Κυριακή 26 Μαρτίου 2017

Ο Μαραθωνομάχος ήρωας Κυναίγειρος





Από τις προσωπικότητες, που συνέβαλαν καθοριστικά στην σωτηρία μας από τους Πέρσες, το 490 και πάλι το 480 π.Χ., ήσαν οι τρεις αδελφοί, ο Αισχύλος, ο Αμεινίας και ο Κυναίγειρος, υιοί του Ελευσινίου Ευφορίωνος, πρότυπα αρετής και παραδείγματα «φιλίας υπέρ της Πατρίδος ες αεί».

Ειδικότερα ο Κυναίγειρος θεωρείται θρύλος, διότι θυσίασε την ζωή του στη μάχη του Μαραθώνος και πέθανε με τον πλέον ηρωικό τρόπο. Αλλά η σημασία της θυσίας του παραμένει άγνωστη στο Πανελλήνιο.


Ο Κυναίγειρος πολέμησε μέχρι τέλους της κοσμοϊστορικής μάχης, και ενώ το αποτέλεσμα είχε πλέον κριθεί, με νίκη των Ελλήνων, πρόφθασε και έπιασε με τα χέρια του το πλοίο του Δάτιδος, του στρατηγού των εχθρών, που ηττημένος έσπευδε πανικόβλητος να διασωθεί, αναχωρώντας από την ακτή του Μαραθώνος.


Ο θρύλος συμπληρώνει, ότι αφού του απεκόπησαν διαδοχικά και τα δύο χέρια, αυτός αδιαφορώντας έφθασε να συγκρατεί το πλοίο με τα δόντια, έως ότου του απεκόπη και η κεφαλή. «Τον Κυναίγειρον, ός φεύγουσαν κατέσχε την Δάτιδος ναύν, και επιβαλών την δεξι
ν, ήπτετο τη ευωνύμ, και πάλιν και αυτής αφαιρεθείς κατείχε τω στόματι, έως απετμήθη και τον τράχηλον». (Ο Κυναίγειρος άρπαξε με το δεξί του χέρι το πλοίο του Δάτιδος, που διέφευγε, και κατόπιν αποτμήσεως το έπιασε με το αριστερό.Όταν και αυτό το χέρι του απεκόπη, έπιασε το πλοίο με το στόμα, έως ότου του πήραν και το κεφάλι).


Ο νεαρός ακόμα τότε Κυναίγειρος, γαλουχημένος όπως όλα τα Ελληνόπουλα με τα Πάτρια Ιδανικά, αντελήφθη την διαφυγή του Δάτιδος. Έτρεξε μόνος του και άρπαξε την τρόπιδα (καρίνα) του φοινικικού τους πλοίου με το δεξί του χέρι. 

Εμπόδιζε έτσι τον απόπλου σαν άγκυρα, ενώ συγχρόνως φώναζε προς τον θρασύδειλο στρατηγό: «Γιατί φεύγετε, ώ κακοδαίμονες; Μείνετε εδώ και αποδώσατε τας πόλεις που καταστρέψατε… Απαιτώ την Νάξον που επήρατε. Τας νήσους του Αιγαίου απαιτώ!… Δώστε τα πίσω και μη φεύγετε!».

Ο Κυναίγειρος εφώναζε τούτα τα λόγια στους τετραμμένους εις φυγήν Πέρσες, συγκρατώντας με το δεξί του χέρι το πλοίο, ενώ οι βάρβαροι: «Με τα βέλη δεν μπορούσαν να αποσπάσουν το χέρι, αλλά με μεγάλο τσεκούρι σαν δρύ το απέκοψαν.


Αυτός όμως δεν εφρόντισε το τραύμα του, λες και έδωσε ξένο χέρι». Ο στρατηγός των Περσών, παρατηρώντας την σκηνή, δοκιμάζει πρωτόγνωρα συναισθήματα: «Ώρμησε τότε ο Δάτις να αποκόψει την κεφαλή του τροπαιούχου …και αντικρίζοντάς τον έμεινε άπρακτος από φόβο. Ώ θεοί, σε ποιά χέρια μας οδηγήσατε; Τί θα μας κάνετε, ώ χαλκεόθυμοι άνδρες; Ας αποκόψει κάποιος γρήγορα το χέρι για να ελευθερωθούμε, αλλιώς θα μας βρούν τα πλοία τους, και το ιππικό τους θα μας φέρει αιχμαλώτους στας Αθήνας». Από τον επικήδειο λόγο του πατέρα του, ενώπιον της Εκκλησίας του Δήμου των Αθηναίων, δίδουμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα:   «Είσαι άξιος, ώ Κυναίγειρε, διότι εκράτησες όλην την Ασίαν. Αντιστάθηκες και για την Νάξο και για την Ερέτρια.


Αυτοί τώρα θα μεταφέρουν στον Δαρείο την φήμη, λέγοντες ότι: Βασιλεύ, επλεύσαμεν εναντίον ανδρών αδαμαντίνων, των οποίων κόπτουμε τας χείρας και δεν τους μέλλει. Τώρα μόλις ξεφύγαμε από τα χέρια του Κυναίγειρου… Ώ παιδί μου, τα μεν χέρια σου τραγουδούν οι Πλαταιείς, τα δε ανδραγαθήματά σου ερευνούν οι Λακεδαιμόνιοι. Παιδί μου, εσύ έκαμες την θάλασσα δική μας. Συνέθεσες με τα χέρια σου την Ιδέα της Φιλοπατρίας.


Οι επόμενες γενιές θα μιμούνται την πράξη σου, και θα γεννήσουν ατσαλένια χέρια ναυμαχούντες όπως εσύ, έχοντες στον νου τους την εικόνα της δικής σου μάχης …Αλλά εσύ, ώ παιδί μου Αισχύλε, ποίησε τον Λόγο μου και διακόσμησε την μάχη του Μαραθώνος, χάριν του πατρός σου!» Τον ήρωα Κυναίγειρο ετίμησαν οι Αθηναίοι, στήνοντας ανδριάντα στην Ποικίλη Στοά, με κομμένο μάλιστα χέρι.


Το 2010, με την συμπλήρωση 2500 χρόνων από την μάχη του Μαραθώνα, το Κέντρο Ελευσινιακών Μελετών «Δάειρα» ανήγειρε Μνημείο για τον Κυναίγειρο στην παραλία Ελευσίνος. Το 2011 έγιναν τα Αποκαλυπτήρια και έκτοτε ανά τριετία τελείται εορτή Μνήμης και Τιμής προς τον Ελευσίνιο Ήρωα.




Αναδημοσίευση από arxeion-politismou.gr/

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος - Μυσταγωγία-Μυθαγωγία

Σάββατο 25 Μαρτίου 2017

Το κύπελλο του Νέστορα ή αγγείο των Πιθηκουσών







Το κύπελλο χρονολογείται στους γεωμετρικούς χρόνους  περίπου 750-700 π.Χ. και πιστεύεται ότι φτιάχτηκε σε εργαστήριο της Ρόδου. Σήμερα φυλάσσεται στο μουσείο Villa Arbusto στο χωριό Lacco Ameno,  στο νησί της Ίσκιας, στην Ιταλία. Στο νησί Ίσκια δημιουργήθηκε η πρώτη αποικία των αρχαίων Ελλήνων από αποίκους που προέρχονταν από τη Χαλκίδα, στο πρώτο μισό του 8ου αιώνα και ονομάστηκε Πιθηκούσα. Ξεκινώντας από κει ίδρυσαν στην απέναντι ακτή την Κύμη. Οι Έλληνες άποικοι της ιταλικής Κύμης ( Cuma) ίδρυσαν στη συνέχεια την πόλη Παρθενόπη, με κέντρο το σημερινό κάστρο Όβο, για να ελέγχουν οι Κουμάνοι τον κόλπο της Νάπολης. Στη συνέχεια δημιουργήθηκε οικισμός με το όνομα Παλαιόπολη που εξελίχθηκε σε πόλη με το όνομα Νεάπολις.

Το κύπελλο φέρει μια επιγραφή τριών γραμμών που έχει χαραχθεί στα πλευρά του σε μεταγενέστερο χρόνο και αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως δώρο ταφής σε ένα νεαρό αγόρι. Η επιγραφή είναι ένα από τα παλαιότερα γνωστά δείγματα γραφής του ελληνικού αλφαβήτου, και καθορίζεται ως ισάξιο με αυτό  της  οινοχόης του Δίπυλου της Αττικής. Και οι δύο αυτές οι επιγραφές στα αρχαία αυτά σκεύη χρονολογούνται  γύρω στο 740-720 π.Χ. και φέρονται ως συνδεδεμένες με την ευβοϊκή γραφή (*) . Η επιγραφή δεν είναι  ακέραια αφού έχουν χαθεί ορισμένα θραύσματα από το κύπελλο, ωστόσο γίνεται κατανοητή.
Διαβάζεται από δεξιά προς αριστερά, οι λέξεις χωρίζονται και αποτελείται από τρεις στίχους. Ο δεύτερος και ο τρίτος είναι γραμμένοι στο εξάμετρο του έπους.

«Του Νέστορα... το κύπελλο είναι καλό για να πίνεις. Αλλά όποιος πιει από το κύπελλο αυτό, αμέσως θα καταληφθεί από την επιθυμία έρωτα για την όμορφη στεφανωμένη Αφροδίτη».






Οι μελετητές της γραφής, πέρα από τον  σχηματικό χαρακτήρα της ελληνικής αλφαβήτου, εντοπίζουν και μια  σαρκαστική διάθεση στο περιεχόμενό της,  καθώς αναφέρεται στο πλούσιο και θρυλικό Κύπελλο του Νέστωρα της Ιλιάδας . Ο  Αθήναιος ο Ναυκρατίτης μας πληροφορεί ότι στις απέναντι ιταλικές ακτές, στην Καπύη, υπήρχε ένα ιερό της Αρτέμιδος, όπου φυλασσόταν ένα κύπελλο που λεγόταν ότι ανήκε στον μυθικό Νέστορα κι είχε αποκτήσει μαγικοθρησκευτική αξία.

Αυτοί που έγραψαν  την επιγραφή είχαν διαβάσει την Ομηρική Ιλιάδα; Πολύ πιθανό. Ακόμη κι αν δεν υπάρχει εξάρτηση της επιγραφής από τον Όμηρο, υπάρχει σίγουρα μεγάλη σχέση. Ο Όμηρος θα πήρε από την παλιότερη επική παράδοση και το ενσωμάτωσε στο ποίημα, όπως έκανε και με άλλα όμορφα έργα της μεταλλοτεχνίας, σκεύη και όπλα. Αυτός που έγραψε την επιγραφή, και αν δεν ήξερε την Ιλιάδα, ήξερε σίγουρα την επική παράδοση. Η επιγραφή μας αποδεικνύει ότι τον 8ο αι. οι θαλάσσιες επικοινωνίες ήταν πολύ πυκνές και οι Έλληνες μετέφεραν την επική παράδοση και τον Όμηρο μέχρι τις ακτές της Ιταλίας. Στο αγγείο μας χάραξαν όμορφους εξάμετρους στον πιο μακρινό τόπο αποικισμού στη Δύση από τον 8ο αιώνα.

Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν πως οι επιγραφές αυτές δεν είναι τίποτε περισσότερο, από ένα στιχουργικό παιχνίδι συμποσίου, στο οποίο οι τρείς συνδαιτημόνες συμπληρώναν πάνω στην κούπα από όπου έπιναν κρασί  κι από έναν μικρό στίχο (κάτι σαν τις Κρητικές μαντινάδες). Ένας πότης έγραψε την πρώτη γραμμή, ένας δεύτερος την άλλη, κ.ο.κ. Αυτό ενισχύεται  από την διατύπωση του τελευταίου στίχου, που πολύ κομψά αναφέρεται στη σεξουαλική διέγερση του πότη. Όταν αυτή την εποχή στους υπολοίπους πολιτισμούς, ελάχιστοι γνώριζαν γραφή εκτός των ανακτόρων, οι αρχαίοι Έλληνες, ακόμα και ως  απλοί ταξιδιώτες  ή  έμποροι,  χαίρονταν την ζωή «γράφοντας»  μαντινάδες σε μια κούπα γύρω από ένα τραπεζι, υμνώντας  την χαρά της ζωής...

Υπάρχει όμως και μία ακόμα εκδοχή. Το κύπελλο βρέθηκε στον τάφο ενός αγοριού, δέκα έως δεκατεσσάρων το πολύ χρονών. Ενός παιδιού που δεν πρόλαβε να γνωρίσει ούτε την ευθυμία του κρασιού, ούτε τις ερωτικές χαρές της Αφροδίτης. Ίσως αυτή η επιγραφή να ήταν μία ευχή ώστε να μπορέσει το αγόρι να χαρεί στον άλλο κόσμο αυτό που ο τόσο πρόωρος θάνατος του στέρησε στην επίγεια ζωή.

Ίσως γνωρίζοντας  τον μικρό άτυχο φίλο, έγραψαν στον  μικρό άτυχο κύριο του κυπέλλου, όπως κι αν τον έλεγαν, να κατορθώσει εκεί που βρίσκεται στον άλλο κόσμο, να χαρεί τον πόθο και τις ηδονές της γλυκοστεφανωμένης Αφροδίτης,  όπως αναμφίβολα θα του άξιζε. Όπως αξίζει σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη...!

(*) Οι επιστήμονες θεωρούν πως το Ευβοϊκό αλφάβητο είναι αυτό στο οποίο βασίστηκε το λατινικό αλφάβητο που το πήραν οι Λατίνοι ή απευθείας από τους Έλληνες αποίκους ή μέσω των Ετρούσκων.  Θεωρείται πως από τους Χαλκιδείς αποίκους διαδόθηκε σε όλη την Ιταλία το Χαλκιδικό αλφάβητο, που επί Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας καθιερώθηκε σε όλο το δυτικό κόσμο ως Ρωμαϊκό. Το Χαλκιδικό αλφάβητο περιείχε 7 γράμματα του λεγομένου πλέον λατινικού αλφαβήτου: C, D, F (δίγαμμα), L, P, R, και S! Τα αρχαιολογικά ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι το ιδιότυπο «χαλκιδικό» αλφάβητο, στο οποίο το Σ γραφόταν ως C, το Δ ως D, το Ξ ως Χ, το Ρ ως R και το Υ ως U είναι το λατινικό (ετρουσκικό) αλφάβητο.


Σύνθεση με προσθήκες από διάφορες διαδικτυακές πηγές, και από εκπομπή (the Greeks) του National Geographic.


 Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος - Μυσταγωγία-Μυθαγωγία



Παρασκευή 24 Μαρτίου 2017

Καριοφίλι, το θρυλικό όπλο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821

«Θα πάρω το τουφέκι μου, τ΄ άγιο το καριοφίλι»


Το όπλο που έπαιξε τον σημαντικότερο ρόλο στην Επανάσταση του 1821, και έγινε το "προσκεφάλι" καθώς και ο αχώριστος φίλος των αγωνιστών ήταν το γνωστό, σε όλους μας καριοφύλι.

Το καριοφίλι ήταν όπλο εμπροσθογεμές, με λεπτή κάνη και λειτουργούσε με μηχανισμό πυρόλιθου (τσακμακόπετρα). Το μήκος του ήταν μεταξύ 1,20 και 1,70 με ιδιόμορφο κοντάκι. Η μακριά κάνη επέτρεπε αρκετό βεληνεκές, αλλά για ευστοχία το όπλο έπρεπε να στηρίζεται. Το καριοφίλι ήταν βαρύ και δύσχρηστο όπλο, ο δε μηχανισμός του πυρόλιθου πολλές φορές δεν πυροδοτούσε εξαιτίας κυρίως των καιρικών συνθηκών. Τα παλαιότερα καριοφίλια τοποθετούνται χρονικά περίπου το 1750 και οι μηχανισμοί πυροδότησης τους ήταν Ιταλικής προέλευσης.  

Η προέλευση της λέξης και ο χρόνος εισαγωγής του στην ελληνική γλώσσα αποτέλεσαν αντικείμενο ζωηρής διαμάχης στις ελληνικές εφημερίδες το 1865 και τη δεκαετία του 1960.* Η δημοφιλέστερη ελληνική άποψη ισχυρίζεται ότι προέρχεται από την επωνυμία Carlo e figli (Carlo και Υιοί). Τα όπλα «είχαν ένα ευφωνικό όνομα... καριοφίλια. Αυτή η παράξενη και μελωδική λέξη αποτελεί εξελληνισμό της επωνυμίας ενός ιταλικού οπλουργείου, του οποίου τα προϊόντα ήταν περίφημα σε όλη την Ανατολή: Carlo e figli».**

Ωστόσο δεν υπάρχει καταγεγραμμένος κατασκευαστής όπλων με αυτό το όνομα, ούτε ο συγγραφέας [σημ. εννοεί τον εαυτό του] κατάφερε να βρει κανέναν ο οποίος υπέγραφε “e figli”, παρόλο που ένας Έλληνας έμπορος είπε στον συγγραφέα ότι ο πατέρας του είχε πει πως το όνομα προερχόταν από Έλληνες λιανοπωλητές της Τεργέστης. Ίσως ένας Ιταλός λιανοπωλητής να έδωσε το όνομά του στο εμπόρευμα.

Πιο πιθανή είναι η εκδοχή που μετέφερε στον συγγραφέα ο Κώστας Γεωργόπουλος και ένας αργυροχόος από τα Ιωάννινα, ο Γιάννης Καριοφίλης. Ο κύριος Καριοφίλης είπε στον συγγραφέα ότι πριν από πέντε γενιές, το 1780, ένας πρόγονός του ήταν διάσημος αργυροχόος και γνωστός κατασκευαστής μακρύκαννων όπλων, γεννημένος στους Καλαρρύτες —ένα χωριό κοντά στα Ιωάννινα, με παράδοση στην επεξεργασία του ασημιού και του χρυσού. Φυσικά το όνομα μπορεί να σχετίζεται με το επάγγελμά του και ο όρος να υπήρχε πολύ πριν από τη γέννηση αυτού του ανθρώπου.


Πρέπει να σημειωθεί ότι τόσο στην προεπαναστατική περίοδο όσο και κατά την επανάσταση, είχαν αναπτυχθεί στην ηπειρωτική Ελλάδα βιοτεχνίες και εργαστήρια παραγωγής όπλων με εισαγωγές μηχανισμών από την Ιταλία αλλά και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Προμηθευτής των όπλων της επανάστασης με πυρομαχικά ήταν κυρίως οι μπαρουτόμυλοι των Αφών Σπηλιοτόπουλου στη Δημητσάνα, που ήταν ουσιαστικά η έδρα της πρώτης ελληνικής πολεμικής βιομηχανίας.


Οι Τούρκοι χρησιμοποιούσαν τη λέξη karanfil για να δηλώσουν το όπλο από τα τέλη του 16ου αιώνα. Δεν θα μπορούσαν να έχουν δανειστεί τον όρο από την ελληνική λέξη καριοφίλι (kariophili), καθώς οι Έλληνες είχαν αφοπλισθεί μετά την οθωμανική κατάκτηση. Στα τουρκικά karanfil σημαίνει επίσης γαρίφαλο, όπως και με μικρές παραλλαγές στα αλβανικά και στα σερβοκροατικά. Το γαρίφαλο, Dianthus caryophyllus, είναι ενδημικό στη Μεσόγειο και αναφέρεται από τον Θεόφραστο (περ. 371-περ. 287 π.Χ.), φιλόσοφο από την Ερεσό της Λέσβου. Ήταν διάδοχος του Αριστοτέλη στην Περιπατητική σχολή και σώζονται δύο από τα σημαντικά βοτανολογικά του έργα, Περί φυτικών ιστοριών και Φυτικών αιτίων. 

Δίανθος σημαίνει «το άνθος του Θεού», από το όνομα του θεού Δία, και το άνθος. Από την κλασική ελληνική λέξη καρυόφυλλον (karyophyllon) η λέξη πέρασε στα αραβικά (qaranful) και από εκεί στο τουρκικό karanfil (που σημαίνει επίσης μοσχοκάρφι, το οποίο έχει το ίδιο σχήμα). Οι τουρκικές κάννες του 16ου και των αρχών του 17ου αιώνα έχουν μεγάλα στόμια σε σχήμα αυγού, που θυμίζουν το μπουμπούκι του γαρίφαλου. Ορισμένοι προχωρούν ακόμα παραπέρα, προσθέτοντας εγχάρακτα ή ένθετα μπρούντζινα γαρίφαλα στον διάκοσμο του όπλου, όπως σε ένα δείγμα του [Μουσείου] Stibbert (εικόνα 214). Το άνθος ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές ως διακοσμητικό μοτίβο στα κεραμικά από το Iznik και σε υφάσματα του 16ου αιώνα. 

Οι ονομασίες των τουρκικών όπλων στα Βαλκάνια είναι συνήθως περιγραφικές, επομένως αυτή είναι η πιθανότερη προέλευση της λέξης καριοφίλι, η οποία πέρασε από τα τουρκικά στα ελληνικά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η χρήση της λέξης αποτελούσε δείγμα του μαύρου χιούμορ των στρατιωτικών της εποχής, παρόμοια με τη χρήση της λέξης zanburak ή 
zamburak (αραβικά, τουρκικά και περσικά), κυριολεκτικά «μικρή μέλισσα», που αναφερόταν αρχικά σε μια βαλλίστρα και στη συνέχεια σε ένα μικρό κανόνι το οποίο μεταφερόταν στην πλάτη μιας καμήλας, με το αστείο να φορά τον ήχο και το «τσίμπημα» του βλήματος.

*Τάκης Λάππας. «Η φορεσιά και τα άρματα των αγωνιστών», στο: Γύρω απ’ το Εικοσιένα (1970), 38-41.
** Patrick Leigh Fermor, Roumeli (1966), 148.



Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος - Μυσταγωγία-Μυθαγωγία

Τετάρτη 22 Μαρτίου 2017

Ο Διόνυσος στις Ινδίες, Μεγασθένης ο Ίων





Ο Μεγασθένης ο Ίων, (περ. 350 - 290 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας γεωγράφος - εθνογράφος, διπλωμάτης και ιστορικός. Υπήρξε πρέσβης του Σέλευκου Α΄ του Νικάτορος για περισσότερα από 10 χρόνια στα ανάκτορα του Τσαντραγκούπτα  
Μαουρύα (Ελληνικά: Σανδροκόττος ή Σανδράκοττος) στην  Παταλιπούτρα, και κατά τους Έλληνες Παλίμβαθρα, (σημερινή Πάτνα) των Ινδιών. 
Το βιβλίο του «Ινδικά» αποτελεί την πρώτη ιστορική πηγή που έχουμε για την Ινδία, και γι’ αυτό δίκαια έχει χαρακτηρισθεί ως ο "Πατέρας της Ινδικής Ιστορίας". Επίσης έχει καταγραφεί ως ο πρώτος ξένος Πρέσβης στα χρονικά της Ινδίας. Η παραμονή του στην Ινδία θα πρέπει να έγινε πριν από το θάνατο του Τσαντραγκούπτα το 288 π.Χ., οπότε και επέστρεψε στην Αραχωσία. 

Η περιγραφή του για την Ινδία περιλαμβάνει πολλούς "μύθους" αλλά και σημαντικά γεωγραφικά και εθνολογικά στοιχεία. Στην αρχή του βιβλίου του αναφέρεται στους ηλικιωμένους Ινδούς που γνωρίζουν για την προϊστορική άφιξη του Διόνυσου και του Ηρακλή στην Ινδία. Μια ιστορία ιδιαίτερα δημοφιλή κατά τους Αλεξανδρινούς χρόνους. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι και οι παρατηρήσεις του για τις θρησκείες των Ινδών, όπου αναφέρεται στους λάτρεις του Ηρακλή (Σίβα) και Διόνυσου (Κρίσνα ή Ίντρα) ενώ δεν αναφέρεται καθόλου στο Βουδισμό που αποδεικνύει ότι η θρησκεία αυτή δεν ήταν ευρέως γνωστή πριν από την ανάληψη της ηγεμονίας από τον Ασόκα

Σύμφωνα με τα Ινδικά του Μεγασθένη, οι Ινδοί που ζούσαν στα βουνά λάτρευαν τον Διόνυσο (Σίβα) και αυτοί που κατοικούσαν στις πεδιάδες τον Ηρακλή  (Κρίσνα). Οι φιλόσοφοι των βουνών, υποστήριζαν ότι ο Διόνυσος είχε έρθει ανάμεσα τους, φέρνοντας τις άγριες κληματαριές, που πίστευαν ότι φυτρώνουν μόνο στην χώρα τους, τον κισσό, την δάφνη, την μυρτιά, και άλλα αειθαλή. Ακόμη, ακολουθούσαν ορισμένες συνήθειες που ήταν Βακχικές. 

Ντυνόντουσαν με ύφασμα, φορούσαν τουρμπάνια, χρησιμοποιούσαν αρώματα, και στόλιζαν τους εαυτούς τους με ρούχα βαμμένα με φωτεινά χρώματα. Μουσικοί με τύμπανα και κουδούνια προϋπαντούσαν τους βασιλείς πριν από την εμφάνιση τους στο λαό.

Ο Μεγασθένης κατέγραψε ακόμη ότι οι άνθρωποι με την μεγαλύτερη μόρφωση στην Ινδία διηγιόντουσαν στην εποχή του ότι την εποχή που οι άνθρωποι της χώρας ζούσαν ακόμη σε χωριά, ο Διόνυσος έκανε την εμφάνισή του σε περιοχές που βρίσκονται στην Δύση. Όταν ο Διόνυσος έφθασε στην Ινδία έκτισε πόλεις, έδωσε νόμους, πρόσφερε κρασί και δίδαξε στους Ινδούς πως να καλλιεργούν τη γη. Αυτός πρώτος έζεψε τα βουβάλια στο όργωμα και έκανε τους περισσότερους Ινδούς γεωργούς αντί για νομάδες. 

Αυτός τους εξόπλισε με τα όπλα του πολέμου. Ο Διόνυσος τους έμαθε να λατρεύουν διάφορους θεούς, αλλά ιδιαίτερα τον εαυτό του, με την κρούση των κυμβάλων και το κτύπημα των τυμπάνων. Αυτός δίδαξε στους Ινδούς να χορεύουν σε σατυρικό στυλ (τον χορό που ονομαζόταν ‘κόρδαξ’ ανάμεσα στους Έλληνες), τους έδειξε πως να διατηρούν τα μαλλιά τους μακριά προς τιμή του θεού με την κωνική κούπα και πως να χρησιμοποιούν αλοιφές. Αφού έθεσε τα πάντα σε τάξη, ο Διόνυσος διόρισε τον Σπατέμπα βασιλιά και έφυγε από την Ινδία. Σχετικά με την χρονολογία της άφιξης του Έλληνα θεού στην Ινδία, ο Μεγασθένης μας πληροφορεί ότι μεταξύ της βασιλείας του Διόνυσου και αυτής του Candragupta πέρασαν εκατόν πενήντα τρεις βασιλείς που διοίκησαν για έξι χιλιάδες και σαράντα δυο χρόνια. Ο Julius Solinus μετρά 6,451 χρόνια από τον Πατέρα Βάκχο μέχρι τον Αλέξανδρο.

Στις προ-Αλεξανδρινές πηγές, ο θεός Διόνυσος έχει ήδη συσχετισθεί με το βουνό Νύσα και την Βάκτρια αλλά οι εκστρατείες του στην Ινδία δεν έχουν καταγραφεί. Σύμφωνα με τον Ευριπίδη (που έζησε ένα αιώνα πριν από τον Αλέξανδρο), ο Διόνυσος ανέπτυξε τον πολιτισμό, έδωσε νόμους, αγάπησε την ειρήνη αλλά και έκανε εκστρατείες και κατέκτησε ολόκληρη την Ασία. Στην έναρξη του δράματός του, Βάκχαι, ο δραματικός ποιητής περιγράφει την επιστροφή του Διόνυσου από την Ασία, αναφέροντας διάφορες χώρες συμπεριλαμβανομένης και της Βάκτριας, αλλά όχι την Ινδία.

Πληροφορίες για την προϊστορική συσχέτιση των Ελλήνων με την βορειοδυτική Ινδία συναντάμε στην Mahabharata και τις Puranas, όπου οι Ίωνες (Yavanas στα σανσκριτικά) θεωρούνται απόγονοι του βεδικού Βασιλιά Turvasha, που αναφέρεται συχνά στoυς ύμνους της Rig Veda και χρονολογούνται πίσω στη δεύτερη χιλιετηρίδα π.Χ. Επίσης στα έπη και τη μεταγενέστερη ινδική λογοτεχνία, συναντάμε ορισμένες αναφορές που περιγράφουν τους Yavanas ως Άριους που έχασαν την κοινωνική τους υπόσταση και ως ανθρώπους που μπορούσαν να σπουδάσουν τις Βέδες στο παρελθόν.

Οι παραπάνω αναφορές δίδουν βάση στην υπόθεση της ύπαρξης Ιωνικών αποικιών στη Βάκτρια και Βόριο-Δυτική Ινδία, αλλά οι ιστορίες της εκστρατείας του Διόνυσου και του Ηρακλή στην Ινδία προπαγανδίσθηκαν κυρίως στους χρόνους του Αλεξάνδρου και την μετα-Αλεξανδρινή εποχή. Οι ελληνιστές συγγραφείς γοητευμένοι από τις ομοιότητες που συνάντησαν μεταξύ των ινδικών και ελληνικών θεοτήτων ταύτισαν τις δυο κύριες τοπικές θεότητες, Σίβα και Κρίσνα, με τον Διόνυσο και τον Ηρακλή αντίστοιχα. Οι ομοιότητες μεταξύ του Έλληνα και του Ινδού θεού της έκστασης και της ελευθερίας έχουν γίνει αντικείμενο εκτενούς σύγκρισης από μελετητές καθ’ όλη την διάρκεια της ιστορίας.

Απόσπασμα από το άρθρο του Δημήτρη Βασιλειάδη, "ΣΙΒΑ – Ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ ΤΗΣ ΙΝΔΙΑΣ"


Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος - Μυσταγωγία-Μυθαγωγία

Κυριακή 12 Μαρτίου 2017

Eίμαστε αστρική σκόνη



«Είτε είμαστε άνθρωποι είτε είμαστε αστρική σκόνη, όλοι μαζί χορεύουμε στη μελωδία ενός αόρατου ερμηνευτή».
Αλβέρτος Αϊνστάιν 


Οταν ξεκίνησε το σύμπαν, υπήρχε μόνο υδρογόνο και λίγο ήλιο και πολύ λίγο από τα άλλα στοιχεία. Το ήλιο δεν βρίσκεται στο σώμα μας. Το υδρογόνο είναι, αλλά αυτό δεν είναι το μεγαλύτερο μέρος του βάρους μας. Τα αστέρια είναι σαν τους πυρηνικούς αντιδραστήρες. Παίρνουν ένα καύσιμο και το μετατρέπουν σε κάτι άλλο. Το υδρογόνο μετασχηματίζεται σε ήλιο, και το ήλιο είναι ενσωματωμένο στον άνθρακα, το άζωτο και το οξυγόνο, το σίδηρο και το θείο, όλα όσα μας αποτελούν. Οταν τα αστέρια φτάσουν στο τέλος της ζωής τους, διογκώνονται και καταστρέφονται αποτινάζοντας τα εξωτερικά στρώματα τους.

Αν ένα αστέρι είναι αρκετά βαρύ, θα εκραγεί σε σουπερνόβα. Ετσι, το μεγαλύτερο μέρος του υλικού που τα αποτελούν, βγαίνει από τα αστέρια που πεθαίνουν, ή τα αστέρια που καταστράφηκαν από εκρήξεις. Και αυτές οι αστρικές εκρήξεις συνεχίζονται. Εχουμε μέσα μας πράγματα τόσο παλιά όσο και το σύμπαν και άλλα που δημιουργήθηκαν μόλις εκατό χρόνια πριν. Η Γη δεν μπορεί να αποφύγει την συνάντηση τα συντρίμμια κι έτσι η αστρική σκόνη πέφτει πάνω στη Γη όλη την ώρα από την αρχή της δημιουργίας. Βασικά είναι ο λόγος που δημιουργήθηκε ο πλανήτης εξαρχής. Αλλά τελικά όλα αυτά τα σωματίδια που περιέχουν οξυγόνο και άνθρακα, σίδηρο, νικέλιο, και όλα τα άλλα στοιχεία, βρίσκουν το δρόμο τους μέσα στο σώμα μας.

Οτι βρίσκεται στο σύμπαν και τη Γη αποτελείται από αστερόσκονη, η οποία βρίσκεται παντού γύρω και μέσα μας. Μας συνδέει άμεσα με το σύμπαν και ανοικοδομεί το σώμα μας ξανά και ξανά κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Το σώμα μας είναι κατασκευασμένο από τα υπολείμματα των άστρων και τις τεράστιες εκρήξεις στους γαλαξίες. Όλο το υλικό στο σώμα μας προέρχεται από την εν λόγω υπολειπόμενη αστερόσκονη, που βρίσκεται επίσης στα φυτά και στα θρεπτικά συστατικά που χρειαζόμαστε κάθε μέρα. 

Στην αρχή της δημιουργίας του πλανητικού συστήματος, ο ήλιος δεν ακτινοβολούσε, ή τουλάχιστον ακτινοβολούσε λιγότερο απ ότι σήμερα. Κι ακόμη ότι η Γη  δεν περιστρεφόταν με την ίδια ταχύτητα γύρω από τον εαυτό της , ούτε γύρω από τον ήλιο. Από κει και  μετά, με την  ενέργεια της βαρύτητας  και γενικότερα των μαγνητικών πεδίων  ο ήλιος άρχισε  να δίνει περισσότερο φως, όπως αυτό που ξέρουμε και η Γη να γυρίζει σιγά-σιγά  γύρω  από τον εαυτό  της.
Και εδώ ακριβώς χωρίστηκε η μέρα από τη νύχτα (βλέπε Εξι μέρες δημιουργίας).

Σ αυτές τις απόψεις οι επιστήμονες οδηγήθηκαν από τις παρατηρήσεις   ότι η Γη δεν περιστρέφεται   γύρω από  τον εαυτό της  πάντα με  την ίδια ταχύτητα.  Τα τελευταία χρόνια (1994)  περιστρέφεται όλο και πιο αργά και το ημερονύκτιο  μεγαλώνει. Αυτό οφείλεται στους διάφορους μαγνητισμούς και στις παλίρροιες της Γης.

Σύμφωνα με μετρήσεις που έγιναν το έτος μεγαλώνει  κατά 1 δευτερόλεπτο. Ασήμαντο φαινομενικά , χρονικό διάστημα, αλλά σημαντικό στο πέρασμα των χρόνων, των αιώνων, των χιλιετηρίδων  κλπ.  Διότι οι υπολογισμοί των επιστημόνων φέρνουν στο φως κάτι πολύ εντυπωσιακό. Οσο η γη γυρίζει πιο αργά, κάνει λιγότερα  ημερονύκτια, μέσα σ ένα χρόνο. Ετσι υπολογίζεται ότι πριν:

·        4,8 δις χρόνια     το έτος  είχε          11 ημερονύκτια.
·        2,4    -=-                                                   120   -=-
·        1,2    -=-                                                    247   -=-
·        600 εκ.    χρόνια το έτος είχε           424  -=-
·        100    -=-            -=-                                370   -=-
·        Σήμερα                                                    365   -=-
 
Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι η Γη ξεκίνησε να γυρίζει αργά  γύρω από τον εαυτό  της και πολύ  γρηγορότερα γύρω από ήλιο , απ ότι σήμερα,  μετά, πριν 600 εκ. χρόνια  άρχισε να γυρίζει πολύ γρήγορα, και τώρα πάλι γυρίζει  αργά.                       
Όλα αυτά σημαίνουν πάρα πολλά  για την πορεία των εποχών  και τις βιολογικές εξελίξεις πάνω στη Γη, τονίζουν οι επιστήμονες, αφού δημιουργείται άλλος φωτοπεριοδισμός. Σε ότι αφορά τον Ηλιο, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι μεσήλικας, έχει δηλαδή   διανύσει πορεία περίπου 5 δισεκατομμυρίων  ετών με συνεχώς αυξανόμενη δραστηριότητα. Και ότι από δω και πέρα  η φωτοβολία του θα μειώνεται σταδιακά, μέχρι που τελικά θα σβήσει μετά  5-6 δισ. χρόνια.

Βέβαια είναι πολύ εξωπραγματικό  να συζητάμε τι θα γίνει στο μακρινό εκείνο μέλλον. Σημασία έχει το σήμερα, κι αυτό ερευνούν  οι  επιστήμονες. Γιατί η διαφορά ενός  δευτερολέπτου το χρόνο στην περιστροφή της Γης, παίζει σημαντικό ρόλο για όσους ασχολούνται με την  αστρονομία, με την πλοήγηση σκαφών, με ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς. Γι αυτό μετά από διεθνείς συμφωνίες, προσθέτουν το χρόνο που λείπει λόγω της καθυστέρησης της Γης. Τα τελευταία 15 χρόνια προστέθηκαν 13 δευτερόλεπτα για να υπάρξει  συγχρονισμός. Το τελευταίο προστέθηκε την 1-7-94.   Αν δεχθούμε  τώρα αυτό το ρυθμό μείωσης της   περιστροφής της Γης σα σταθερή τότε:

·         Σε  600  εκ. χρόνια  το έτος θα έχει 306 μέρες
·         Σε  1.200.000.000  χρόνια                247 μέρες
·         Σε  2.400.000.000   «                        129 μέρες
·         Σε  4.800.000.000   «                          11 μέρες.


Βαθιά στο ανθρώπινο υποσυνείδητο υπάρχει η επιτακτική ανάγκη για ένα λογικό σύμπαν που να έχει ένα νόημα. Αλλά το πραγματικό σύμπαν είναι πάντα ένα βήμα πέρα από τη λογική. Στην πραγματικότητα είμαστε μια εκδήλωση της κίνησης ολόκληρου του σύμπαντος κατά τον ίδιο τρόπο που ένα κύμα είναι μια εκδήλωση της κίνησης ολόκληρου του ωκεανού.

Σύνθεση από iefimerida.gr  και   koutouzis.gr


Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος - Μυσταγωγία-Μυθαγωγία


Τετάρτη 8 Μαρτίου 2017

Το μαγαζί της αλήθειας


«Ο άνθρωπος περπατούσε σ” εκείνα τα σοκάκια της επαρχιακής πόλης. Είχε χρόνο και γι” αυτό κοντοστεκόταν για λίγο μπροστά σε κάθε βιτρίνα, σε κάθε κατάστημα, σε κάθε πλατεία.
Στρίβοντας σε μια γωνία βρέθηκε άξαφνα μπροστά σε ένα ταπεινό κατάστημα που η ταμπέλα του ήταν λευκή. Περίεργος, πλησίασε στη βιτρίνα και κόλλησε το πρόσωπο του στο κρύσταλλο για να καταφέρει να δει μέσα στο σκοτάδι… Το μόνο που φαινόταν ήταν ένα αναλόγιο μ” ένα χειρόγραφο καρτελάκι που έγραφε:
Ο άνθρωπος έμεινε έκπληκτος. Σκέφτηκε, ότι αν και διέθετε ανεπτυγμένη φαντασία, του ήταν αδύνατον να φανταστεί τί μπορεί να πουλούσαν. Μπήκε. Πλησίασε την κοπέλα που στεκόταν στον πρώτο πάγκο και τη ρώτησε:
«Συγνώμη. Αυτό είναι το μαγαζί της αλήθειας;»
«Μάλιστα κύριε. Τι λογής αλήθεια θέλετε; Αλήθεια μερική, αλήθεια σχετική, αλήθεια στατιστική, πλήρη αλήθεια;»
Ώστε, λοιπόν, πουλούσαν αλήθεια. Ποτέ δεν είχε φανταστεί οτι ήταν δυνατόν κάτι τέτοιο. Να πηγαίνεις σ” ένα μέρος και να παίρνεις την αλήθεια, ήταν υπέροχο.
«Θέλω πλήρη αλήθεια» αποκρίθηκε ο άνθρωπος χωρίς ταλάντευση.
«Είμαι τόσο απαυδισμένος από τα ψέματα και τις πλαστογραφίες» σκέφτηκε «Δε θέλω άλλες γενικεύσεις, ούτε δικαιολογίες, δε θέλω απάτες, ούτε κοροϊδίες.» «Απόλυτη αλήθεια» διόρθωσε.
«Μάλιστα κύριε. Ακολουθήστε με.» Η κοπέλα συνόδευσε τον πελάτη σ” ένα άλλο μέρος του καταστήματος και δείχνοντας έναν πωλητή με αυστηρό ύφος, είπε: «Ο κύριος θα σας εξυπηρετήσει.»
Ο πωλητής πλησίασε και περίμενε τον πελάτη να μιλήσει.
«Ήρθα να αγοράσω την απόλυτη αλήθεια.»
«Αχα.Συγνώμη, γνωρίζετε την τιμή;»
«Όχι. Πόσο κοστίζει;» αποκρίθηκε τυπικά. Στην πραγματικότητα ήξερε ότι θα πλήρωνε όσο όσο για να έχει όλη την αλήθεια.
«Για όλη την αλήθεια», είπε ο πωλητής «το αντίτιμο είναι ότι ποτέ πια δε θα έχετε την ησυχία σας.»
Ένα ρίγος διέτρεξε τη ράχη του ανθρώπου. Ποτέ δεν είχε φανταστεί ότι το κόστος θα ήταν τόσο υψηλό.«Ε..ευχαριστώ… Συγνώμη…» ψέλλισε. Έκανε μεταβολή και βγήκε από το κατάστημα κοιτώντας το έδαφος. Ένιωσε λίγο θλιμμένος όταν κατάλαβε ότι δεν ήταν ακόμα προετοιμασμένος για την απόλυτη αλήθεια, ότι ακόμα χρειαζόταν ορισμένα ψέματα για να βρίσκει ανάπαυση, ορισμένους μύθους και εξιδανικεύσεις για να καταφεύγει, ότι ήθελε κάποιες δικαιολογίες για να μην αντιμετωπίζει τον ίδιο του τον εαυτό… «Ίσως αργότερα…» σκέφτηκε.
JORGE BUCAY
Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος - Μυσταγωγία-Μυθαγωγία

Τρίτη 7 Μαρτίου 2017

Ο Εγκέλαδος..


Ο Εγκέλαδος στην Αστρονομία είναι ένας φυσικός δορυφόρος του πλανήτη Κρόνου, ο έκτος κατά σειρά ανακαλύψεως και διαστάσεων. Ανακαλύφθηκε στις 28 Αυγούστου 1789 από τον Ουίλιαμ Χέρσελ .

Ο Εγκέλαδος είναι ένα από τα μόλις τρία σώματα στο εξωτερικό Ηλιακό Σύστημα (μαζί με τον δορυφόρο Ιώ του Δία και τον δορυφόρο Τρίτωνα του Ποσειδώνα) στα οποία έχουν παρατηρηθεί ηφαιστειακού τύπου εκρήξεις. Η ανάλυση του εξερχόμενου υλικού υποδεικνύει ότι προέρχεται από δεξαμενή υπόγειου νερού σε υγρή κατάσταση, κάτι που σε συνδυασμό με ίχνη άλλων χημικών ενώσεων που ανιχνεύθηκαν στο λοφίο έχει τροφοδοτήσει συζητήσεις για την ύπαρξη απλών μορφών ζωής, ενώ έχει ενισχύσει και την άποψη ότι υλικό προερχόμενο από τον Εγκέλαδο δημιούργησε τον Δακτύλιο E.

Ο Εγκέλαδος εμφανίζει το φαινόμενο της σύγχρονης περιστροφής, δηλαδή το ένα του ημισφαίριο «βλέπει» συνεχώς προς τον Κρόνο, ενώ το άλλο είναι στραμμένο μονίμως μακριά του. Αυτό οφείλεται στις παλιρροϊκές δυνάμεις που ασκεί ο πλανήτης στον δορυφόρο επί δισεκατομμύρια χρόνια.

Στην Ελληνική Μυθολογία ο Εγκέλαδος, φέρεται ως αρχηγός των Γιγάντων, γιος του Τάρταρου και της Γης που έπαιξε όμως πρωτεύοντα ρόλο στη Γιγαντομαχία στην οποία και φονεύθηκε...

Για τον Εγκέλαδο και τον θάνατό του σώθηκαν πολλές παραδόσεις. Κατά μια εξ αυτών κατακεραυνώθηκε από τον Δία εναντίον του οποίου κινήθηκε, κατ΄ άλλη φονεύθηκε από τον ακόλουθο του Διονύσου τον Σειλινό, κατά τρίτη που είναι και η επικρατέστερη φονεύθηκε από την Αθηνά η οποία αφού τον έτρεψε σε φυγή έρριψε εναντίον του τη Σικελία ή το όρος Αίτνα με το οποίο και τον καταπλάκωσε.


Ετυμολογικά ο Εγκέλαδος αποτελεί σύντμηση (έγκειμαι + λας), που σημαίνει ο εγκατεστημένος στα πετρώματα, στο στερεό φλοιό της Γης. Ο Εγκέλαδος κινούμενος και στενάζοντας ενίοτε μέσα στο τάφο του προκαλεί εκρήξεις ηφαιστείων και σεισμούς.

Ο Παυσανίας αναφέρει και άλλη εκδοχή κατά την οποία η Αθηνά φόνευσε τον Εγκέλαδο ρίχνοντας επάνω του το τέθριππο άρμα της. 


Ο Εγκέλαδος ήταν κατά τους αρχαίους Έλληνες η ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα, αλλά και αρχική αντίληψη της έννοιας του Σεισμού και ιδιαίτερα εκείνου του Ηφαιστειακού εκ του οποίου τόσο έντονα είχε δεινοπαθήσει ο ελλαδικός χώρος.

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος - Μυσταγωγία- Μυθαγωγία