Minotaur. This powerful and dangerous creature was kept in a labyrinth, fed from King Minos, once per year with 14 Athenians, 7 young boys and 7 young girls, until Theseus prince of Athens killed it.

The story begins with hero Theseus, who sets out on his journey from Athens to Crete where he faces off with the Minotaur. When Theseus first arrives at Crete and is tested by King Minos, he immediately captivates Ariadne, who deeply falls in love with Theseus. Ariadne later rescues Theseus from his cell and gives him his weapons and words of advice in defeating the Minotaur.

Ariadne, gave Theseus a spool of thread (called a clue) with which he was able to retrace his steps through the maze and escape the deadly labyrinth, after besting the Minotaur.

The Minotaur represents our earthy and divine nature: We can either stay at rest in our animal instincts, or develop our Heroic (Thesues) divine inheritance. The geometric design of a labyrinth consists of two spirals stemming from a directional cross, and has only one opening. One could keep walking and find the entrance/exit. To decode the symbol of the Minotaur, one must look at the symbolism of the labyrinth - an archetypal image representing the center, the source, the sacred place - a secret.
For the time being we will give you just a hint:

 Pics 2 & 3. (Soon in Mystagogia and Mythaogia we will post a more detailed decode of Theseus and minotaur myth, stay tuned).
Pic 2


                                                                             Pic.3



From a physiological point of view, the Minotoaur, represents our primal fear of the unconscious. The "un-conscious," as originally conceived of by Freud, conveys exactly its meaning: It refers to that portion of subjective experience of which we are unaware or not conscious; it is that which is obscured, invisible to consciousness. We humans are born not only with an instinctive fear of the unknown and of death, but also an archetypal fear of the unconscious. A profound fear of encountering our own unconscious, of entering the dark, lonely labyrinth and meeting the Minotaur…!

Fundamentally, the Minotaur represents the primal fear of the unknown. Fear of the unknown is deeply-seated in the human psyche. It appears to be a genetic inheritance geared to guard and preserve our tenuous survival in a potentially dangerous universe, in much the same way as our biologically-rooted "fight or flight" response.
More to come here in the near future..!!!

Pic. 1 Human brain and the Labyrinth of Crete…
Pic. 2 Dar to walk the Labirynth...
Pic. 3/4/5/6 Minotaur by sculptor Pedro Requejo, sculpture seen in San Lorenzo de El Escoria, a town located in the outskirts of Madrid Spain

Δείτε σχετικά : Αποσυμβολισμός των άθλων του Θησέως:
https://www.youtube.com/watch?v=E7eWnn7HPfQ


Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος



Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2018

Λέξεις και πολιτική εξουσία


«Η εξουσία ασκείται με τις ιδέες. Άρα με τη γλώσσα, με τις λέξεις»



Η πολιτική ζωή των ημερών μας ανέδειξε το ρόλο των λέξεων, όχι μόνο ως μέσου επικοινωνίας αλλά και ως μέσο άσκησης της εξουσίας, σε όλες τις αποχρώσεις της (πολιτική, ιδεολογική, κοινωνική…). Κι αυτό γιατί με τη βοήθεια των λέξεων ο άνθρωπος άλλοτε ωραιοποιεί την πραγματικότητα και άλλοτε με άλλες λέξεις – σημασιολογικά συγγενείς – σκιάζει την ίδια την πραγματικότητα, με αποτέλεσμα αυτή να μη γίνεται αντιληπτή από τους πολίτες. Βέβαια οι λέξεις εφευρέθηκαν και υπάρχουν για να αποτυπώνουν και να περιγράφουν με νοηματική καθαρότητα όλες τις πτυχές (το βάθος και το πλάτος) της αντικειμενικής πραγματικότητας. Ωστόσο, αυτός ο κανόνας παραβιάζεται και οι λέξεις παραποιούν και διαστρεβλώνουν την ουσία της πραγματικότητας. 

Αυτή η λειτουργία των λέξεων δεν αναιρεί μόνο τα βασικά αξιώματα της γλωσσολογίας αλλά συνοδεύεται κι από αρνητικά φαινόμενα τόσο στο επίπεδο της σκέψης όσο και στο επίπεδο της επικοινωνίας και της ηθικής – αξιών. Οι βασικές θέσεις που διατυπώθηκαν από τους αρχαίους Έλληνες σχετικά με τη σχέση Γλώσσας – σκέψης και πραγματικότητας «Το γαρ αυτό νοείν εστίν και είναι» και «Χρη το λέγειν τε νοείν τ’ εόν έμμεναι», (Αυτό για το οποίο μπορεί κανείς να μιλάει και να σκέφτεται πρέπει να υπάρχει) τείνουν να ανατραπούν στις μέρες μας, εις βάρος βέβαια της αλήθειας και της δυνατότητας των πολιτών να ερμηνεύουν ορθολογικά την πραγματικότητα. 

