Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2014

Η Μυθολογία μέσα από την αστρολογία * Υδροχόος*


Ακολουθώντας την πορεία του ζωδιακού βρισκόμαστε πλέον στο στάδιο εξέλιξης του Υδροχόου. Από τον Αιγόκερω που θέλει να βρεθεί στο ανώτερο σκαλί της κοινωνικής καταξίωσης, ο μόνος κατακτητής της κορυφής, μεταφερόμαστε στον Υδροχόο, στον κοινωνό της γνώσης, τον αποστασιοποιημένο αλτρουιστή. Τώρα πλέον βρισκόμαστε στο ζώδιο που το Εγώ θέλει να συμμετέχει, να προσφέρει και να ανυψωθεί μαζί με όλο τον κόσμο και για όλο τον κόσμο.

Η μυθική φιγούρα που διδάσκει τα σημαντικότερα αρχετυπικά μαθήματα για το ζώδιο είναι ο Προμηθέας, ο Πυρφόρος Τιτάνας που προσέφερε στην ανθρωπότητα το θεϊκό δώρο της φωτιάς. Όμως αν σταθεί κάποιος μόνο σε αυτό το μύθο θα έχει κλείσει τα μάτια του σε σημαντικές ψυχολογικές προεκτάσεις που απασχολούν το ζώδιο. Ο Προμηθέας ήταν υιός του Τιτάνα Ιαπετού και της Ωκεανίδας Κλυμένης.

Εκτός από τον ίδιο ο Ιαπετός είχε για παιδιά τον Άτλαντα, τον Μενοίτιο και τον Επιμηθέα. Ιδιαίτερα η μυθική φιγούρα του Επιμηθέα είναι εξαιρετικής σημασίας. Όπως είναι γνωστό όλα τα ζώδια του αέρα παρουσιάζουν στα χαρακτηριστικά τους το θέμα του δυισμού ή διχασμού σε κάποια επίπεδα. Ο Υδροχόος δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί από αυτό τον κανόνα. Το δίπολο Προμηθέα και Επιμηθέα συμβολίζει σε πρώτο επίπεδο το διχασμό της φύσης του Υδροχόου (σε ένα ανώτερο επίπεδο ο διχασμός συμβολίζεται από τη συγκυβέρνηση του ζωδίου από τον Ουρανό και τον Κρόνο).

Σύμφωνα με την μυθολογία ο Προμηθέας τάχθηκε στο πλευρό των Θεών κατά την Τιτανομαχία και γι' αυτό ο Δίας τον είχε σε πολύ μεγάλη υπόληψη. Μετά το τέλος της Τιτανομαχίας δημιουργήθηκε η ανθρωπότητα κατ' εικόνα των Θεών (Χρυσό γένος) καθώς και τα ζώα από τα υλικά της φωτιάς και της ύλης. Όταν κλήθηκαν όλα τα όντα της Γης να βγουν στο φως, ανατέθηκε από τους Θεούς στον Προμηθέα και τον Επιμηθέα να δώσουν στο καθένα τα χαρακτηριστικά που έπρεπε να έχει ώστε να ζουν μεταξύ τους αρμονικά.



Ο Επιμηθέας έπεισε τον αδελφό του να αναλάβει μόνος αυτό την αποστολή κι έτσι βάπτισε το κάθε ζώο και τους απέδωσε τα χαρακτηριστικά που ήθελε ο ίδιος. Όμως όταν έφτασε τελικά η ώρα του ανθρώπου, δεν είχε τίποτα πλέον να προσφέρει παρά λίγες τρίχες και ανίσχυρα νύχια. Μετά από αυτό το λάθος του αδερφού του, ο Προμηθέας ανέλαβε τον αδύναμο Άνθρωπο κάτω από την προστασία του.

Η νεογέννητη ανθρωπότητα φάνταζε στα μάτια του Προμηθέα αδικημένη και αδύναμη μπροστά στις δυνάμεις της φύσης και τις δυνατότητες των άλλων ζώων και προσπάθησε με διάφορα τεχνάσματα να εκμαιεύσει την εύνοια των Θεών. Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τον Ησίοδο (Θεογονία, στίχοι 535 - 569) όταν οι άνθρωποι έμαθαν ότι πρέπει να προσφέρουν θυσίες στους Θεούς τέθηκε το ζήτημα πια κομμάτια των ζώων θα προσφέρονται από τους ανθρώπους και ποια θα τα τρων οι ίδιοι.

Ο Προμηθέας λοιπόν ξεγέλασε το Δία προς εύνοια των ανθρώπων. Σε ένα πιάτο τοποθέτησε τα κόκαλα ενός βοδιού και τα τύλιξε με θελκτικό εύγευστο λίπος και στο άλλο έβαλε τα καλύτερα κομμάτια του κρέατος και τα τύλιξε με το δέρμα του ζώου. Ο Δίας κατέβηκε από τον Όλυμπο στη Μηκώνη σύμφωνα με τον Ησίοδο (στην Σικυώνα σύμφωνα με άλλο μύθο) για να διαλέξει.


Παρασυρόμενος από την εξωτερική εμφάνιση του φαγητού προτίμησε το πιάτο με τα κόκαλα αλλά όταν κατάλαβε το σφάλμα του ήταν ήδη αργά και γι' αυτό από την αρχαιότητα οι Έλληνες προσέφεραν για θυσία τα κόκαλα και το λίπος του ζώου. Ο Δίας είπε στον Προμηθέα πως για τιμωρία θα κρύψει για πάντα από την ανθρωπότητα τη φωτιά (στην αρχαιότητα συμβολίζει την γνώση, τη λογική, τη νόηση).

Ακολούθως όμως ο Προμηθέας έκλεψε την φωτιά από τον Όλυμπο και την έκρυψε σε ένα κούφιο καλάμι για να την μεταφέρει στη γη. Τελικά ο Προμηθέας προσέφερε τη φωτιά στους ανθρώπους για να αντισταθμίσει την αδικία του αδερφού του Επιμηθέα απέναντι τους. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η φωτιά δεν είναι το μόνο δώρο του Προμηθέα στους ανθρώπους.

Στην τραγωδία του Αισχύλου «Προμηθέας Δεσμώτης», ο αλυσοδεμένος Προμηθέας μονολογεί και αναφέρει πως έσωσε τους ανθρώπους από την εξαφάνιση τους, την οποία επιθυμούσε ο Δίας αλλά και προσέφερε στους ανθρώπους τις τέχνες του πολιτισμού, τη γραφή, τα μαθηματικά, τη γεωργία, την ιατρική και την επιστήμη.


Η οργή του Δία δεν είχε προηγούμενο για αυτή την κίνηση του Προμηθέα. Όπως αναλυτικά αναφέρει ο Ησίοδος στο έργο του «Έργα και Ημέρες», για να τιμωρήσει τον ίδιο τον αιχμαλώτισε με αλυσίδες στην κορυφή του Καυκάσου. Εκεί ένας αετός ερχόταν κάθε μέρα και του κατασπάραζε το συκώτι. Όμως ο Προμηθέας όντας Τιτάνας, ήταν αθάνατος και γι' αυτό το συκώτι του ξανασχηματιζόταν τη νύχτα ώστε το μαρτύριο του να συνεχίζεται στους αιώνες, μέρα με την ημέρα.

Ταυτόχρονα ο Δίας θέλησε να τιμωρήσει και το ανθρώπινο γένος. Διέταξε λοιπόν τον Ήφαιστο να φτιάξει τη πρώτη γυναίκα, την Πανδώρα και την προσέφερε στον αδερφό του Προμηθέα, τον Επιμηθέα. Ο Δίας έδωσε στην Πανδώρα πολλά χαρίσματα αλλά και ένα κουτί που περιείχε όλα τα δεινά των ανθρώπων.

Ο Προμηθέας είχε προειδοποιήσει τον αδερφό του να μην δεχθεί ποτέ κανένα δώρο από τον Δία, όμως ο Επιμηθέας δεν τον άκουσε. Πήρε την Πανδώρα κοντά του για σύντροφο και μια μέρα εκείνη από την περιέργειά της άνοιξε το κουτί και απελευθέρωσε όλα τα δεινά που ταλαιπωρούν τους ανθρώπους. Όταν έκλεισε το κουτί τρομαγμένη μέσα έμεινε παγιδευμένη μόνο η Ελπίδα.


Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις ψυχολογικές τάσεις του ζωδίου παρουσιάζει η ερμηνεία της προσωπικότητας του Προμηθέα. Στην καλύτερη και ωριμότερη έκφρασή του ο Υδροχόος διακατέχεται από την ευγενική παρόρμηση του Προμηθέα, ο οποίος προσφέρει στην ανθρωπότητα τη φωτιά της γνώσης χωρίς να περιμένει κάτι σε αντάλλαγμα. Άλλωστε η φωτιά ήταν φτιαγμένη μόνο για τους Θεούς και όταν ο Δίας αποφάσισε να τη στερήσει από τους ανθρώπους, τους στερούσε επί της ουσίας το δρόμο προς τη ανάπτυξη και την εξέλιξη.

Αυτό ο Προμηθέας αρνείται να το δεχθεί. Σαν γνήσιος Υδροχόος πιστεύει πως η γνώση είναι πάντα προτιμότερη από την τυφλή θρησκευτική πίστη. Γενικά για όσους έχουν έμφαση στο ζώδιο του Υδροχόου δεν υπάρχει χώρος στην αντίληψή τους ούτε για προκαταλήψεις ούτε για ανεξήγητη άσκηση εξουσίας. Για τον Υδροχόο, αν ο άνθρωπος έχει τη λογική και τη γνώση είναι ο ανώτερος κριτής του εαυτού του.

Ο μύθος όμως αποκαλύπτει και ένα άλλο πρόσωπο του Υδροχόου μέσα από τα αποτελέσματα των πράξεων του Προμηθέα. Δεν πρέπει να λησμονηθεί ότι ο Προμηθέας είναι ένας Τιτάνας και μάλιστα παίρνει το μέρος των Θεών και ο Δίας τον έχει σε μεγάλη εύνοια. Με το να προσφέρει τη φωτιά στους ανθρώπους βιώνει μια εσωτερική σύγκρουση, καθώς από τη μια γνωρίζει ότι πράττει το ηθικό απέναντι στην ανθρωπότητα, από την άλλη όμως προδίδει τους συντρόφους του, εκείνους με τους οποίους ανήκει στην ίδια κάστα.


Η τιμωρία του Προμηθέα μοιάζει πολύ έντονα να είναι μια αυτοτιμωρία του ίδιου που δεν μπορεί να ξεπεράσει το ψυχολογικό βάρος της απόφασής του. Παρόμοια οι Υδροχόοι βιώνουν αντίστοιχες εσωτερικές συγκρούσεις. Από τη μια υπάρχει η ροπή τους προς την αντικειμενικότητα και τη απρόσωπη ισόνομη αντιμετώπιση όλων των ανθρώπων και από την άλλη η ανάγκη τους να ανήκουν σε ένα κύκλο και σε συγκεκριμένες παρέες, να δείξουν αφοσίωση σε συγκεκριμένους μόνο ανθρώπους.

Η βαθύτερη ταυτότητα του Υδροχόου αποζητά δομή, τάσσεται συχνά με την παράδοση αλλά φτάνει στο σημείο να επαναστατήσει απέναντι στον εαυτό του και δημιουργεί ένα σχίσμα στην προσωπικότητά του, το οποίο όσο δεν το γεφυρώνει, τόσο περισσότερο υποφέρει.

Η στάση ζωής του Υδροχόου όμως εκτός από την αυτοτιμωρία του μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις και στους γύρω του. Η Πανδώρα απελευθερώνει όλα τα δεινά των ανθρώπων, όμως η δημιουργία της μην ξεχνάμε ότι έρχεται σαν αντιστάθμισμα - τιμωρία από τον Δία στην ανθρωπότητα. Η φωτιά είναι η γνώση και η σοφία των θεών για τη φύση και τους ανθρώπους.

Όμως ο άνθρωπος δεν είναι ούτε έτοιμος ούτε ικανός συχνά να διαχειριστεί τη δύναμη της γνώσης. Έτσι το δώρο του Προμηθέα γίνεται και κατάρα για την ανθρωπότητα. Από τη μια η γνώση και η επιστήμη είναι δύναμη, από την άλλη είναι και όπλο καταστροφής. Συνεπώς αρκεί μόνο η πίστη του Υδροχόου πως όλοι μπορούν να είναι ελεύθεροι, αδέσμευτοι από υποχρεώσεις προς τους άλλους για να λειτουργήσουν οι ιδέες του; Ο ίδιος ο Υδροχόος συμβαδίζει με αυτές τις πεποιθήσεις του;


Ο μύθος μας αποκαλύπτει και τη σκιά του Υδροχόου, την προσωπικότητα στην οποία μπορεί να καταλήξει και αυτή δεν είναι άλλη από τη προσωπικότητα του Επιμηθέα. Ο Υδροχόος είναι ένας άνθρωπος όπως και όλοι οι άλλοι, αλλά πολλοί Υδροχόοι τείνουν να το αγνοούν. Παρότι μπορεί να είναι ευφυείς και να έχουν ευγενικά ιδανικά, παρασύρονται από τα χαρίσματά τους και παρακάμπτουν ένα σημαντικό στάδιο που λέγεται συναισθηματική και ψυχολογική ωρίμανση.

Ο Επιμηθέας έχει μεγάλη αυτοπεποίθηση και μεγάλη ιδέα για τις ικανότητές του και αναλαμβάνει ευθύνες που δεν μπορεί να φέρει με επιτυχία σε πέρας όπως έγινε με την περίπτωση της μοιρασιά των δώρων των Θεών στα ζώα και τους ανθρώπους. Συμβολικά ο Υδροχόος πάντα έχει μια σχεδόν ρομαντική πίστη στη δικαιοσύνη, την αλήθεια, την ελευθερία αλλά δεν μπορεί να φέρει σε πέρας τις πεποιθήσεις του. Απουσιάζει η πρακτικότητα και η διάθεση να δώσει σάρκα και οστά στις ιδέες του.
 
Παρασυρόμενος από το ένα ιδανικό στο επόμενο, αποζητώντας την ελευθερία από τους άλλους αλλά αδυνατώντας να ελευθερωθεί από τον εαυτό του καταλήγει να αποστασιοποιείται και να νιώθει πως κανείς δεν τον καταλαβαίνει γιατί κανείς δεν είναι σαν και αυτόν. Το ιδανικό της ανεξαρτησίας γίνεται δηλητήριο και η ατομική ελευθερία ρέπει επικίνδυνα στην απομόνωση για του Υδροχόους που συστηματικά αρνούνται να ανοιχτούν στους γύρω τους και να μοιραστούν τα βαθύτερα προβλήματα που τους απασχολούν. Η φυγή δεν είναι πάντα λύση.


Η Πανδώρα κρατάει μέσα στο κουτί της την ελπίδα για να συντηρεί τους ανθρώπους και να τους βοηθά στις δυσκολίες. Ο Υδροχόος είναι το ζώδιο της ελπίδας γιατί πάντα θα προσμένει πως τα πράγματα μπορούν να λειτουργήσουν ορθά, οι σκέψεις να γίνουν πράξεις και οι ίδιοι να πάψουν να αυτοτιμωρούνται ανήκοντας κάπου που θα τους καταλαβαίνουν. Όμως για να γίνεις κατανοητός πρέπει πρώτα να γίνεις προσεγγίσιμος. Μπορεί ο λαός να λέει ότι «Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία» αλλά την ίδια στιγμή η ελπίδα μπορεί να γίνει ευτυχία για τον Υδροχόο και δημιουργικότητα αν καταφέρει να αντιμετωπίσει τον εαυτό του όπως είναι και τον αποδεχθεί.

Γιώργος Πανόπουλος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου