Τα αυτόματα στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια

Η αρχαία ελληνική παράδοση είναι αναμφισβήτητα συνυφασμένη με την έννοια του "ανθρωπομορφισμού". Οι Έλληνες απέδωσαν δηλαδή ανθρώπινη μορφή στα φυσικά φαινόμενα και στους θεούς που έπλασαν. Ο Ποσειδώνας θεός της θάλασσας, ο Δίας του ουρανού.

Σαν άνθρωποι όμως της σκέψης, της επινόησης, της δημιουργίας, τίμησαν την τεχνολογία και έδωσαν ανθρώπινη, ρεαλιστική μορφή στο θεϊκό της εκπρόσωπο, στον Ήφαιστο. Τον έφτιαξαν κουτσό, όπως στ’ αλήθεια ήταν τότε οι πιο πολλοί μεταλλουργοί, μιας και οι γεροί στα πόδια πήγαιναν στον πόλεμο και οι κουτσοί έμεναν πίσω να φτιάχνουνε τα όπλα, τα εργαλεία και της μηχανές στο καμίνι του σιδερά. Αναπόφευκτα, λοιπόν, αυτή η έννοια του ανθρωπομορφισμού μπήκε και στην τεχνολογία. Αρχικά από την πόρτα του μύθου:

Ω! τι καλά που θα ’τανε να φτιάχναμε μηχανές με ιδιότητες των ζωντανών ανθρώπων. Μηχανές ανθρωπόμορφες, αλλά κυρίως μηχανές αυτοκίνητες, ικανές να κινούνται από μόνες τους και να κινούνται σκόπιμα με βάση ένα πρόγραμμα, ικανές δηλαδή να αυτοελέγχονται και να μιμούνται τις λειτουργίες και τις πράξεις των ανθρώπων. Με μία λέξη: αυτόματα.

Αυτό το τεχνολογικό όραμα πρωτοεμφανίζεται στον ομηρικό μύθο με τον όρο "αυτόματα", αλλά και με τα παραδείγματά του: τους αυτόματους τρίποδες, τα αυτορρυθμιζόμενα φυσερά, τις χρυσές θεραπαινίδες, τα αυτοκίνητα, με τεχνητή νοημοσύνη οπλισμένα, πλοία των Φαιάκων. Ερμηνεύεται φιλοσοφικά από τους προσωκρατικούς φιλοσόφους, που ανακαλύπτουν στα πρωταρχικά υλικά στοιχεία την "ζωή" της ύλης, την αναγκαία για την αυτοκίνηση εσωτερική ενέργεια. Ερευνάται από τους κλασικούς φιλοσόφους, που διαμορφώνουν τις έννοιες του συστήματος, του ελέγχου, της ανάδρασης, της ανατροπής του ευθύγραμμου δρόμου και της επιστροφής από το αποτέλεσμα στην αιτία που το δημιούργησε.

Και εκπληρώνεται επιστημονικά και τεχνολογικά κατά την ελληνιστική περίοδο, όπου οι αυτοκίνητες, προγραμματιζόμενες και αυτοελεγχόμενες μηχανές μελετώνται, κατασκευάζονται και διδάσκονται. Έτσι ο μυθικός όρος: "αυτόματα" μετασχηματίζεται στον επιστημονικό και τεχνολογικό όρο: "αυτοματοποιητική", η τέχνη της κατασκευής των αυτομάτων.

Αξίζει να εξετάσουμε εδώ συνοπτικά τη διαδρομή αυτή. Όχι μόνο με το βλέμμα στραμμένο στο παρελθόν, αλλά διότι έχουμε ακόμη μπροστά μας το όραμα να μάθουμε από τη φύση, να δώσουμε στις μηχανές ανθρώπινες ιδιότητες, να επεκτείνουμε με τις μηχανές αυτές τις ικανότητές μας, τη μνήμη μας, την επεξεργασία των πληροφοριών μας, τον έλεγχο των σύνθετων συστημάτων που μας περιβάλλουν.

Τα ομηρικά αυτόματα στην Ιλιάδα

Η λέξη "αυτόματα" είναι λέξη ομηρική. Εμφανίζεται αρκετές φορές τόσο στην Ιλιάδα όσο και στην Οδύσσεια, για να περιγράψει τις μηχανές που κινούνται από μόνες τους, με εσωτερική ενέργεια, σαν τα ζωντανά όντα. Δεν γνωρίζουμε αν στην εποχή του Ομήρου υπήρχαν πράγματι τέτοιες αυτοκίνητες μηχανές ή αν η ποιητική φαντασία τόλμησε να τις προβλέψει. Να εκφράσει δηλαδή την επιθυμία για την ύπαρξη των αυτομάτων και να αναθέσει την κατασκευή τους τις περισσότερες φορές σε έναν θεό, τον πρωτομάστορα Ήφαιστο.

"Αυτόματα, από μόνες τους άνοιξαν τρίζοντας οι πύλες του ουρανού, που τις κρατούσαν οι Ώρες", γράφει στην Πέμπτη Ραψωδία της Ιλιάδας ο ποιητής (στίχος Ε749).

Και ήταν η Ήρα, που έδωσε εντολή για την αυτόματη λειτουργία των πυλών, χτυπώντας το μαστίγιό της. Φαντασία; Ίσως. Πρωτοπόρα όμως διατύπωση του όρου "αυτόματα" και ταυτόχρονα διατύπωση ενός τεχνολογικού οράματος: Θα μπορούσαν να υπάρξουν τέτοιες αυτόματες πύλες. Ενός οράματος που δεν άργησε να βρει την υλοποίησή του. Στο Σ της Ιλιάδας, την επονομαζόμενη Ραψωδία της Οπλοποιίας, ο Ήφαιστος δούλευε μόνος στο περίτεχνο εργαστήρι του, όταν τον είδε η Θέτιδα:

"μέσ’ στον ιδρώτα να στριφογυρνά γύρω από τα φυσερά του γιατί βιαζότανε. Είκοσι όλους κι όλους μαστόρευε τρίποδες, για να στέκουν γύρω-γύρω στην αίθουσα την στεριοκάμωτη κατά μήκος των τοίχων. Και κάτω από τη βάση του καθενός άρμοζε ρόδες χρυσές για να μπορούν αυτόματα, από μόνοι τους, (αυτόματοι, λέει ο Όμηρος) να μπαίνουν στων θεών τη σύναξη και πάλι μόνοι τους γυρνούν στο οίκημα. Ένα θαύμα να τους βλέπει κανείς" (Σ372-377).

Εδώ ο Όμηρος δεν περιορίζεται μόνο στη διατύπωση: Θα μπορούσαν να υπάρχουν αυτόματοι τρίποδες. Προχωρά ένα βήμα παρακάτω: Θα μπορούσαν να κατασκευαστούν τέτοιες αυτοκίνητες μηχανές από ένα τεχνίτη ικανό, της κλάσης του Ηφαίστου. Και θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν πρακτικά, θα μπορούσαν να κάνουν δουλειές, να εξυπηρετήσουν εδώ τους θεούς του Ολύμπου. Ούτε και αυτό το όραμα άργησε να βρει την υλοποίησή του.

Και προχωρά ο Όμηρος την τολμηρή τεχνική του σκέψη. Αυτός που μπορεί να φτιάχνει αυτοκίνητες μηχανές πρέπει να ’χει και το κατάλληλο εργαστήριο. Το νέο όραμα είναι: Θα μπορούσαν τα αυτόματα να μπουν στους τόπους παραγωγής, θα μπορούσαν να γίνουν αυτόματα εργαστήρια.

"... Πήγε (ο Ήφαιστος) στα φυσερά του, τα ’στρεψε προς την φωτιά και τα πρόσταξε (τα κέλευσε) ν’ αρχίσουν να δουλεύουν. Και τα φυσερά, είκοσι όλα μαζί, φυσούσανε μέσ’ στα καμίνια βγάζοντας κάθε λογής δυνατόν αέρα, άλλοτε γρήγορα σαν να βιαζότανε κι άλλοτε αργά, όπως ήθελε ο Ήφαιστος κι όπως το ζήταγε η δουλειά του" (Σ468-473).

Πρόκειται εδώ για την περιγραφή ενός πραγματικά αυτόματου χυτηρίου, όπου ο Ήφαιστος προστάζει είκοσι μαζί φυσερά ν’ αρχίσουν να δουλεύουν από μόνα τους, για να λιώσει το μέταλλο. Και μάλιστα τα φυσερά αυτά, χωρίς άλλη εξωτερική εντολή, μπορούν να αυτορυθμίζονται και να αυξομειώνουν την ταχύτητα λειτουργίας τους ανάλογα με τις ανάγκες της δουλειάς. Σύλληψη μεγαλοφυής:

Θα μπορούσαν να υπάρξουν αυτόματοι τόποι δουλειάς, που θα λειτουργούσαν μόνο με έναν άνθρωπο, αυτόν που θα έδινε την αρχική εντολή, και στη συνέχεια οι μηχανές θα δούλευαν μόνες τους, αυτοπροσαρμοζόμενες στις συνθήκες και στις απαιτήσεις του έργου. Και το τεχνικό όραμα ολοκληρώνεται όταν ο ποιητής φτάνει με τη φαντασία του στο τέλος αυτής της ιδιόμορφης τεχνολογίας των αυτομάτων: - Δεν θα μπορούσε ο τεχνολόγος θεός μου, αναρωτιέται, να φτιάξει αυτοκίνητες μηχανές με ανθρώπινη μορφή, ικανότητες και γνώση;

"Είπε κι από τη θέση του αμονιού σηκώθηκε ο πελώριος όγκος αγκομαχώντας και κουτσαίνοντας… Από το πλάι τον κράταγαν χρυσές θεραπαινίδες, γυναίκες χρυσές, σκλάβες από χρυσό, που έμοιαζαν με ζωντανές κοπέλες. Μέσα τους είχαν λογικό, είχαν φωνή και δύναμη και απ’ τους αθάνατους θεούς έμαθαν κάθε τέχνη" (Σ41 0-420).

Να τα λοιπόν, δυο μυθικά αυτόματα ρομπότ, δυο αυτοκίνητες, ανθρωπόμορφες μηχανές, που προχωρούν με τη σειρά τους την τεχνολογία ένα ακόμη βήμα. Οι μηχανές αυτές έχουν "λογικό, φωνή και δύναμη" και "έμαθαν κάθε τέχνη". Καινούργια τεχνολογικά οράματα: Η δύναμη, η ενίσχυση δηλαδή των μικρών σε ισχύ εντολών για την πραγματοποίηση μηχανικών κινήσεων σημαντικής ισχύος, η φωνή, η κατασκευή δηλαδή μηχανών ικανών να παράγουν ήχο, το λογικό, η εσωτερική δομή των μηχανών αυτών, που τους επιτρέπει να μαθαίνουν και να κατέχουν δεξιότητες. Οι αναφορές αυτές έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι εισάγουν νέες έννοιες στην τεχνολογία, εκφράζουν τεχνολογικές προθέσεις, έστω και αν η υλοποίησή τους αποδίδεται σε θεούς.

Τα ομηρικά αυτόματα στην Οδύσσεια

Στην Οδύσσεια όμως, το δεύτερο, έπος του Ομήρου, η κατασκευή αυτομάτων αποδίδεται και σε ανθρώπους. Υπάρχουν λαοί, υποστηρίζει ο ποιητής, εξαιρετικά αναπτυγμένοι τεχνολογικά, που ξέρουν να κατασκευάζουν πλοία αυτόματα, οι Φαίακες, οι κάτοικοι της μυθικής Σχερίας, με βασιλιά τους τον Αλκίνοο. Αυτός λέει στον Οδυσσέα:

"Πες μου για τη χώρα σου και το λαό σου και την πόλη σου για να σε πάνε εκεί τα πλοία μας τα κατασκευασμένα με σκέψη (ή τα πλοία με την κατασκευασμένη σκέψη). Γιατί δεν υπάρχουν κυβερνήτες στα πλοία των Φαιάκων, ούτε πηδάλια σαν αυτά που έχουν τα άλλα καράβια. Παρά τα πλοία των Φαιάκων ξέρουν τις διαθέσεις και τις σκέψεις των ανθρώπων και γνωρίζουν τις πατρίδες όλων, και με εξαιρετική ταχύτητα διανύουν τις θαλασσινές αποστάσεις, ακόμη κι όταν έχει σκοτάδι και συννεφιά. Και ποτέ δεν υπάρχει φόβος να πάθουν καμιά βλάβη" (θ555 -563).

Ένα νέο τεχνολογικό όραμα παρουσιάζεται εδώ: Η κατασκευασμένη σκέψη, η τεχνητή νοημοσύνη, η ικανότητα του προγραμματισμού, η ανάπτυξη τεχνολογίας ικανής να ελέγξει την κατεύθυνση ενός πλοίου και μάλιστα με όργανα που ξεπερνούν τα καθιερωμένα και ορίζουν τον προσανατολισμό χωρίς τη συμβολή των άστρων.

Βιβλιογραφία

Δημήτριος Καλλιγερόπουλος, Από τον Όμηρο στον Ήρωνα, http://aix.meng.auth.gr/~dean/m/26polimixano.pdf

Αναδημοσίευση από  :  http://users.sch.gr/jenyk/index.php/artificialintelligence/ai-historicalreview/38-automaticmachinesofomiros

Επιλογές, επιμέλεια  αναδημοσιεύσεων και συνθέσεων κειμένων, Πλωτίνος

Η αρπαγή της Ευρώπης. Μυθαγωγική και μυσταγωγική προσέγγιση

Η ομιλία μου : «Η αρπαγή της Ευρώπης. Μυθαγωγική και μυσταγωγική προσέγγιση»,  την οποία οργάνωσαν οι Φρυκτωρίες, και η οποία εδόθη στην Αθήνα, στην αίθουσα ΕΛΛΗΝ.Α.Ι.Σ., στις 14/5/2017.  Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τις Φρυκτωρίες, και τον σύλλογο ΕΛΛΗΝ.Α.Ι.Σ, για την ευγενική φιλοξενία.

«Ζούμε σ’ ένα matrix…η ανατροπή είναι ζήτημα χρόνου»

Συνέντευξη του καθηγητή Μάνου Δανέζη, στο περιοδικό:  «Τοπεριοδικό»

Κύριε Δανέζη πιστεύετε ότι ο δυτικός κόσμος καταρρέει;

Σήμερα, όπως όλοι έχουμε αντιληφθεί, οι δυτικές κοινωνίες διέρχονται μια περίοδο δραματικά αυξανόμενης κρίσης, η οποία συν τω χρόνω αποσαθρώνει τις παγκόσμιες κοινωνικές δομές. Ως παράδειγμα αναφέρουμε τη διεθνή οικονομική κατάρρευση που βιώνουμε σήμερα. Όπως είναι φανερό η οικονομική κρίση δεν είναι το αίτιο, αλλά το αποτέλεσμα μιας ολοκληρωτικής κατάρρευσης αξιών και ιδεών. Πίσω από την καταρρέουσα οικονομική δομή, σε κοινωνικό και ηθικό επίπεδο, βρίσκεται ένας καταρρέον πολιτισμός και ομάδες ανθρώπων που την υπηρετούν. Χαρακτηριστικό φαινόμενο αυτής της κατάρρευσης είναι η εγκατάλειψη των αρχών της συλλογικότητας, της κοινωνικότητας και του κοινοτικού πνεύματος, δηλαδή των βασικών στοιχείων δόμησης του πολιτισμού μας.

Η συλλογικότητα έχει αντικατασταθεί από την ιδιώτευση, την υποκειμενικότητα, την ατομικότητα και τον εγωκεντρισμό. Με τον τρόπο αυτό η κοινωνία χάνει τη συνοχή της και αυτοδιαλύεται σε ένα σύνολο συγκρουόμενων ατόμων. Το εγώ αντικαθιστά το εμείς. Το είμαι αντικαθίσταται από το έχω. Με τον τρόπο αυτό ο δυτικός πολιτισμός από κοινωνικός, μετατρέπεται σε εξατομικευμένο, υστερόβουλο, ωφελιμιστικό και συν τω χρόνω φθείρεται, διαφθείρεται, και καταρρέει.

Δυστυχώς, η ιστορία διδάσκει ότι όλοι οι πολιτισμοί του παρελθόντος κατέρρευσαν, μέσα σε τραγικές ωδίνες, χωρίς οι διεφθαρμένες κοινωνικές δομές να το αντιλαμβάνονται και χωρίς να είναι έτοιμες να τους αντικαταστήσουν με κάτι καλύτερο.

Την πολιτισμικά μεταβατική περίοδο που διανύουμε, ελπίδα και προσπάθειά μας πρέπει να είναι η δημιουργία όλων των αναγκαίων συνθηκών προκειμένου η ιστορία να μην επαναληφθεί και η πολιτισμική μετάβαση, η οποία είναι ήδη δρομολογημένη, να γίνει ομαλά χωρίς τις τραυματικές εμπειρίες άλλων ιστορικών περιόδων.

Όπως διαπιστώνετε, ένα πολιτισμικό ρεύμα εκφράζει βασικά την εκάστοτε προσπάθεια του ανθρώπου να ξεπεράσει και να ελέγξει τους φόβους του. Τι φοβόμαστε σήμερα και πως μπορούμε να το ξεπεράσουμε;

Ένα βασικό και επιτακτικό ανθρώπινο συναίσθημα είναι ο «φόβος», ο οποίος δημιουργείται από την έννοια της «ανάγκης». Σκοπός και αίτιο της ανάπτυξης ενός πολιτισμικού ρεύματος είναι η προσπάθεια μιας κοινωνίας να ξεπεράσει και να ελέγξει συλλογικά τρεις βασικές ομάδες φόβων, οι οποίοι βρίσκονται σε άμεση σχέση και συνάρτηση με τριών ειδών πραγματικά και πρακτικά γεγονότα. Ο πρώτος φόβος είναι ο φόβος της φυσικής ανθρώπινης επιβίωσης, ο δεύτερος είναι ο φόβος της βίαιης δράσης του φυσικού περιβάλλοντος και τέλος ο μεταφυσικός φόβος, δηλαδή ο φόβος που προκαλούν κάποια γεγονότα τα οποία ξεφεύγουν από το πλαίσιο μιας λογικής ερμηνείας, η οποία θα είχε τη βάση της στην εμπειρία των ανθρώπινων αισθήσεων, όπως ο θάνατος.

Προκειμένου ο άνθρωπος να κατασιγάσει αυτές τις τρεις ομάδες φόβων δημιούργησε αντίστοιχα, τα «κοινωνικά συστήματα» από τα οποία προήλθαν τα «πολιτικά συστήματα», την «επιστήμη» η οποία σε κάποιες περιπτώσεις μετασχηματίζεται σε «τεχνολογία». και τέλος τη «θεολογία», η οποία αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε η δημιουργία της έννοιας της «θρησκείας». Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκαν οι βασικοί τρεις πυλώνες ενός πολιτισμικού ρεύματος. Στο πλαίσιο αυτών των τριών πολιτισμικών πυλώνων αναπτύσσονται  ανθρώπινες διοικητικές δομές οι οποίες, όλες μαζί, αποτελούν αυτό το οποίο ονομάζουμε «κοσμική εξουσία». Όπως γίνεται φανερό, αυτό που οδηγεί σε κατάρρευση έναν πολιτισμό δεν είναι η φιλοσοφική βάση τους, αλλά οι φιλοδοξίες, ο δογματισμός και η διαφθορά, των ανθρώπων που συγκροτούν τις διοικητικές δομές τους.

Όμως, όταν οι διοικητικές δομές των πολιτισμικών πυλώνων διαφθαρούν, οι πολιτισμικοί πυλώνες και ο πολιτισμός γενικότερα καταρρέουν, αφήνοντας τους ανθρώπινους φόβους να γιγαντωθούν εκ νέου. Τότε δημιουργείται η αναγκαιότητα δημιουργίας ενός νέου πολιτισμικού ρεύματος το οποίο θα πρέπει να είναι ικανό να κατασιγάσει τους νέους ανθρώπινους φόβους.

Όμως μια κοινωνία που κυριαρχείται από υπέρμετρους φόβους, είναι μια υποταγμένη κοινωνία, ανίκανη να αντιδράσει λογικά και ήρεμα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της. Μια φοβισμένη κοινωνία κυριαρχείται από την αίσθηση του πανικού, της οργής, της ανεξέλεγκτης βίας. Μια φοβισμένη κοινωνία είναι μια εύκολα χειραγωγούμενη κοινωνία. Το γιγάντωμα των αναγκών και των φόβων μας, μας στερεί το υπέρτατο ανθρώπινο αγαθό, την ελευθερία μας.

Σήμερα πλέον κατανοούμε γιατί ο δυτικός πολιτισμός, μας δημιούργησε έναν καταιγισμό πλαστών και άχρηστων αναγκών. Όχι για να μας κάνει πιο ευχάριστη τη ζωή. αλλά επειδή αυξάνοντας τις ανάγκες μας, γιγάντωνε πλαστά τους φόβους μας. Μας έκανε υποταγμένους και εύκολα χειραγωγούμενους.

Ας αντιδράσουμε από σήμερα. Ας ελαχιστοποιήσουμε τους φόβους μας ελαχιστοποιώντας τις πλαστές ανάγκες μας, αντικαθιστώντας τις έννοιες του «αμοιβαίου συμφέροντος» και της περιστασιακής «ελεημοσύνης» με το μόνιμο αίσθημα της ανθρώπινης αλληλεγγύης

Η αλλαγή της πολιτισμικής συγκρότησης θα επιτευχθεί ειρηνικά και αναίμακτα, αν και όταν αντιληφθούμε την αναγκαιότητα μιας εσωτερικής μας αναμόρφωσης. Η πνευματική και συνειδησιακή συγκρότηση των πολιτών καθορίζει την ποιότητα της Πολιτείας και η ποιότητα της Πολιτείας, τον πολιτισμό που αυτή θα συγκροτήσει.

Η μεγάλη πολιτισμική αλλαγή θα αρχίσει να γίνεται μια ειρηνική πραγματικότητα μόνο όταν κάνουμε την αγωνία μας, τον δικαιολογημένο κοινωνικό θυμό μας και το αίσθημα της εκδίκησης, αξιοπρέπεια, δουλειά, γνώση, υπευθυνότητα, συλλογικότητα.

Μιλάτε για μια επιστημονική επανάσταση συνδεδεμένη με ένα καινούργιο πολιτισμικό ρεύμα, το οποίο μπορεί να αλλάξει το σύγχρονο κόσμο. Τι «ευαγγελίζεται» το ρεύμα αυτό και που συνίσταται η νεωτερικότητά του, το καινούργιο;

Ένα θεμελιώδες ερώτημα είναι το με ποιόν τρόπο επιδρά το περιεχόμενο της επιστημονικής σκέψης στις δομές ενός πολιτισμικού ρεύματος;

Αρχικά θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι θετικές επιστήμες και σε προέκταση ο πυλώνας της επιστήμης, δεν θεμελιώνονται πάνω σε πειραματικά αποδεδειγμένες έννοιες, όπως αφήνουμε πολλές φορές να εννοηθεί.

Οι βάσεις των θετικών επιστημών είναι οι έννοιες της «ύλης», του «χρόνου», και του «χώρου». Όμως οι έννοιες αυτές, όπως γνωρίζουμε, δεν είναι ούτε χειροπιαστές ούτε αντικειμενικά προσδιορισμένες αλλά, φιλοσοφικά κατηγορούμενα προσδιοριζόμενα με διαφορετικούς τρόπους, σε διαφορετικές εποχές από διαφορετικούς πολιτισμούς.

Το πολύ σημαντικό όμως είναι ότι, οι έννοιες αυτές δεν αποτελούν τη βάση μόνο του πυλώνα της επιστήμης ενός πολιτισμικού ρεύματος αλλά και των άλλων δύο πυλώνων του, εκείνων της θρησκευτικότητας και της κοινωνικής φιλοσοφίας.

Επακόλουθο αυτού του γεγονότος είναι ότι, αν ανατραπεί το εννοιολογικό περιεχόμενο των εννοιών της «ύλης», του «χρόνου» και του «χώρου» καταρρέει ολόκληρο το πολιτισμικό οικοδόμημα μιας κοινωνίας. Η ανατροπή αυτή είναι προνόμιο των θετικών επιστημών και έχει επιτευχθεί από την σύγχρονη επιστημονική σκέψη. Ως εκ τούτου, η ανατροπή και η αλλαγή του δυτικού πολιτισμικού ρεύματος είναι ζήτημα χρόνου.

Η μεγάλη αυτή επιστημονική επανάσταση, που θα σχηματοποιήσει σε νέες βάσεις τις κοινωνικές διοικητικές δομές, στηρίζεται σε δύο νέες βασικές αλήθειες, επιστημονικά τεκμηριωμένες τόσο θεωρητικά όσο και πειραματικά.

Η πρώτη αλήθεια αναφέρεται στην αποκάλυψη του τι είναι στην ουσία αυτό το οποίο ονομάζουμε αντικειμενική πραγματικότητα και σε προέκταση, τι είναι αυτό το οποίο ονομάζουμε ύλη η οποία αποτελεί το θεό του καταρρέοντος πολιτισμικού ρεύματος, στον βωμό της οποίας αλλά και των παραγώγων της, πολλές φορές θυσιάζουμε ακόμα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η σύγχρονη επιστημονική σκέψη, μέσω της πειραματικής διαδικασίας, γνωρίζει πλέον ότι η αισθητή υλική πραγματικότητα αποτελεί μια ψευδαίσθηση της ανθρώπινης φυσιολογίας, η οποία δημιουργείται μέσα σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου με την βοήθεια των αισθητηρίων οργάνων μας. Η υλική πραγματικότητα δεν είναι παρά ένα matrix.

Σύμφωνα με την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας η υλική συμπαντική πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο παρά «η προβολή (το είδωλο, το καθρέφτισμα) όσων υπάρχουν στο πραγματικό τετραδιάστατο μη Ευκλείδειο και αθέατο Σύμπαν πάνω σε έναν ψεύτικο τρισδιάστατο και Ευκλείδειο χώρο που φτιάχνουν πλαστά οι αισθήσεις μας». Τον χώρο αυτό η Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας ονομάζει χώρο Minkowski.

Η δεύτερη επιστημονική αλήθεια στην οποία θα στηριχθεί το νέο πολιτισμικό ρεύμα είναι ή έννοια της ολικότητας. Το Σύμπαν της σύγχρονης επιστήμης είναι ένα ενιαίο σύστημα το οποίο δεν μερίζεται, ούτε αποτελείται από μέρη. Η αίσθηση των εξατομικευμένων αντικειμένων και μορφών δεν αποτελεί παρά μια νέα πλάνη η οποία στηρίζεται σε μια ιδιομορφία, βασικά, της όρασής μας αλλά γενικότερα της εγκεφαλικής μας συγκρότησης.

Η αλήθεια είναι ότι τα πάντα μέσα στο Σύμπαν είναι Ένα. Μια απέραντη ενιαία, και αδιαίρετη ενότητα. Μέσα σε αυτή την ενότητα χάνεται η έννοια της εξατομίκευσης της προσωπικής ύπαρξης. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να ευτυχή το μέρος, αν πάσχει το όλον.

Η ευτυχία των μερών μπορεί να επιτευχθεί μέσω της ευτυχίας του συνόλου. Η διαπίστωση αυτή οδηγεί σε μια κοινωνική φιλοσοφία του «εμείς» και του «είμαι» καταργώντας την κοινωνική φιλοσοφία του «εγώ» και του «έχω».

Συγχρόνως, το θεώρημα δράσης αντίδρασης μας διδάσκει ότι, μέσα σε ένα ενιαία και αδιάσπαστη συμπαντική ουσία, κάθε κακή δράση μας πάνω στο μέρος, δημιουργεί την ενστικτώδη αντίδραση του συνόλου πάνω σε μας. Με λίγα λόγια ότι κάνουμε το εισπράττουμε πολλαπλάσια από κάθε γωνιά της συμπαντικής ενότητας.

Τέλος η έννοια της συμπαντικής αδιαίρετης ενότητας δημιουργεί μια νέα περιβαλλοντική συνείδηση εφόσον, η φύση είναι ένα μέρος του όλου και κάθε δράση μας εναντίον της σημαίνει δράση ολόκληρης της δημιουργίας εναντίον μας.

Δηλαδή λέτε πως ο,τιδήποτε αντιλαμβανόμαστε γύρω μας είναι ψευδές; Είναι matrix; Ό,τι μάθαμε είναι λάθος;

Ότι μάθαμε μέχρι σήμερα μας βοήθησε να δημιουργήσουμε όλα όσα χρειάζονταν για να αναπτύξουμε τον σημερινό δυτικό πολιτισμό. Δεν ήταν λάθος αλλά περιορισμοί της αλήθειας μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων της ανθρώπινης φυσιολογίας και δογματικής.

Όπως ανέφερε και ο Δημόκριτος: «Yπάρχουν δύο είδη γνώσης, η μία μέσω των αισθήσεων και η άλλη μέσω της διάνοιας. Από αυτές, εκείνη που αποκτάται μέσω της διάνοιας την αποκαλεί γνήσια, αποδίδοντάς της αξιοπιστία για την εκφορά σωστής κρίσης, ενώ εκείνη που αποκτάται μέσω των αισθήσεων την ονομάζει νόθα, μην αναγνωρίζοντάς της το αλάθητο για τη διάγνωση του αληθινού. Λέγει κατά λέξη, «υπάρχουν δύο μορφές γνώσεις, μία γνήσια και μία νόθα. Στη νόθα ανήκουν όλα τα παρακάτω, η όραση, η ακοή, η οσμή, η γεύση, η αφή. Η άλλη μορφή γνώσης είναι γνήσια, που είναι ξέχωρη από αυτή».

Η σύγχρονη επιστημονική γνώση έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται τη γνώση που αποκτάται μέσω της διάνοιας και πάνω σε αυτήν δομεί το Νέο Πολιτισμικό Ρεύμα.

Ποια είναι κατά τη γνώμη σας, η επίδραση όλων των σύγχρονων επιστημονικών θεωριών στη νέα δομική συγκρότηση των δυτικών κοινωνιών;

Μια κοινωνία, η οποία έχει συνειδητοποιήσει τους προηγούμενους φυσικούς  κανόνες, αναγνωρίζει ως βασική αξία της την «ελευθερία» στo πλαίσιo της ενότητας. Μέσο κατάκτησης της ελευθερίας αποτελεί η πνευματικότητα.

Αποτέλεσμα της προηγούμενης διαπίστωσης είναι ότι πρώτη και βασική επιδίωξη του ανθρώπου πρέπει να είναι η διασφάλιση και επέκταση της πνευματικότητάς του. Αυτό όμως που θα πρέπει να διευκρινιστεί είναι ότι το πνεύμα δεν αποτελεί ένα ανεξάρτητο φιλοσοφικό κατηγόρημα, αλλά μια άλλη έκφραση της έννοιας της ελευθερίας.

Πνευματικός άνθρωπος είναι ο ελεύθερος και κοινωνικοποιημένος άνθρωπος. Πνευματικότητα δεν σημαίνει εξαΰλωση αλλά απελευθέρωση.

Η επιστήμη δίνει τα όπλα προκειμένου να συγκροτήσουμε έναν νέο ουμανιστικό πολιτισμό. Όμως οι κοινωνικές εξελίξεις έχουν δρομολογηθεί προς μια στρεβλή κατεύθυνση Ως εκ τούτου δεν υπάρχει παρά μόνο μια διέξοδος από την κρίση, η συνειδητοποίηση της ανάγκης μιας εσωτερικής προσωπικής μας αναμόρφωσης, Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει ως βραχυπρόθεσμο αποτέλεσμα την αναμόρφωση των καθιερωμένων θεσμών και μακροπρόθεσμα την κατάρρευση της σημερινής οικονομίστικης λογικής και την ανάπτυξη ενός νέου Ουμανιστικού Πολιτισμού.

Έτσι είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι, η επανάσταση η οποία ήδη συντελείται στους τομείς της ενέργειας, της τεχνολογίας, της οικογενειακής ζωής, τις σχέσεις των δύο φύλων, του τομέα της επικοινωνίας, θα έχει ως αποτέλεσμα, αργά ή γρήγορα, μια πολιτική και πολιτιστική έκρηξη, για την οποία πρέπει όλοι να είμαστε προετοιμασμένοι. Η προετοιμασία όμως αυτή δεν είναι εύκολη εφόσον προσκρούει σε μια στρεβλά και εγωιστικά αναπτυγμένη αίσθηση του «δημόσιου και οικονομικού συμφέροντος».

Παρόλα αυτά, όσο δύσκολο και αν είναι, το πρώτο βήμα του Νέου Πολιτισμικού Ρεύματος πρέπει να γίνει τώρα. Είναι επιτακτική ανάγκη, το συντομότερο δυνατόν, να αντικατασταθεί ο πολιτισμός του Homo Sapiens, του σοφού ανθρώπου των πολέμων του αίματος και των καταστροφών, από τον ουμανιστικό πολιτισμό του Homo Universalis, του Συμπαντικού ανθρώπου, που τόσο έχουμε ανάγκη.

Οι νέες επιστημονικές ανακαλύψεις ή διαπιστώσεις παραμένουν στο περιθώριο του εκπαιδευτικού συστήματος και γιατί;

Είναι θέμα των δυτικών «εκπαιδευτικών συστημάτων». Τα συστήματα αυτά  προωθούν μόνο τις γνώσεις που αποβλέπουν στην θεοποίηση της ύλης και της ατομικότητας, ως παραγόντων της οικονομικής ανάπτυξης. Η λογική των εκπαιδευτικών αυτών συστημάτων θεωρεί, αλλά δεν ομολογεί, ότι η οικονομική ευμάρεια είναι ο μόνος παράγοντας που οδηγεί στην ευτυχία της κοινωνίας και του ανθρώπου.

Όλα είναι ένα, όλα είναι τώρα;

Όπως αναφέρει ο Αϊνστάιν: «Για εμάς τους ορκισμένους φυσικούς  η διάκριση ανάμεσα στο παρελθόν το παρόν και το μέλλον είναι μόνο μια ψευδαίσθηση ακόμα και αν είναι τόσο επίμονη»

Η έννοια του «χρόνου» στη σύγχρονη Φυσική τροποποιείται ριζικά έτσι ώστε, έννοιες όπως αυτές του «παρόντος», του «μέλλοντος» και του «παρελθόντος» δεν έχουν πλέον επιστημονικό νόημα. Ομοίως, δεν έχουν νόημα έννοιες όπως αυτές, του «εδώ» και του «εκεί», του «πάνω» ή του «κάτω». Στο Σύμπαν της σύγχρονης επιστημονικής πραγματικότητας το «εδώ» είναι «παντού» και το «τώρα» ταυτίζεται με το «χθες» και το «αύριο».

Υπάρχουν άλλοι επιστήμονες ή φιλόσοφοι εντός ή εκτός Ελλάδας με τους οποίους συμφωνείτε στην αναγκαιότητα του νέου αυτού πολιτισμικού ρεύματος;

Όπως πλέον διαφαίνεται, το μηχανιστικό και υλιστικό κοσμοείδωλο, που θεμελιώθηκε κατά τον 16ο-17οαιώνα, έχει σχεδόν κλείσει τον ιστορικό του κύκλο αφήνοντας πίσω του τα συντρίμμια ενός καταρρέοντος δυτικού πολιτισμού σε κοινωνικό, οικονομικό και θεολογικό επίπεδο.

Η ανάγκη δημιουργίας ενός νέου δυτικού πολιτισμικού ρεύματος είναι επιτακτική όσο ποτέ άλλοτε. Το πρόβλημα όμως είναι η αναζήτηση των αξιακών και ηθικών βάσεων της ανάπτυξης του νέου αυτού ανθρωπιστικού πολιτισμικού ρεύματος.

Την ανάγκη αυτή έχουν επισημάνει, προτείνοντας λύσεις, μεγάλοι διανοητές σε ολόκληρο τον κόσμο αλλά και στην Ελλάδα. Αναφέρουμε ενδεικτικά τους Τόφλερ, Μαρκούζε και Νέγκρι.

Εκτός αυτών όμως, τόσο η διάσημη Λέσχη της Ρώμης, όσο και η Ομάδα Φουτουριστών στο Stanford Research Institute, μελετώντας τα πολύ επικίνδυνα μελλοντικά προβλήματα της ανθρωπότητας, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η τρέχουσα κοσμοθεωρία και οι τεχνολογίες που αυτή υποστηρίζει, έχουν μεν δημιουργήσει τεράστια οφέλη σε ένα επίπεδο, αλλά συγχρόνως είναι απαρχαιωμένες και υπεύθυνες για τη δημιουργία του παγκόσμιου μεγάλου προβλήματος. Οι συγγραφείς αυτών των μελετών διατύπωσαν μια πρότασή εξόδου από την κρίση που δεν είχε να κάνει με την οικονομία, την τεχνολογία ή την πολιτική. Περισσότερο εξαρτιόταν από την επανάκτηση αυτού που ο Άλντους Χάξλεϊ όρισε ως προαιώνια φιλοσοφία: Μια κατανόηση της σχέσης μεταξύ του εαυτού μας και του κόσμου που βρίσκεται στη ρίζα κάθε μεγάλου κοινωνικού, θρησκευτικού ή φιλοσοφικού κινήματος.

Όπως επισημαίνουν οι διανοητές Hugh Kearney, Βuckminster Fullet, John Strohmeier και Peter Westbrook, οι βάσεις μιας νέας πολιτισμικής συγκρότησης απορρέει μόνο μέσα από ένα σύστημα σκέψης, το οποίο πήγασε από την αρχαία Ελληνική διανόηση.

Ποιος όμως τους άκουσε και ποιος τους ακούει ακόμα και σήμερα;

Πέρα από την ακαδημαϊκή σας δράση πως αλλιώς οργανώνεστε και προωθείτε τις ιδέες σας;

Οι ιδέες δεν έχουν ατομική, αλλά συλλογική πατρότητα, ως εκ τούτου δεν είναι δυνατόν να προωθούνται συγκεκριμένα από κάποιον. Η γνώση της αλήθειας των όντων δεν αποτελεί κτήση κανενός. Όλοι μας αποτελούμε μετόχους της συμπαντικής γνώσης στο επίπεδο των δυνατοτήτων μας. Η γνώση είναι δύναμη και η συνολική δύναμη του σύμπαντος μερίζεται στους ανθρώπους δίχως να διαμερίζεται και δεν αποτελεί αποκλειστικό κτήμα κανενός.

Η σχέση της γνώσης με τον άνθρωπο είναι ερωτική και όπως αναφέρει και ο καθηγητής της θεολογικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μ. Μπέγζος: «Η κτητική γνώση μένει ανέραστη, αλλά η μετοχική γνώση γίνεται ερωτική πράξη. Η αλήθεια δεν είναι καρπός στεγνού λογισμού των φυσικομαθηματικών επιστημών και στυγνού υπολογισμού κεφαλαιοκρατικών συμφερόντων, αλλά αποτελεί γέννημα θρέμμα του ερωτικού λόγου. Μόνο στον έρωτα ενώνεται η ζωή με τη σκέψη, η γνώση με την πράξη, η θεωρία με την εφαρμογή. Και μόνο σε ένα τέτοιο ορίζοντα σχεσιακού, υπαρξιακού διαλόγου, συμβιωτικού και ερωτικού λόγου βρίσκει η ζωή το νόημα της, παίρνει ξανά πάλι σημασία και αποκτά όντως αξία».

Συνέντευξη: Μαριάνθη Πελεβάνη

           Επιλογές, επιμέλεια  αναδημοσιεύσεων και συνθέσεων κειμένων, Πλωτίνος

Οι άνθρωποι βιβλία των Ίνκας

Την εποχή του βασιλιά Wayna Qkapaq ή Qhapaq (Ουάινα Κάπακ) των Ίνκας, το βασίλειο του κινδύνεψε από μία επιδημία. Απελπισμένος άκουσε τη συμβουλή των ιερέων του ήλιου, οι οποίοι τον συμβούλεψαν πως για να σταματήσουν οι Θεοί την θανατηφόρα επιδημία, έπρεπε να καταργήσει τη γραφή. Όποιος έγραφε καταδικαζόταν σε θάνατο. Ορισμένοι έμαθαν απέξω, από στήθους, τη μυθολογία και την ιστορία των Ίνκας για να μη λησμονηθούν και χαθούν στις μυλόπετρες του καιρού.

Ωστόσο, η αρρώστια πρόσβαλλε και τον βασιλιά, ο οποίος πέθανε το 1525, με αποτέλεσμα τον τρομερό εμφύλιο που ακολούθησε τον θάνατό του και είχε ως αποτέλεσμα την κατάλυση της αυτοκρατορίας των Ίνκας από τους Ισπανούς, το 1535.

Μαζί όμως με την αυτοκρατορία που χάθηκε, δυστυχώς, χάθηκαν και οι άνθρωποι βιβλία και μαζί το σύνολο σχεδόν της μυθολογίας και της ιστορίας των Ίνκας...

Πηγή : constantinoskyriakis.blogspot.gr

 Επιλογές, επιμέλεια  αναδημοσιεύσεων και συνθέσεων κειμένων, Πλωτίνος

Το ωραιότερο πράγμα που μπορούμε να αισθανθούμε είναι το μυστήριο - Albert Einstein.

Καθένας από εμάς βρίσκεται εδώ για μια σύντομη διαμονή. Δε γνωρίζει για ποιο σκοπό, αν και μερικές φορές το διαισθάνεται. Αλλά από τη σκοπιά της καθημερινής ζωής, χωρίς να πηγαίνουμε βαθύτερα, υπάρχουμε για τους συνανθρώπους μας – πρώτιστα γι αυτούς που από τα χαμόγελά τους και την καλή τους κατάσταση εξαρτάται η ευτυχία μας και έπειτα για όλους αυτούς τους άγνωστους σε μας προσωπικά, με τις τύχες των οποίων όμως είμαστε δεμένοι μέσω δεσμών συμπάθειας.

Εκατοντάδες φορές καθημερινά υπενθυμίζω στον εαυτό μου ότι η εσωτερική και η εξωτερική ζωή μου εξαρτώνται από την εργασία άλλων ανθρώπων, ζωντανών και νεκρών, και πως πρέπει να προσπαθήσω να δίνω στον ίδιο βαθμό που έχω δεχτεί και ακόμα δέχομαι.

Τα ιδανικά που μου φώτισαν το δρόμο και που κάθε στιγμή μου έδιναν κουράγιο για να αντιμετωπίσω τη ζωή ευδιάθετα υπήρξαν η Αλήθεια, η Καλοσύνη και η Ομορφιά. η δύναμη πάντα προσελκύει ανθρώπους ευτελούς ηθικής και πιστεύω ότι είναι ένας αμετάβλητος κανόνας όπου οι αχρείοι διαδέχονται τους τυράννους.

Χωρίς την έννοια της αδελφότητας με ανθρώπους με παρόμοιες σκέψεις, τη φροντίδα για το αντικειμενικό, το αιώνια απραγματοποίητο στο χώρο της τέχνης και της επιστημονικής έρευνας, η ζωή θα μου φαινόταν άδεια. Οι καθημερινοί στόχοι της ανθρώπινης προσπάθειας – περιουσία, επιφανειακή επιτυχία, πολυτέλεια- πάντοτε μου φαίνονταν περιφρονητέοι. Ο ηρωισμός κατά διαταγή, η βία χωρίς νόημα και όλη η μολυσματική ανοησία που συμβαδίζει με τ’ όνομα του πατριωτισμού – πόσο τα απεχθάνομαι!

Το ωραιότερο πράγμα που μπορούμε να αισθανθούμε είναι το μυστήριο. Είναι το θεμελιώδες συναίσθημα που κυριαρχεί στην αληθινή τέχνη και την αληθινή επιστήμη. Αυτός που δεν το γνωρίζει και δεν μπορεί να το θαυμάσει ούτε να νιώσει δέος είναι σαν ένας νεκρός, ένα σβησμένο κερί. Η εμπειρία του μυστηρίου – ακόμη και αναμεμειγμένη με φόβο- ήταν αυτή που γέννησε τη θρησκεία.

Η γνώση της ύπαρξης ενός πράγματος ενός πράγματος στο οποίο δεν μπορούμε να εισχωρήσουμε, η γνώση των εκδηλώσεων του βαθύτερου λόγου και της πιο ακτινοβολούσας ομορφιάς, που η λογική μας έχει πρόσβαση μόνο στις πιο στοιχειώδεις μορφές τους, αυτή η γνώση και αυτή η συγκίνηση είναι που αποτελούν την πραγματική θρησκευτική στάση.

Ένας άνθρωπος που θα εξακολουθούσε να ζει και πέρα από το φυσικό του θάνατο είναι επίσης έξω από την αντίληψη μου, και ούτε θέλω να συμβεί διαφορετικά. Τέτοιες αντιλήψεις αρμόζουν στους φόβους ή τον παράλογο εγωισμό των μικρόψυχων. Για μένα είναι αρκετό το μυστήριο της αιωνιότητας της ζωής και ο πόθος της θαυμάσιας δομής της πραγματικότητας, μαζί με την προσπάθεια να καταλάβω ένα μέρος, όσο μικρό και αν είναι, της λογικής που διέπει τη φύση.

 

Επιλογές από το βιβλίο, του Albert Einstein  : “ Πώς βλέπω τον κόσμο” 

 

Επιλογές, επιμέλεια  αναδημοσιεύσεων και συνθέσεων κειμένων, Πλωτίνος

" Ο Γλαύκος και η Νηρηίδα" - Η γνώση και τα λάθη….

Η πραγματική γνώση Γλαύκε, δεν μεταδίδεται, όπως συμβαίνει με τις πληροφορίες. Η γνώση δεν είναι κάτι που μπορεί να αποκτηθεί μόνο διαβάζοντας βιβλία Αυτή είναι «δανεική γνώση», γεμίζουμε απλώς στιγμιαίες πληροφορίες που υιοθετούμε. Η γνώση απαιτεί βίωμα. Αυτή η γνώση δεν μεταδίδεται.

Κερδίζεται, αποκαλύπτεται σταδιακά με ταπεινότητα, πειθαρχεία και πάθος. Για να βρεις την αλήθεια, θα πρέπει η αναζήτηση σου να γίνει δικό σου βίωμα, και όχι σύμφωνα με τα «βιώματα» και τα πιστεύω άλλων. Αν αυτό επιτευχθεί τότε θα πρέπει να συντελεστεί εντός σου μία αλλαγή, μία συνειδησιακή «αλλαγή» η οποία θα σε αλλάξει εντελώς. Η παλαιά σου κατάσταση θα πρέπει να «πεθάνει», ώστε να γίνει χώρος για το νέο, το καινούργιο.

Το καινούργιο υπάρχει μέσα σου όπως ο σπόρος στο έδαφος, και περιμένει να αφυπνιστεί, να καλλιεργηθεί, αρκεί να αναζητηθεί ή να υποδειχθεί από κάποιον άλλο, που το έχει ήδη ανακαλύψει. Αν το ανακαλύψεις, τότε ο σπόρος που ήταν εν υπνώσει μέσα σου, θα αναγεννηθεί, και τότε μπορείς να τον καλλιεργήσεις να τον αναπτύξεις σύμφωνα με τις δικές σου δυνάμεις.

Τότε ο δικός σου σπόρος θα αναπτυχθεί, θα ανθίσει, και στην συνέχεια θα πρέπει να ταξιδέψει , ώστε να εκπληρώσει τον προορισμό του, που δεν είναι άλλος την εύρεση ενός πρόσφορου εδάφους για την ανάπτυξη της δύναμης που φέρνει εντός του από έναν άλλο αναζητητή….

Αυτό που μπορώ εγώ να κάνω είναι, να σου δείξω τον δρόμο. Οι απαντήσεις στα ερωτήματα σου, θα πρέπει να είναι δική σου 'κατάκτηση'. Ψάξε μέσα σου, να είσαι ο εαυτός σου. Μην επιτρέπεις σε άλλους να δημιουργούν το μονοπάτι σου. Είναι δικός σου ο δρόμος και μόνο. Άλλοι μπορούν να περπατήσουν μαζί σου, αλλά κανένας δεν μπορεί να περπατήσει στη θέση σου.

Μην επιτρέπεις στον εαυτό σου να περιχαρακώνεται από κάθε είδους δόγματα και φανατισμούς. Μην πιστεύεις αυτούς που λένε πως κατέχουν την αλήθεια, αλλά αυτούς που την αναζητούν. Η αλήθεια δεν τεμαχίζεται, παρόλα αυτά, όλοι υποστηρίζουν πως την κατέχουν, κατηγορώντας τους άλλους ως πλανεμένους…

Η δική μου οπτική αφορά την δική μου ατραπό, τον δικό δρόμο όπως εγώ τον επέλεξα, σύμφωνα με αυτά που μου δίδαξαν, φιλτραρισμένη μέσα από τα δικά μου φίλτρα. Την δική σου αλήθεια δεν μπορεί κανένας να σου τη μάθει! Μπορείς μόνο να τη βιώσεις. Και το δικό σου βίωμα, θα έχει άλλες αποχρώσεις, ξεχωριστές και μοναδικές!

Υπάρχει ένας οδηγός. Ακολούθα το δρόμο που χάραξε η φύση. Η ύπαρξη σου είναι συνυφασμένη μαζί της. Ζεις με τ’ άστρα, τον ήλιο, τη σελήνη, και με τις εποχές που ακολουθούν ταχτικά η μία την άλλη, τα πάντα κινούνται κυκλικά και αρμονικά. Η παραμικρότερη κίνηση στον ουρανό, κάθε αλλαγή στη γη, επηρεάζουν τη ζωή σου. Σκέψου, νιώσε, βίωσε, καλλιέργησε το κρυμμένο κομμάτι της Θείας φύσης, που βρίσκεται βαθιά μέσα στο πιο ιερό κομμάτι της ύπαρξης σου..

Δώσε νόημα στην κάθε στιγμή σου. Αναζήτησε την γνώση, το κάλλος, την αρμονία σε κάθε σου ενέργεια. Μην σπαταλάς την ενέργεια σου σε ερωτήματα που αναζητούν απαντήσεις σε «μυστήρια», όπως από πού ερχόσαστε, και κυρίως στο που πηγαίνετε, πριν και μετά την γέννηση σας στον πλανήτη γη. Συνέχισε το έργο των προγόνων που σου πρόσφεραν όσα απολαμβάνεις σήμερα, δώσε και εσύ στους επόμενους, κάτι παραπάνω από αυτά που παρέλαβεςς. Ζήσε ταπεινά και υπεύθυνα τη ζωή που σου δόθηκε στο τώρα. Μπορείς να κατακτήσεις την αθανασία μόνο με έργα που θα διαρκέσουν περισσότερο από την μικρή χωροχρονικά ύπαρξη σου. Και μην ξεχνάς, καλό στις ανθρώπινες υποθέσεις είναι ότι προάγει την ζωή, κακό ότι την στερεί.

Μην φοβάσαι τα λάθη, θα σε κάνουν έμπειρο. Η εμπειρία δεν μεταδίδεται, κατακτιέται, μέσα από την επανάληψη των λαθών. Μέσα από τα λάθη μαθαίνουμε. Τα λάθη είναι αναγκαία. Το μυστικό για να κάνεις λιγότερα λάθη, είναι να είσαι υπομονετικός και ταπεινός. Όταν είσαι έτοιμος, ο σωστός δρόμος θα εμφανιστεί μπροστά σου. Τότε είναι η στιγμή που θα σου αποκαλυφθούν οι απαντήσεις στα ερωτήματα σου με βάση τα βιώματα σου, έτσι ώστε να ζεις μία ενσυνείδητη ζωή προς όφελος όλης της κοινωνίας…!

Απόσπασμα από το υπό έκδοση, μυθιστόρημα μου " Ο Γλαύκος και η Νηρηίδα"

Η πρωτομαγιά στην αρχαιότητα

Η Πρωτομαγιά ανοιξιάτικη γιορτή, πολύ πριν γίνει εργατική γιορτή, κοντά πάντοτε στο Πάσχα, συνδυάζει αρχέγονα λατρευτικά στοιχεία που σχετίζονται με τη λατρεία των νεκρών (Λεμούρια, Ροζάρια) και την αναγέννηση της φύσης. Θεωρείται παρετυμολογικά ευνοϊκή για τα μάγια, όπως και ολόκληρος ο μήνας Μάιος.

Το στεφάνι που πλέκεται την παραμονή της Πρωτομαγιάς είναι το μοναδικό σχεδόν έθιμο, που εξακολουθεί να μας δένει με την παραδοσιακή πρωτομαγιά, μια γιορτή της άνοιξης και της φύσης με πανάρχαιες ρίζες πλούσια σε εκδηλώσεις σε παλιότερες εποχές. Το στεφάνι κατασκευαζόταν με βέργα από ευλύγιστο και ανθεκτικό ξύλο κρανιάς ή κλήματος και στολιζόταν με λουλούδια και θαλερά κλαδιά από καρποφόρα δέντρα (αμυγδαλιά με αμύγδαλο, συκιά με τα σύκα, ροδιά με ρόδι ) αλλά και στάχυα από σιτάρι και κριθάρι, κρεμμύδι και σκόρδο για το μάτι.

Η χρησιμοποίηση πρασινάδας και όχι τόσο λουλουδιών με σκοπό τη μετάδοση της θαλερότητας και της γονιμότητας τους στον άνθρωπο είναι το κύριο χαρακτηριστικό των μαγιάτικων συνηθειών. Στον αγροτικό μάλιστα χώρο δεν ήταν απαραίτητο το πλέξιμο στεφανιών αλλά η τοποθέτηση πάνω από την πόρτα του σπιτιού δέσμης από χλωρά κλαδιά  ελιάς, συκιάς, νερατζιάς, πορτοκαλιάς κ.ά.  μαζί με λουλούδια. Απαραίτητη ήταν η ύπαρξη μεταξύ των λουλουδιών και χλωρών κλαδιών φυτών αποτρεπτικών του κακού, όπως  τσουκνίδα, σκόρδο, δαιμοναριά, αγκάθια.

Το όνομα του Μαΐου οφείλεται στην Πλειάδια νύμφη Μαία, την μητέρα του θεού Ερμή. Η Μαία είναι μία από τις επτά κόρες του Άτλαντα και της Πλειόνης ή Πληιόνης, γνωστή και ως μία από τις Πλειάδες. Ο μύθος τις θέλει να γεννιούνται στο όρος Κυλλήνη που τότε ανήκε στην Αρχαία Αρκαδία. Όλες οι Πλειάδες θεωρούνταν θεές – νύμφες του βουνού.

Η Μαία, η ομορφότερη, η μεγαλύτερη αλλά και η πιο συνεσταλμένη, η «ελικοβλέφαρη και ιοπλόκαμη» σύμφωνα με τον Σιμωνίδη, έσμιξε με τον Δία σε μία σπηλιά στην Κυλλήνη, και γέννησε τον δοξασμένο θεό Ερμή. Η Μαία και ο Ερμής θεωρούνται οι προστάτες της Αρχαίας Αρκαδίας.

Ο σημερινός Μάιος αντιστοιχεί στον δέκατο μήνα της αρχαίας Ελλάδας, στον μήνα «Μουνιχιών» (αττικό ημερολόγιο) και ήταν αφιερωμένος στην θεά Άρτεμις. Η μεγάλη αυτή θεά θεωρούνταν και εκείνη προστάτιδα της Αρχαίας Αρκαδίας.

Ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Πρόκλος αναφέρει ότι η Πλειάδια (ή Πελειάδα) νύμφη Μαία συμβόλιζε τα αφανή, τα κρυμμένα, τα μυστικά και ήταν εκείνη που τα μετατρέπει από «άδηλα» (αόρατα) σε «δήλια» (ορατά). Το αιτιολογεί, καθώς η Μαία συνδέεται άμεσα με τον τοκετό και την γέννηση και είναι από τις θεότητες που προστατεύουν τις επίτοκες και τις βοηθά να φέρουν στο φως το νεογνό από τα «σκοτάδια της αβύσσου» της μήτρας. Έτσι το «κρυμμένο» έμβρυο, φανερώνεται (έρχεται) στον κόσμο των θνητών. 

Η Μαία έδωσε το όνομα της σε όλες τις Μαίες που βοηθούν τις επίτοκες να γεννήσουν.Τις ιδιότητες αυτές της Μαίας κληρονόμησε ο γιος της ο Ερμής που ονομάστηκε «ψυχοπομπός» και ήταν αυτός που συνόδεψε πίσω την Κόρη (Περσεφόνη) από το σκοτεινό βασίλειο του Άδη στον φωτεινό κόσμο της μητέρας της Δήμητρα. Η Μαία συνδέεται με την ροή – Ρέα και κατ’ επέκταση έχει σχέση με το ύδωρ, διότι η δική της νοητή ύλη είναι εκείνη που ο καθοδηγεί το έμβρυο στο «αρχέγονο ύδωρ» της γυναικείας μήτρας και το μετατρέπει σε «ύδωρ ζωής» που θα συντηρήσει τον νέο άνθρωπο στον κόσμο των θνητών για όλη του την επίγεια ζωή. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν την Μαία, ως έφορο των υδάτων και για αυτό κατά τον μήνα της αφιέρωναν σπονδές σε αυτήν και τον γιο της Ερμή, σε πηγές και ποτάμια. Επίσης, την συνέδεαν με τους σεισμούς και η πρώτη εορτή του μήνα της, ήταν οι ικεσίες τους στην νύμφη - θεά για να ζητήσουν την προστασία της.

Οι αρχαίοι άνθρωποι την πρώτη ημέρα του Μαΐου τιμούσαν και εξευμένιζαν με αφιερώματα και σπονδές όλες τις πανίσχυρες δυνάμεις που θεωρούσαν ότι προερχόντουσαν από τις ακτίνες του Ήλιου οι οποίες έπεφταν με ορμή επάνω στην επιφάνεια της Γης και την έκαναν να «αναταράσσεται» με αποτέλεσμα να προκαλούνται σεισμοί. Έτσι είχαν μία γιορτή που ονομάζονταν «μαϊμούδισμα» και τιμούσαν την Μαία, που σε αυτήν την περίπτωση την ταύτιζαν με την Μητέρα Γη. Η εορτή ονομαζόταν «Μαϊουμά» και την είχαν αφιερώσει στις κρυφές δυνάμεις της Γης. Τον μήνα της Μαίας, οι αρχαίοι Λατίνοι τελούσαν την γιορτή των «Ροσαλίων», δηλαδή την «γιορτή των ρόδων». Μία γιορτή αφιερωμένη στους προγόνους τους που τους ονόμαζαν «μαίορες» και τους τιμούσαν προσφέροντας τους νεκρόδειπνα. 

Ο ιστορικός Πλούταρχος αναφέρει ότι οι γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα συνέλεγαν άνθη τον σημερινό Απρίλιο και Μάιο και έπλεκαν στεφάνια. Τα στεφάνια όμως αυτά έπρεπε να είναι φτιαγμένα από τις ίδιες, διότι κάθε τι που δημιουργείται σωστά και ολοκληρωμένα φέρει την ενέργεια του δημιουργού του. 

Ο μήνας Μάιος ήταν ο μήνας της Γης, η οποία εθεωρείτο η πρώτη νύμφη, σύμφωνα με τους Ορφικούς. Δεν είναι λίγες οι φορές που τον μήνα Μάιο η Μητέρα Γη ταυτίζεται με την νύμφη Μαία και ο Πατέρας Ουρανός με τον Δία. Σμίγοντας η Μαία με τον Δία τον Μάιο γεννιέται η Ερμής.Έτσι, τόσο οι αρχαίοι Έλληνες όσο και οι Ρωμαίοι είχαν αφιερώσει αυτόν τον μήνα στην Γαία-Μαία και για αυτό δεν τελούσαν γάμους κατά τον μήνα αυτό.Στην «γιορτή των Ρόδων», την πρώτη ημέρα του Μαΐου, στόλιζαν τα σπίτια τους με λουλούδια και τα αφιέρωναν τόσο στην Μητέρα Γαία (την πρώτη νύμφη), όσο και στην νύμφη – θεά Μαία αλλά και στον γιο της Ερμή.

Οι έμποροι εκείνη την ημέρα δεν ξεχνούσαν τον Ερμή με το προσωνύμιο Κερδώος, και με αφιερώσεις παρακαλούσαν τον θεό για πολλά κέρδη, όπως ακριβώς άνθιζε η Μητέρα Γαία. Στις αρχές του «μήνα της Μαίας», την πρώτη ημέρα (σημερινή πρωτομαγιά) γινόταν μεγάλη γιορτή στην αρχαία Ρώμη (η Ρώμη είναι ελληνική αποικία Κρητών και Πελοποννήσιων - Πελασγών). Οι άρχοντες της πόλης έκαναν το πρώτο θαλασσινό τους μπάνιο, ακριβώς όπως γίνεται και σήμερα.

Ο κύκλος του στεφανιού έπρεπε να είναι φτιαγμένος από κλωνάρι λυγαριάς, για να συμβολίζει ότι δεν υπάρχει αρχή ούτε τέλος και ότι στην φύση τα πάντα αναγεννιούνται συνεχώς. Το κλωνάρι της λυγαριάς ήταν αφιερωμένο στην θεά Άρτεμη, διότι έφερνε καλοτυχία και μάλιστα στην Ταυρίδα (σημερινή Κριμαία) βρέθηκε σκαλισμένη εικόνα της θεάς τυλιγμένη σε λυγαριά.

Όλοι οι Ολύμπιοι στους αρχετυπικούς τους ρόλους ήταν θεότητες της φύσης. Το ίδιο ισχύει και για την Άρτεμη. Έτσι, ειδικά οι νέες κοπέλες αφιέρωναν την λυγαριά του μαγιάτικου στεφανιού σε εκείνην για να έχουν καλή τύχη.

Εκτός από την λυγαριά χρησιμοποιούσαν και κλαδιά ελιάς αφιερωμένα στην θεά Αθηνά  και μάλιστα ανθισμένα αλλά και αγιόκλημα, αφιερωμένο στον θεό Διόνυσο, για να φτιάξουν το στεφάνι τους. Συμβολικά έβαζαν και κάποιο στάχυ, αφιερωμένα στην Μεγάλη θεά Δήμητρα αλλά και κόκκινα λουλούδια ειδικά τριαντάφυλλα, αφιερωμένα στον θεό Απόλλωνα, για να έχουν μία καλή σοδειά. Μαργαρίτες, βιολέτες, γαρύφαλλα, ευωδιαστά τριαντάφυλλα τοποθετημένα επάνω στο στεφάνι, πολύχρωμα λουλούδια της πανέμορφης ανοιξιάτικης φύσης συμβόλιζαν τον ολάνθιστο βίο ενός σπιτιού, μίας πόλης, ενός έθνους.  

Στην αρχαία Ρώμη , κατά τον μήνα Μάιο γινόταν και η γιορτή των «Λεμουρίων» που ήταν μία γιορτή φαντασμάτων, ειδώλων και γενικώς πονηρών πνευμάτων. Οι αρχαίοι άνθρωποι πίστευαν ότι αυτά ήταν δεσμευμένα πνεύματα της ύλης, είδωλα νεκρών, ειδικά εκείνων που είχαν πεθάνει με ξαφνικό και τραγικό τρόπο και δεν αποδεχόντουσαν τον θάνατο. Θεωρούσαν ότι αυτά τα πνεύματα ζούσαν κάτω από την Γη, κυριευμένα από κακία και τρομοκρατούσαν τους ανθρώπους.

Ανάμεσα λοιπόν στο διάστημα 9-13 Μαΐου είχαν την γιορτή των Λεμουρίων, μία παραπλήσια με τα Ανθεστήρια των αρχαίων Ελλήνων που ήταν εκτός των άλλων εορτή αφιερωμένη στις ψυχές των νεκρών. Έτσι ο αρχαίος αυτός κόσμος ξεχώριζε τα πνεύματα ψυχές σε δύο κατηγορίες. Τα πονηρά που λέγονταν «λεμούρια» και τα προστατευτικά που λέγονταν «λάρες». Οι αρχαίοι Ρωμαίοι τελούσαν τα «Λεμούρια» την νύχτα. Κατά την διάρκεια της νύχτας χτυπούσαν χάλκινα αντικείμενα για να διώξουν τα πονηρά λεμούρια πνεύματα και έριχναν έξω από τα σπίτια τους κουκιά που θεωρείτο νεκρική τροφή. Όλοι οι αρχαίοι ναοί των θεών παρέμεναν κλειστοί και δεν ετελείτο κανείς γάμος.

Το Βρέττιον είναι μία ελληνική αποικία της Σικελίας. Εκεί κατά τον Μήνα Απρίλιο και Μάϊο γιόρταζαν τα Ανθεστήρια με κύριο γεγονός την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Άδη. Πίστευαν μάλιστα ότι ακριβώς σε εκείνο το μέρος υπήρχε το χάσμα όπου ο θεός των νεκρών άρπαξε την Κόρη.

Σύνθεση κυρίως από  hastarhellas και kathimerini

Επιλογές, επιμέλεια  αναδημοσιεύσεων και συνθέσεων κειμένων, Πλωτίνος