Όταν, λοιπόν, οι λέξεις αδυνατούν(;) να αποδώσουν με πιστότητα την ουσία της πραγματικότητας, τότε η ευθύνη δεν βαραίνει ούτε τις λέξεις ούτε την πραγματικότητα. Αν συνέβαινε αυτό μπορούμε εύκολα να βρούμε άλλες λέξεις, όχι όμως και να αλλάξουμε την πραγματικότητα, γιατί αυτή υφίσταται αφ’ εαυτής ανεξάρτητα από τις λέξεις, το χρήστη και τον τρόπο χρήσης. Άρα η ευθύνη ανιχνεύεται στο χρήστη που συνειδητά «αλλάζοντας τη σημασία των λέξεων» προσπαθεί να αιτιολογήσει πράξεις και συμπεριφορές μη συμβατές με την αλήθεια και την πολιτική ηθική. Απόρροια της καταχρηστικής χρήσης της σημασίας των λέξεων η προπαγάνδα, η παραπληροφόρηση και η ιδεολογική χειραγώγηση των μαζών. Κι αυτό γιατί οι λέξεις λειτουργούν ως ισχυρό ναρκωτικό στη συνείδηση του ατόμου. «Οι λέξεις είναι το ισχυρότερο ναρκωτικό που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος» (Κίπλινγκ).

Όργανο προπαγάνδας

Οι παραπάνω διαπιστώσεις εύκολα οδηγούν σε κάποιες άλλες επισημάνσεις για τον πρωταγωνιστικό ρόλο της γλώσσας – λέξεων στη ζωή των ανθρώπων και στον πολιτισμό του. Ιστορικά, δηλαδή, ο άνθρωπος χαρακτηρίζεται από μία τάση να επιβάλει τη δύναμή του στους συνανθρώπους του. Προς πραγμάτωση αυτού του στόχου χρησιμοποιεί δυο παραδοσιακά όπλα. Τη Βία και τη Γλώσσα – Λέξεις. Η πρώτη στο βαθμό που είναι εμφανής προκαλεί την αντίδραση του θύματος. Η δύναμη, όμως, της γλώσσας – λέξεων είναι αφανής, άρα και πιο επικίνδυνη. Το στοιχείο αυτό διαπιστώνεται καθημερινά σε ποικίλους τομείς της πολιτικής και κοινωνικής ζωής. 

Η γλώσσα – λέξεις μαγνητίζουν, υπνωτίζουν και παραπληροφορούν. Καθίστανται όργανα προπαγάνδας, λαϊκισμού και χειραγώγησης του πλήθους. Αυτή η «αυτοκρατορική» δύναμη των λέξεων κυβερνά ανθρώπους, αφιονίζει τις μάζες, προκαλεί επαναστάσεις και παρασύρει άτομα και λαούς σε μισαλλόδοξους και επικίνδυνους φανατισμούς. Οι λέξεις, δηλαδή, είναι σωτήριες αλλά και καταστροφικές, απατηλές αλλά και «κάστρα αλήθειας» και φωτεινοί σηματοδότες. Αυτός που γνωρίζει τη δύναμη των λέξεων «Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις» (Αντισθένης) μπορεί να τις αλλοιώσει στο νοηματικό τους πυρήνα και μέσα από αυτή να υπνωτίσει μια κοινωνία, να την εξουσιάσει και να οδηγήσει στον εκφυλισμό των αξιών της «Ο εκφυλισμός των αξιών ξεκινά πάντα από τη διαστρέβλωση της γλώσσας» (Άμος Οζ).

Οι διδαχές του Κουμφούκιου

Γνωστό, επίσης, είναι πως οι λέξεις χαρίζουν στον πομπό μια δυνατότητα άσκησης εξουσίας. Κι αυτό γιατί η εξουσία ασκείται με τη βοήθεια των ιδεών που εκφράζονται και μορφοποιούνται με την αρωγή των λέξεων. Άρα η «εξουσία ασκείται με τις λέξεις». Επιπρόσθετα η δύναμη των λέξεων δημιουργεί μύθους, θερμαίνει τη δοκησισοφία των νάρκισσων και ενισχύει τις πλάνες του πλήθους. Στην πολιτική ιστορία της ανθρωπότητας πολλοί (βασιλείς, αυτοκράτορες, πολιτικοί ηγέτες…) θεμελίωσαν και άσκησαν την εξουσία τους μέσα από τη χρήση των κατάλληλων λέξεων. Λέξεις που προκαλούσαν σύγχυση στους πολίτες και ακύρωναν τους κώδικες ερμηνείας της πραγματικότητας. Έτσι διαμορφώνονταν πολίτες – υπήκοοι κα ευεπίφοροι σε κάθε μορφής πολιτική χειραγώγηση

Κάποτε ένας μαθητής ρώτησε τον Κομφούκιο τι θεωρεί ουσιαστικό για να είναι κάποιος καλός κυβερνήτης. Αυτός τότε του απάντησε: «Αυτό που χρειάζεται κατ’ αρχήν είναι να βάλει σε τάξη τα ονόματα και τις λέξεις». «Μα – απάντησε ο μαθητής – δεν ήταν αυτή η ερώτηση». «Πόσο αμόρφωτος είσαι!» συνέχισε ο Κομφούκιος: «Ένας άνθρωπος με ανώτερο πνεύμα, όταν δεν γνωρίζει, σωπαίνει. Αν τα ονόματα και οι λέξεις δεν είναι σωστά, η γλώσσα δεν συμφωνεί με την αλήθεια των πραγμάτων. Αν η γλώσσα δεν συμφωνεί με την αλήθεια των πραγμάτων, δεν μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει τις υποθέσεις με τον κατάλληλο τρόπο. Αν δεν μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει τις υποθέσεις με τον κατάλληλο τρόπο, οι καλοί τρόποι και η μουσική δεν θα μπορέσουν να αναπτυχθούν. Όταν οι καλοί τρόποι και η μουσική δεν μπορούν να αναπτυχθούν, οι τιμωρίες δεν θα αποδίδονται δίκαια. Όταν οι τιμωρίες δεν αποδίδονται δίκαια, οι λαοί δεν μπορούν να κινήσουν ούτε τα χέρια ούτε τα πόδια τους. Κατά συνέπεια, ένας άνθρωπος με ανώτερο πνεύμα εκτιμά ότι είναι αναγκαίο να χρησιμοποιεί ορθά τις λέξεις που μεταχειρίζεται για να μιλά και επίσης, να εκφράζει συνειδητά τα όσα λέει. Αυτό που απαιτεί ο άνθρωπος με ανώτερο πνεύμα είναι να μην υπάρχει τίποτα το λανθασμένο στο λόγο του».

Διαχείριση εγκεφάλων

Στην εποχή μας, λοιπόν, όταν η δημοκρατία εξακολουθεί να λειτουργεί – έστω και με τις ατέλειές της – οι απόψεις και οι διδαχές του Κομφούκιου είναι αναγκαίες και χρήσιμες όχι μόνο για τους ταγούς της εξουσίας ή για τα «ανώτερα πνεύματα», αλλά και για όλους όσοι εκφέρουν δημόσια λόγο. Γιατί στην πολιτική ζωή κάθε διαφωνία, αμφισβήτηση ή συναίνεση  είναι γλωσσικά δομημένες και χρειάζονται τις αντίστοιχες έννοιες – λέξεις για να αποδώσουν με ακρίβεια τον πυρήνα των θέσεων. Διαφορετικά η πολιτική και η δημοκρατία εκφυλίζονται σε μια διαδικασία διαχείρισης των «εγκεφάλων» των πολιτών και όχι σε τεχνική επίλυσης και εξισορρόπησης αντιτιθέμενων συμφερόντων. Επομένως πολιτική, Δημοκρατία και Λέξεις βαδίζουν παράλληλα, αλληλεπιδρούν και αλληλονοηματοδοτούνται. Η ποιότητα του ενός διαμορφώνει και την πολιτική του άλλου. 

Ο Χάξλεϋ διακήρυξε πως «Χάρη στις λέξεις μπορέσαμε να υψωθούμε πάνω απ’ τα κτήνη». Η γλώσσα και οι λέξεις αποτελούν την πατρίδα μας και το προσωπικό μας θησαυροφυλάκιο. Χρέος μας να διαφυλάξουμε το γλωσσικό μας πλούτο από τα διαβρωτικά στοιχεία των πολιτικών σκοπιμοτήτων. Γιατί οι λέξεις φωτίζουν, απελευθερώνουν και αναζωογονούν ή και συσκοτίζουν, υποδουλώνουν και νεκρώνουν την αλήθεια. Εμείς ως πολιτική κοινότητα κρατάμε τη θετική πλευρά των λέξεων για να μη λησμονήσουμε πως «χάρη στις λέξεις πέφτουμε στο επίπεδο των δαιμόνων».


Του συνεργάτη της Μυσταγωγίας – Μυθαγωγίας, Ηλία Γιαννακόπουλου *, Φιλόλογου. E-mail: iliasgia53@gmail.com
Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος



Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου 2018

Το ταξίδι της καρδιάς...




Κάποτε αποφάσισε ένας χωρικός να πάει στη χώρα των όμορφων αλόγων και ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι με το γαϊδουράκι του. Ανέβηκε ψηλά και απότομα βουνά, πέρασε βαθιά ποτάμια και αντιμετώπισε κακοκαιρίες, πάντα αναθεματίζοντας την κακή του τύχη που είχε γαϊδουράκι αντί για ένα δυνατό και γρήγορο άλογο. Όταν έφθασε στη χώρα, φρόντισε να ξεφορτωθεί το γαϊδουράκι που τόσο πολύ τον ταλαιπώρησε, πριν περάσει την μεγάλη πύλη. Εκεί τον υποδέχθηκαν, τον φρόντισαν και του έδωσαν χώρο να ξεκουραστεί για την γιορτή της επόμενης μέρας.


- Γιορτή; Τι γιορτή θα έχει αύριο; ρώτησε γεμάτος προσδοκίες.


- Αύριο θα τιμήσουμε το μέσο που φθάσατε όλοι μέχρι εδώ, θα γιορτάσουμε και θα μοιραστούμε τις εμπειρίες σας, του είπε γεμάτος συμπάθεια ο ηλικιωμένος φροντιστής.


Ο χωρικός ένιωθε να χάνει τη γη κάτω από τα πόδια του, πλημμύρισε τύψεις, ενοχές και θλίψη.  Σκέφθηκε ότι έφθασε με τόσο κόπο μέχρι εδώ αλλά δεν θα μπορούσε να παραστεί στη γιορτή. Καθώς απεγνωσμένος περπατούσε στα δρομάκια της πόλης, συναντήθηκε με έναν γέροντα σοφό.
Του εξομολογήθηκε την ιστορία του ελπίζοντας σε μία συμβουλή.


- Το γαϊδουράκι είναι η ίδια η ζωή, είπε ο γέροντας με μάτια που
ξεχείλιζαν συμπόνια . Είναι οι γονείς, οι φίλοι, η εργασία, τα γεγονότα και οι εμπειρίες σου.! 


Έφτασες στην χώρα της επίγνωσης, έκανες τη διαδρομή, μα άφησες πίσω σου με αποστροφή ό,τι χρειαζόταν να μάθεις από το ταξίδι. Τίμησε το μέσο, τις συνθήκες, τη διαδρομή, ευχαρίστησε με ευγνωμοσύνη για ότι είσαι και έχεις, γιατί μόνο τιμώντας με την καρδιά μπορεί να σου δοθεί κάτι παραπάνω...

Το λευκό άλογο που τόσο επιθυμείς...!



Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος








Πέμπτη 13 Σεπτεμβρίου 2018

«ΠΥΡ ‘’αείζωον’’: Ην αεί και εστίν και έσται»


«Τα δε πάντα οιακίζει κεραυνός» (Ηράκλειτος)


            Ο εφέσιος φιλόσοφος, με έναν επιγραμματικό τρόπο διατύπωσε το βασικό στοιχείο που συνιστά την ουσία του σύμπαντος και εξασφαλίζει την αρμονία και τη λειτουργία του. «Όλα τα κυβερνά ο κεραυνός». Η γνωστή εικόνα του Δία με τον κεραυνό δεν πιστοποιεί μόνον την αναμφισβήτητη δύναμη – εξουσία του αλλά κατεξοχήν φανερώνει εκείνο το στοιχείο – το πυρ – που συνέχει τα πάντα.


             Το πυρ – φωτιά σηματοδοτεί την απαρχή του κόσμου μέσα από τις διάφορες μεταλλαγές του. Δεν συνιστά, δηλαδή, μόνον ένα φυσικό στοιχείο αλλά πρωτίστως πηγή ενέργειας. Είναι αυτό το φυσικό στοιχείο που δημιουργεί τα πάντα αλλά και τα καταστρέφει. Αυτό που δίνει ζωή «αείζωον πυρ» σε όλα, αλλά ταυτόχρονα και αλλοιώνει τη μορφή των άλλων στοιχείων.

            Στην αρχαία φιλοσοφία (Εμπεδοκλής) το πυρ ως στοιχείο κατέχει δεσπόζουσα θέση δίπλα στα άλλα τρία: Αέρας, γη, νερό. Ο υλοζωισμός ως θεωρία κυριάρχησε στους Προσωκρατικούς που αναζητούσαν το «πρώτο κινούν» του κόσμου και της δημιουργίας. Τα στοιχεία αυτά εκτός από το υλικό τους γνώρισμα εθεωρούντο και ως πηγή ζωής που εμπεριείχαν ενέργεια. Ήταν τα γνωστά «ριζώματα» που αποτελούσαν τις έσχατες πραγματικότητες του σύμπαντος.

            Από την αρχαία εποχή μέχρι και σήμερα ο άνθρωπος στέκεται με δέος μπροστά στο αρχέγονο αυτό στοιχείο, το πυρ. Ο φόβος εναλλάσσεται με το θαυμασμό, την απορία και τη χαρά, αφού το πυρ-φωτιά ως μορφή ενέργειας συνοδεύει τον άνθρωπο από τις απαρχές της παρουσίας του στον πλανήτη. Εξάλλου η ανακάλυψή του συνέβαλε αποφασιστικά στην εξέλιξη του πολιτισμού.

            «Πυρός τε ανταμοιβή τα πάντα και πυρ απάντων όκωσπερ χρυσού χρήματα και χρημάτων χρυσός» (Τα πάντα προέρχονται από την μετατροπή του πυρός (θερμικής ενέργειας) και αυτό προέρχεται από την μετατροπή εξ όλων των πραγμάτων, όπως από το χρυσό αποκτώνται πράγματα κι από τα πράγματα χρυσός) (Ηράκλειτος).

            Αυτή, λοιπόν, η γενική παραδοχή του πυρός ως πρωταρχικού στοιχείου που δημιούργησε και συνέχει το σύμπαν αισθητοποιείται σε όλους τους αρχαιοελληνικούς – και όχι μόνο – μύθους. Η Εστία συνιστά τη θηλυκή θεϊκή εκδοχή του πυρός υπεύθυνη για τη διατήρησή του με τη βοήθεια των Εστιάδων. Ως ιερό της θεάς Εστίας ήταν το κέντρο του σπιτιού. Η ευθύνη και η αγωνία να μείνει η φωτιά αναμμένη ήταν τεράστια «Έσβυσε η άσβυστη φωτιά!» κι όλοι δρομούν /φορά τυφλοί μέσα στη νύχτα να προφτάσουν/… Το κρίμα τους εστάθηκε μια άβουλη αναμελιά / κι αραθυμιά σαν της δικής μας νιότης!» (Γρυπάρης).

            Ωστόσο εκείνος που ταυτίστηκε – ως θεότητα – απόλυτα με το πυρ – φωτιά ήταν ο θεός Ήφαιστος. Γιος – παιδί (αποπαίδι) του Δία πετάχτηκε από την οργή του πατέρα του στη Λήμνο, όπου και λατρευόταν. Κουτσός κι άσχημος αλλά τόσο χρήσιμος για τους θεούς και τους ανθρώπους. Θεωρούνταν θεός των μεταλλουργών και των σιδηρουργών. Τα Καβείρια μυστήρια σχετίζονταν άμεσα με τον Ήφαιστο. Η μυθολογία παραδίδει πως η γέννηση της Αθηνάς πραγματώθηκε με τη βοήθεια του Ηφαίστου που χτύπησε με ένα μεγάλο σφυρί τον Δία από όπου πετάχτηκε η Αθηνά πάνοπλη.

            Η παρουσία – ως θεότητας – και η δράση του Ηφαίστου ήταν άμεσα συνδεδεμένη με μια άλλη μυθική μορφή τον Προμηθέα. Συνδετικό στοιχείο και των δύο το πυρ.

            Ο Προμηθέας θέλοντας να βοηθήσει το ανθρώπινο γένος και να διορθώσει το λάθος του αδελφού του Επιμηθέα πήγε στο εργαστήρι του Ήφαιστου και αφού τοποθέτησε τη φωτιά κρυφά σε ένα κούφιο καλάμι την έδωσε κρυφά στους ανθρώπους. Ο Δίας για την πράξη του αυτή τιμώρησε σκληρά τον Προμηθέα, αφού τον έδεσε πάνω σε ένα βράχο και ένας αετός έτρωγε το συκώτι του, που συνέχεια ανανεωνόταν. Στο τέλος τον απελευθέρωσε ο Ηρακλής.

            Έτσι ο Προμηθέας με το δώρο της φωτιάς προς το ανθρώπινο γένος σηματοδοτεί την απαρχή του πολιτισμού αλλά και την τραγικότητα του έλλογου και πολιτικού ανθρώπου. Ενός ανθρώπου που με τη γνώση και τη θέλησή του εναντιώνεται στη θεϊκή εξουσία και διεκδικεί την αυτονομία και ελευθερία του.

            «σε τον σοφιστήν, τον πικρώς υπέρπικρον,/ τον εξαμαρτόντα εις θεούς εφημέροις/ πορόντα τιμάς, τον πυρός κλέπτην λέγω» (Προμηθέας Δεσμώτης, «Σε σένα μιλώ, το σοφό, τον γεμάτο πίκρα, που αμάρτησες στους θεούς δίνοντας τιμές στους πρόσκαιρους (ανθρώπους), τον κλέφτη της φωτιάς»).

            Έτσι, λοιπόν, ο Προμηθέας – σύμβολο της εξέγερσης και της αντίστασης – συναντιέται με τον Ήφαιστο, αφού από αυτόν έκλεψε τη φωτιά αλλά κι από αυτόν δέθηκε (με τις δικές του αλυσίδες) στον Καύκασο. Ωστόσο και οι δυο για την προσφορά τους «δια την λίαν φιλότητα βροτών» τιμωρήθηκαν από το Δία.

            Εκείνος, όμως, που ανέδειξε το πυρ-φωτιά ως το πρωτογενές υλικό του σύμπαντος και τη μέγιστη ενοποιητική αρχή ήταν ο Ηράκλειτος.

            «Κόσμον τόνδε τον αυτόν απάντων, ούτε τις θεών, ούτε τις ανθρώπων εποίησε, αλλά ην αεί και εστίν και έσται πυρ αείζωον, απτόμενον μέτρα και αποσβεννύμενον μέτρα».

            Κατά τον Εφέσιο – σκοτεινό φιλόσοφο πηγή όλων των πραγμάτων είναι το πυρ – όχι τόσο ως υλικό στοιχείο αλλά ως ενέργεια (αείζωον πυρ). Η θέση αυτή συνιστά το πρώτο μεγάλο άλμα από τη θεϊκή – μυθολογική ερμηνεία στη λογική – επιστημονική. (Αυτόν τον κόσμο τον ίδιο δεν τον έφτιαξε κανείς, ούτε από τους Θεούς, ούτε από τους ανθρώπους, αλλά ήταν πάντοτε και είναι και θα είναι πάντοτε, ζωντανό πυρ (ενέργεια), που θα ανάβει με μέτρο και θα σβήνει με μέτρο).

            Η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν (E = mc²) αλλά και ο εισηγητής της Κβαντομηχανικής Χάιζενμπεργκ επιβεβαίωσαν πλήρως τις επισημάνσεις του Ηράκλειτου για τη δημιουργία του κόσμου. Αυτή η ενέργεια που εμπεριέχει το πυρ υφίσταται και στις τρεις διαστάσεις του χρόνου, άσχετα με τη μορφή που λαμβάνει κάθε φορά «ην αεί και εστίν και έσται πυρ αείζωον».

            Το πυρ, λοιπόν, για τον Ηράκλειτο συμβολίζει την αυστηρή νομοτέλεια που διατρέχει το σύμπαν. Μια νομοτέλεια, όμως, που υπακούει στους νόμους του μέτρου και της ισορροπίας. Αποτελεί, δηλαδή, τον υπέρτατο «Λόγο» που ρυθμίζει την κίνηση, την αλλαγή μέσα από τη σύνθεση των αντιθέτων «παλίντονος αρμονία».

            Έτσι, ο Ηράκλειτος, μέσα από το «αείζωον πυρ» πρόβαλε την αφανή «ενότητα» των πάντων και το αέναο «γίγνεσθαι» των πάντων. Ωστόσο και τα δυο, «ενότητα – πολλαπλότητα» και συνεχείς διεργασίες, υπόκεινται σε μια διαλεκτική σχέση («λόγον») αρμονίας. Τόσο ο D. Bohm «αδιαίρετη ολότητα σε ρέουσα κίνηση», όσο και ο Χάιζενμπεργκ «η σύγχρονη φυσική κατά κάποια έννοια, πλησιάζει πάρα πολύ τη διδασκαλία του Ηράκλειτου» δικαίωσαν πανηγυρικά όσα διείδε ο φιλόσοφος στο πυρ.

            Ο Δημόκριτος μιλούσε για το «πυρώδες σύγκριμα» και την «πυρίνην δύναμιν» και οι Πυθαγόρειοι θεωρούσαν το πυρ ως αρχή της γένεσης του Σύμπαντος «Άρξασθαι δε την γένεσιν του κόσμου από πυρός….».

            Η κυριαρχία του Πυρός είναι έντονη και στον καθημερινό μας λόγο, με τη μεταφορική και την κυριολεκτική σημασία, όπως: βάπτισμα του πυρός, δια πυρός και σιδήρου, υγρόν πυρ, πυρ και μανία, πυρ το εξώτερον, πυρ κατά βούληση, παρανάλωμα του πυρός, διασταυρούμενα πυρά, όπως και οι παράγωγες λέξεις: πυρετός, πύρινος, πυρίτιδα, πυρσός, πυρώνω, πυρκαϊά, πυρίμαχος, πυρρίχιος, πυροβόλο, πυροσβεστήρας, πυροτέχνημα…..

            Έντονη, όμως, είναι η παρουσία του Πυρός και στην Ποίηση:

α. Φωτιά ωραία φωτιά μη λυπηθείς τα / κούτσουρα/…. Φωτιά ωραία φωτιά καίγε μας / λέγε μας τη ζωή» (Ελύτης)
β. «Στην εποχή μας όπως και σε περασμένες / εποχές/ άλλοι είναι μέσα στη φωτιά κι άλλοι/ χειροκροτούνε» (Σινόπουλος)
γ. «Αν δεν καώ εγώ/ Αν δεν καείς εσύ/ Αν δεν καούμε εμείς/ Πως θα γενούν τα σκοτάδια λάμψη» (Ναζίμ Χεκμέτ)

            Αλλά και η φωτιά ως απειλή στους «κουρασμένους»: 

«Στη φωτιά – στη φωτιά να ριχτεί αυτός που/ κουράστηκε/ και θέλει μόνο την ακίνητη μάσκα/ αυτός που δεν αλλάζει το βήμα,/ το γέλιο, το ρυθμό, / τη σιωπή στη νέα του πόλη» (Μ. Κατσαρός).

Του συνεργάτη της Μυσταγωγίας – Μυθαγωγίας, Ηλία Γιαννακόπουλου *, Φιλόλογου. E-mail: iliasgia53@gmail.com
Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος


Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2018

Γι’ αυτό είσαι εδώ!





Να κοιμάσαι νωρίς. 

Γενικά να γράφεις. Σου κάνει καλό. Αλαφραίνει την ψυχή σου.

Να ξυπνάς νωρίς. Πολύ νωρίς. Εάν το μυαλό σου θέλει να χουζουρέψει να μην το ακούς. Να μάθεις να μη διαπραγματεύεσαι με το μυαλό σου. Να περνάει το δικό σου.

Να κοιτάς τον εαυτό σου στον καθρέφτη και να του χαμογελάς. Και να του μιλάς όμορφα. Φίλος σου είναι. Ο καλύτερος που έχεις.

Να κατεβαίνεις για περπάτημα ή για τρέξιμο όπου κι αν μένεις. Τουλάχιστον για 20λεπτά. Ζεσταίνει τις μηχανές σου. 

Να ακούς κάτι την ώρα που περπατάς. Εμπνευσμένες ομιλίες. Εμπνευσμένους ανθρώπους. Μ’ένα σμπάρο 2 τρυγόνια.

Να χαμογελάς σε αυτούς που συναντάς. Να τους λες καλημέρα. Κι ας μη σου λένε. Κάποιο λόγο θα’χουν.

Να κοιτάς την ομορφιά τριγύρω σου. Παντού υπάρχει.

Να φτιάχνεις ένα όμορφο πρωινό. Όχι μόνο για σένα.

Να βρίσκεις 15 λεπτά για να διαβάζεις. Κάθε μέρα. Περιόρισε τα social. Μην ανοίξεις τηλεόραση. Είναι ψέμα ότι δεν υπάρχει χρόνος. Εσύ θα τον βρεις. Κανείς δεν στον χαρίζει.

Να πηγαίνεις στη δουλειά σου με κέφι. Ακόμα κι αν δεν τη γουστάρεις. Αν χρειαστεί να βρεις άλλη. Όσο είσαι εκεί όμως να την τιμάς. Έτσι τιμάς τον εαυτό σου.

Να παραδίδεις 10Χ τον μισθό σου. Ακόμα κι αν είναι μικρός. Για σένα το κάνεις.

Να δουλεύεις ομαδικά. Και να ζεις συλλογικά. Δεν γίνεται αλλιώς.

Να τρως δεκατιανό. Μια μπανάνα, ή ένα μήλο. Μην παραμυθιάζεσαι. Εύκολο είναι.

Να χαίρεσαι με τη χαρά του άλλου.Να πονάς με τον πόνο του άλλου.
Να πίνεις μπόλικο νερό.

Και να αναπνέεις βαθιά. Να φουσκώνει η κοιλιά σου όταν το κάνεις. Κι ας μην είναι της μόδας.

Να βλέπεις λιγότερο τηλεόραση. Μια ώρα να κόψεις τη μέρα έχεις γλιτώσει 360 ώρες, δηλαδή 9 εργάσιμες εβδομάδες. Όταν οι άλλοι θα έχουν 12 μήνες εσύ θα έχεις 14.

Να μην πιστεύεις στην τύχη.Να πιστεύεις στον Θεό.

Να περνάς χρόνο με τον εαυτό σου. Μην το φοβάσαι. Δεν είναι μοναξιά. Είναι κακό να μην μπορείς να κάτσεις μόνος σου μαζί του και να πρέπει να’χει κάτι πάντα ανοιχτό. Σαν να’χεις μουσαφίρη και να τον παρατάς μόνο. Όλες οι λύσεις είναι μέσα σου. Στο μυαλό σου και στην καρδιά σου. Χαμήλωσε το θόρυβο. Κλείσε τη φασαρία και θα σου φανερωθούν. Ο Θεός είναι μέσα σου .

Να χρησιμοποιείς και το μυαλό σου και την καρδιά σου. Εσύ θα βρεις πότε το ένα και πότε το άλλο. Σαν τον καλό μάγειρα που ξέρει πότε να βάλει αλάτι και πότε πιπέρι.

Να κάνεις πάντα μια καλή πράξη. Να βοηθάς τους τριγύρω σου. Ειδικά αυτούς που δεν ξέρεις. Η οικογένειά σου δεν σταματάει στα παιδιά σου. Όλοι είναι οικογένειά σου. Έτσι μόνο θα ευτυχήσεις. Δεν γίνεται αλλιώς.

Μην κουτσομπολεύεις. Κοίτα τη δουλειά σου. Μόνο τον εαυτό σου ορίζεις.

Να την ψάχνεις. Να ρωτάς. Να διαβάζεις.Να μην κάνεις παρατηρήσεις στους άλλους. Να μην πιστεύεις όλα όσα νομίζεις.

Να εξελίσεσαι κάθε μέρα. Μέχρι την τελευταία σου.

Να αγαπάς το διπλανό σου. Μόνος έρχεσαι και μόνος φεύγεις από τον κόσμο αυτό. Χωρίς τα παιδιά σου. Χωρίς το αμάξι σου. Χωρίς τα λεφτά σου.

Μόνο η αγάπη χωράει στις αποσκευές σου. Αυτή που πήρες και αυτή που έδωσες.
Μόνο αγάπη υπάρχει.

Γι’ αυτό είσαι εδώ!


Απόσπασμα από το βιβλίο "Το δώρο", του Στέφανου Ξενάκη, Εκδότης: Key Books [https://www.savoirville.gr]


Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος





Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου 2018

Να ζητάς δίπλα σου ανθρώπους με ποιότητα.



Η διαμόρφωση της ανθρώπινης προσωπικότητας στηρίζεται, στο μεγαλύτερο μέρος της, στην επαφή με τους άλλους, στη σχεσιακή αλληλεπίδραση και στην ανταλλαγή ερεθισμάτων, εμπειριών και συναισθημάτων.

Σ’ αυτή τη διαδρομή καλό είναι να δίνουμε  βάση στην ποιότητα των ανθρώπων που μας περιτριγυρίζουν και όχι στην ποσότητα αυτών.

Το πιο δύσκολο εγχείρημα της εποχής μας, δεν είναι η συναναστροφή μας με ποιοτικούς ανθρώπους, αλλά η αναγνώρισή τους και αυτό το τελευταίο, έχει σχέση με το δικό μας είναι, με το πόσο καλά έχουμε φιλτράρει τις πληροφορίες που δεχόμαστε και κατά πόσον έχουμε σκανάρει το προφίλ του ανθρώπου που έχουμε απέναντί μας. Πώς αντιλαμβανόμαστε λοιπόν τους ανθρώπους που δίνουν ποιότητα στη ζωή μας;

Το πιο σημαντικό γνώρισμα των ποιοτικών ανθρώπων είναι ότι έχουν μάθει να δίνουν. Η προσφορά στην κάθε της μορφή είναι η πεμπτουσία της ανωτερότητας, της κατάρριψης του εγωισμού, της αγάπης και της αλληλεγγύης.
Ο ποιοτικός άνθρωπος σου δίνει γνώση, θέλει να σου μεταλαμπαδεύσει τη φλόγα του για μάθηση για να γίνεις καλύτερος, σου δίνει συμβουλές που πηγάζουν από τις εμπειρίες ζωής του και θέλει  να σε προστατεύσει από τυχόν λάθη, σ’ αγκαλιάζει με πάθος, γιατί σε αγαπά αληθινά και σου το δείχνει χωρίς φόβο.
Θέλει να σε βλέπει ευτυχισμένο, γι’ αυτό προσπαθεί οι στιγμές σου να είναι ευχάριστες και να έχεις να θυμάσαι κάτι όμορφο από αυτές.

Ο άνθρωπος που έχει ως ίδιον χάρισμα την ποιότητα, έχει μάθει να επενδύει. Αυτό σημαίνει ότι αφιερώνει χρόνο στους ανθρώπους που τον ενδιαφέρουν γιατί γνωρίζει, ότι οι σχέσεις των ανθρώπων ωριμάζουν με το πέρασμα των ετών, κάποιες εξελίσσονται, κάποιες καταστρέφονται και κάποιες άλλες αλλάζουν. Το σίγουρο είναι ότι τίποτα δεν μένει ίδιο.

Η μουσική, η τέχνη, η ποίηση, η μαγειρική και οποιαδήποτε άλλη μορφή έκφρασης αποτελούν στοιχεία του ποιοτικού ανθρώπου. Η εμβάθυνση στις σκέψεις σου, η αναμόχλευση με τα συναισθήματά σου τον εξιτάρουν, του κινούν την περιέργεια να τα φέρει στην επιφάνεια, να τα θεριέψει, να τα σεβαστεί, να τα υμνήσει.

Οι ποιοτικοί άνθρωποι σου δίνουν χώρο μέσα τους να αναπτυχθείς και να δεις τη δική τους ψυχή, γιατί έχουν περίσσευμα και δε φοβούνται μήπως το χάσουν. Η ποιότητα της αγάπης τους, διακρίνεται στη συρρίκνωση του εγωισμού τους και στην ανιδιοτέλεια.

Να σου πω και ένα μυστικό; Συνήθως έχουν περάσει ένα διάστημα μοναχικότητας αυτοί οι άνθρωποι, όχι απαραίτητα μοναξιάς, αλλά έχουν συνειδητοποιήσει ποιος είναι ο σκοπός τους στη ζωή και είναι τόσο αποφασισμένοι να ζήσουν όμορφες στιγμές που το μόνο που αποζητούν είναι να τις μοιραστούν.

Έχουν κι ένα κουσουράκι, είναι συνήθως τελειομανείς και αγωνίζονται να κάνουν και εσένα τέλειο. Ναι, ξέρω… μην τους παρεξηγείς! Κράτησέ τους κοντά σου, γιατί αυτή είναι η απόδειξη της αγάπης τους.

Η ποιότητα δεν κρύβεται στην τιμή, όταν αναφερόμαστε στον άνθρωπο, αν έχει πάει σε ιδιωτικά ή δημόσια σχολεία, αν ντύνεται με επώνυμα ρούχα ή αν βάφεται με επώνυμα καλλυντικά, αν συχνάζει σε ακριβά εστιατόρια ή μένει μόνο σε ξενοδοχεία πολλών αστέρων.

Η ποιότητα του ανθρώπου βρίσκεται στην παιδεία που τον κάνει άνθρωπο, στην υπομονή να καλλιεργεί αενάως τον εαυτό του, στην επιμονή να κάνει τον κόσμο καλύτερο, στην αποφασιστικότητα να επιτυγχάνει τους στόχους του χωρίς να ρίχνει άλλους απ’ τη θέση τους, στην πίστη στο μαζί, στο σεβασμό της μοναδικότητας του κάθε ατόμου και στη διπλωματία που χρησιμοποιεί για να κάνει τον εχθρό του να φαίνεται ακόμη πιο μικρός, χωρίς να εμπλέκεται σε ανούσιες συγκρούσεις.

Έχουν έντονα ανεπτυγμένο το κριτήριο της αισθητικής. Και δεν εννοώ ότι ελκύονται από όμορφους ανθρώπους εξωτερικά, αλλά είναι καλαίσθητοι, προσεγμένοι, φινετσάτοι και απεχθάνονται τη μετριότητα. Τους αρέσουν τα θεάματα που έχουν να προσφέρουν κάτι πέραν της ψυχαγωγίας, αυτά που δίνουν τροφή σε μυαλό και ψυχή.

Εκπέμπουν ένα κύρος με τη στάση τους, είναι αξιοσέβαστοι και στέκονται πάντα στο ύψος των περιστάσεων. Δε σχολιάζουν με κίτρινη διάθεση, δεν μπαίνουν στη διαδικασία δημιουργίας ίντριγκας, δεν αποζητούν την επιβεβαίωση μέσω της μείωσης των άλλων και δεν είναι ο εαυτός τους το επίκεντρο του κόσμου τους.
Η ποιότητα των ανθρώπων που μας περιβάλλουν μπορεί να αναβαθμίσει την καθημερινότητά μας, από την επιλογή ενός καλού κόκκινου κρασιού, μέχρι την επιλογή συντρόφου.

Όπως έλεγε και ο αείμνηστος Ν. Καζαντζάκης «Η αιωνιότητα είναι ποιότητα, δεν είναι ποσότητα, αυτό είναι το μεγάλο, πολύ απλό μυστικό».

Αναζητήστε λοιπόν, αυτούς τους ανθρώπους που κάνουν τις στιγμές σας τόσο όμορφες και ουσιαστικές που να τους αξίζει μία θέση στην αιωνιότητα.

Αναστασία Νάννου-  [http://www.pillowfights.gr/]

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος