Οι Τελχίνες στην Ελληνική Μυθολογία

 

Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία οι Τελχίνες άλλες φορές είναι θνητοί ενώ άλλες παρουσιάζονται ως μυθικοί δαίμονες. Είχαν κατασκευάσει το οδοντωτό δρεπάνι με το οποίο ο Κρόνος ευνούχισε τον πατέρα του Ουρανό και αργότερα την τρίαινα του Ποσειδώνα, του οποίου την ανατροφή η μητέρα του Ρέα τους είχε εμπιστευθεί.

Βοηθούσαν την Αρτέμιδα στο κυνήγι, ενώ με τις μαγικές ικανότητες που διέθεταν, παρενέβαιναν στον καιρό, προκαλώντας μαγικές ομίχλες και καταστρέφοντας τις γεωργικές καλλιέργειες με θειάφι και δηλητηριώδες νερό της Στυγός. Για τις παρεμβάσεις τους αυτές ο Ζευς αποφάσισε να τους εξολοθρεύσει κατακλύζοντας το νησί τους. Δεν τα κατάφερε όμως γιατί αυτοί, ειδοποιήθηκαν από την Αρτέμιδα, εγκατέλειψαν τη Ρόδο πριν από τον κατακλυσμό.

Κατ΄ άλλες ακόμη παραδόσεις οι Τελχίνες ήταν σπουδαίοι τεχνίτες και εφευρέτες που είχαν ανακαλύψει διάφορα μέταλλα όπως τον χαλκό και τον σίδηρο και είχαν επινοήσει πολλά εργαλεία για τη τέχνη τους, που φέροντάς τα έδιναν την εντύπωση πως τους έλλειπαν τα άκρα. Πιστεύονταν ακόμη πως αυτοί δίδαξαν στους ανθρώπους τη πρώιμη μεταλλουργία και την εξόρυξη των μετάλλων.

Προέρχονταν από τη Κρήτη και στη συνέχεια πήγαν στη Κύπρο και αργότερα στη Ρόδο οπού και κλήθηκε το νησί- Τελχινίς. Η Θεά Ρέα παράδωσε σ΄ αυτούς τον Ποσειδώνα τον οποίο και ανάθρεψαν με τη κόρη του Ωκεανού Καψείρα, και όταν εκείνος ανδρώθηκε έλαβε ως σύζυγο την αδελφή των Τελχίνων την Αλία από την οποία απέκτησε 6 γιους και μια κόρη την Ρόδην από την οποία και στη συνέχεια ονομάσθηκε έκτοτε η νήσος Ρόδος.

Εκεί ίδρυσαν πολλές πόλεις μεταξύ των οποίων ήταν η Κάμειρος, η Ιαλυσός και η Λίνδος. Τι θα μπορούσαν να είναι αυτά τα τόσο μυστηριώδη όντα της μυθολογίας μας που θεωρούνταν παιδιά της θάλασσας με σκυλίσιο κεφάλι, της Γης ή του Πόντου και περιγράφονται ως χωρίς πόδια ή χέρια και έφεραν φτερά;

Ηφαιστειολογικές, γεωλογικές και αρχαιολογικές έρευνες έχουν δώσει στοιχεία που φαίνεται να βεβαιώνουν ότι με τον σχετικό μύθο, απηχείται η έκρηξη του θηραϊκού ηφαιστείου. Οι μεγάλες ποσότητες ηφαιστειακής τέφρας που εκτοξεύθηκαν στην ατμόσφαιρα μεταφέρθηκαν από τους ανέμους προς τα ανατολικά, καλύπτοντας μια τεράστια περιοχή εκτεινόμενη από την νοτιοανατολικό Αιγαίο μέχρι και τη Μαύρη Θάλασσα.

Σημαντικές είναι και οι ποσότητες τέφρας που έχουν εντοπιστεί στα ερείπια πόλεων, όπως στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, στη Ρόδο και στην Κω. Συνεπώς, οι μαγικές ομίχλες και η βροχή ανάμεικτη με θειάφι, με την οποία οι Τελχίνες κατέστρεφαν τις καλλιέργειες δεν απέχουν από τα παρεπόμενα της ηφαιστειακής έκρηξης. Ο δε κατακλυσμός, με τον οποίο ο Δίας προσπάθησε να εξοντώσει τους Τελχίνες, φαίνεται να απηχεί τα μεγάλα παλιρροϊκά κύματα που δημιουργήθηκαν με τον σχηματισμό της θηραϊκής καλντέρας, οπότε είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία της έκρηξης.

Εδώ και χρόνια γνωρίζουμε ότι τα αρχαιολογικά ευρήματα αποτελούν καταγραφές συγκεκριμένων γεγονότων, και είναι πιθανό τα γεγονότα αυτά να απηχούνται στον μύθο με τη μορφή που είδαμε. Ωστόσο πέρα από την μυθική διάσταση των Τελχίνων, κλείνοντας θα ήθελα να κάνω μια μικρή παρέμβαση- δεν το συνηθίζω μέσα από αυτό τον χώρο-σχετικά με τις εκλογικό-πολιτικές διαδικασίες που είναι σε εξέλιξη στην χώρα μας και ιδιαίτερα στον μικρό τόπο μας.

Πιστεύω και σέβομαι τη γνώμη που έχει ο κάθε πολίτης χωριστά όμως είναι καθήκον μου να υπενθυμίσω, με αίσθημα ευθύνης ότι μάλλον οι Τελχίνες δεν εξαφανιστήκαν εντελώς από το αρχιπέλαγος του Αιγαίου. Κάποιες σκοτεινές δυνάμεις εξακολουθούν να τους συντηρούν και να προσπαθούν να τους επιβάλλουν.

Οδοντωτά δρεπάνια έχουν πάρει θέση και θερίζουν όποια ελεύθερη σκέψη βρουν στο πέρασμα τους καταστρέφοντας κατακτήσεις αιώνων. Ας ελπίσουμε ότι για αυτές τις ετσιθελικές παρεμβάσεις για ακόμη μια φορά ο λαός και όχι ο Δίας θα αποφασίσει να τους εξολοθρεύσει μια για πάντα.

Οι Τελχίνες σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία άλλοτε φέρονται ως θνητοί και άλλοτε ως μυθικοί δαίμονες ανάλογα των μύθων. Αρχικά, σύμφωνα με αρχαίες πηγές, οι Τελχίνες ζούσαν στην Κρήτη, στην συνέχεια πήγαν στην Κύπρο και στο τέλος εγκαταστάθηκαν στην Ρόδο. Ίσως ο κρητικός θεός Βέλχανος, που συμβόλιζε την γονιμοποιό δύναμη, να έχει κάποια σχέση με τους Τελχίνες. Έλεγαν ότι οι Τελχίνες είχαν κεφάλι σκύλου, χέρια φώκιας, σώμα ψαριού, κάτω άκρα χήνας ή πάπιας, ενώ άλλοι πίστευαν ότι είχαν και ουρά φιδιού.

Στην Κύπρο έχει βρεθεί φυλακτό (γνωστό και ως φυλακτό του Άρσλαν-Τας) πού απεικονίζει έναν σκυλοπρόσωπο Τελχίνα με ένα τεράστιο γουρλωμένο μάτι, του οποίου τα δύο άκρα καταλήγουν σε δύο τεράστιους σκορπιούς. Υπήρχε όμως κι η δοξασία ότι υπήρχαν Τελχίνες χωρίς πόδια και χέρια. Σε αγγεία απεικονίζονται πλάσματα που μοιάζουν σε γυρίνους˙ γεγονός που δείχνει ότι ίσως κάποτε να υπήρξαν τέτοιου είδους χιμαιρικά όντα, μέσα από επιμείξεις που λάμβαναν χώρα σε ορισμένες μυστηριακές τελετές.

Πίστευαν ότι είχαν κεφάλι σκύλου για τους εξής λόγους: 

α) για να τους συνδέσουν με τον κάτω κόσμο και τους νεκρούς, μιας και ο σκύλος σχετίζεται με τις επικήδειες τελετές και 

β) για να δηλώσουν ότι ήταν ιερείς της σελήνης. Για αυτό τον λόγο, οι Τελχίνες, με την μορφή των 50 σκυλιών του Ακταίονα, κατασπάραξαν τον Ακταίονα, όταν αυτός είδε γυμνή την Άρτεμη-σελήνη. Οι Τελχίνες, ως σκύλοι του Ακταίονα, ανήκουν στον διονυσιακό κύκλο, με τον Διόνυσο να είναι σεληνική θεότητα. Πηγές θέλουν τους Τελχίνες να ακολουθούν τον Διόνυσο στην εκστρατεία του στις Ινδιές.

Το ότι πράγματι πήγαν εκεί, πιστοποιείται από το γεγονός ότι ο ινδός θεός Σίβα έχει για σύμβολό του την τρίαινα. Σύμφωνα με την μυθολογία, οι Τελχίνες ανέθρεψαν τον νεογέννητο Ποσειδώνα, που τους τον εμπιστεύτηκε η Ρέα, στην προσπάθειά της να εμποδίσει να τον καταπιεί ο Κρόνος.

Θεωρούνταν παιδιά της Θάλασσας, της Γης ή του Πόντου και περιγράφονται ως άποδες και άχειρες φέροντας όμως πτέρυγες. Κατά τη αρχαία παράδοση οι Τελχίνες, που ήταν εννέα στον αριθμό, προέρχονταν από την Κρήτη «κουροτροφήσαντες» τον Δία, εξ ου και καλούνταν Κουρήτες. Στη συνέχεια αυτοί πήγαν στη Κύπρο και αργότερα στη Ρόδο οπού και κλήθηκε η νήσος εξ αυτών Τελχινίς.Εκεί ίδρυσαν πολλές πόλεις μεταξύ των οποίων ήταν ηΚάμειρος, η Ιαλυσός και η Λίνδος.

Η Θεά Ρέα λέγεται πως παρέδωσε σ΄ αυτούς τον Ποσειδώνα τον οποίο και ανέθρεψαν με την κόρη του ΩκεανούΚαψείρα, και όταν εκείνος ανδρώθηκε έλαβε ως σύζυγο την αδελφή των Τελχινών την Αλία από την οποία απέκτησε εξι γιους και μια κόρη την «Ρόδην» από την οποία και στη συνέχεια ονομάσθηκε έκτοτε η νήσος Ρόδος.

Κατά σχετική επίσης παράδοση οι Τελχίνες εξορίστηκαν από τη Ρόδο από τους Ηλιάδες. Έτσι περιπλανώμενοι επέστρεψαν και προξένησαν μεγάλες καταστροφές στη νήσο. Κατ΄ άλλη όμως παράδοση οι Τελχίνες αναχώρησαν οι ίδιοι από τη νήσο προβλέψαντες τη μεγάλη καταστροφή με κατακλυσμό από τον Δία. Κατ΄ άλλες ακόμη παραδόσεις οι Τελχίνες ήταν μυθικοί θνητοί σπουδαίοι τεχνίτες και εφευρέτες που είχαν ανακαλύψει διάφορα μέταλλα όπως τον χαλκό και τον σίδηρο και είχαν επινοήσει πολλά εργαλεία για τη τέχνη τους, που φέροντάς τα έδιναν την εντύπωση πως τους έλειπαν τα άκρα. Πιστεύονταν ακόμη πως αυτοί δίδαξαν στους ανθρώπους την πρώιμη μεταλλουργία και την εξόρυξη των μετάλλων.

Οι Τελχίνες αναφέρονται ως κατασκευαστές της άρπης του Κρόνου και της τρίαινας του Ποσειδώνα καθώς και χυτά αγάλματα πολλών θεών όπως της Αθηνάς, του Απόλλωνα, της Ήρας, των Νυμφών στις πόλεις της Ρόδου κ.ά. καθώς και διαφόρων μαγικών σκευών, ποτήρια κ.λπ.

Επίσης αναφέρεται πως κάποτε ο Απόλλωνας έστειλε καταστρεπτική νόσο στους Σικυωνείς όταν αρνήθηκαν να καταβάλουν στους Τελχίνες αμοιβή για εργασία που τους πρόσφεραν σε εξοπλισμό.

Κατά την μυθολογία, ο Ποσειδώνας είχε για γιό του τον Ωρίωνα, του οποίου ο σκύλος λεγόταν Σείριος, και ο οποίος αργότερα έγινε ο γνωστός αστερισμός. Η μαρτυρία ότι οι Τελχίνες είχαν σώμα ψαριού, δηλαδή καλυμμένο με λέπια, τους συνδέει με τον Όαννες, του οποίου το σώμα έμοιαζε με ψάρι και όντας αμφίβιος, όπως και οι Τελχίνες, ζούσε στο βυθό. Το ότι υπάρχουν αμφίβιοι θεοί το πιστεύουν και οι Ντόγκον, μία φυλή στο νότιο Μαλί, οι οποίοι μάλιστα λένε ότι οι θεοί τούτοι, πού ονομάζονται Νόμμος, έχουν έλθει από τον Σείριο. Ο Όαννες ταυτίζεται με τον Έλληνα Πάνα, ο οποίος συνδέεται με το ζώδιο του Αιγόκερου, στο οποίο υπάρχει μία πύλη, από όπου οι ψυχές ανέρχονται στον αιθέρα, δηλ. την ουράνια πατρίδα τους.

Η άλλη πύλη βρίσκεται στον ζώδιο του Καρκίνου και από εκεί κετέρχονται ενσαρκωμένες πλέον οι ψυχές στην γη. Γνωρίζοντας ότι στην Λήμνο οι Κάβειροι ονομάζονταν Καρκίνοι, ότι από την βόρεια πύλη του Καρκίνου κατέρχονται οι ψυχές, ενώ από την νότια πύλη του Αιγόκερου ανέρχονται, καθώς και ότι προς το βόρειο Αιγαίο βρίσκεται η Λήμνος, στο δε νότιο η Ρόδος, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι στον άξονα Λήμνος-Ρόδος υπάρχει καμπύλωση του χώρου και πώς στην Λήμνο και στην Ρόδο υπάρχουν πύλες. Δηλαδή οι Λήμνος και Ρόδος απεικονίζουν πάνω στην γη τις δύο πύλες του ηλίου, πού υπάρχουν στο σύμπαν. Άλλωστε μία θεωρία θέλει τους Τελχίνες να είναι το αίτιο δημιουργίας μίας πύλης χωροχρόνου επί της γης, για να μεταφερθεί από έξω κόσμους, ουράνιος σπόρος με σκοπό την γονιμοποίηση.

Αλιεύθηκε εδώ

Επεξεργασία, επιμέλεια  αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος