Τα Ομηρικά πρότυπα, και η λήθη

Portrait of Homer, Hyperrealism Artist: Joongwon Jeong, Korea

Τα χρόνια που πέρασαν μετέτρεψαν τον Έλληνα σε ρωμιό, τα ιερά βιβλία των Ελλήνων η Ιλιάδα και η Οδύσσεια λησμονήθηκαν, ξέμειναν στο ράφι της ιστορίας, σκονισμένα. 

Ο Όμηρος διώχτηκε ένα χειμωνιάτικο βράδυ από τα παράλια της Ιωνίας και μαζί ότι εκείνος αγάπησε και έθρεψε, Θεοί και Ήρωες. Ο Αχιλλεύς, o Αίαντας, o Αγαμέμνων, ο Οδυσσέας, ο Έκτορας, o Πρίαμος, ο Αστεροπαίος και τόσοι άλλοι.
Στο ρέμα του Σκάμανδρου πολλές φορές κινδύνεψαν, μα όλοι εύκολα, δύσκολα το πέρασαν, για να χαθούν που; στα λασπόνερα της ρωμιοσύνης. 

Ο Μεγάλος Όμηρος είναι νεκρός. Την στιγμή που η ελληνική κληρονομιά σαρώνει όλο τον πλανήτη, τραγική εξέλιξη γεμάτη ειρωνεία στην δική του γη κανείς δεν τον ακούει. Ο Οδυσσέας δεν επέστρεψε ποτέ. Οι μνηστήρες κέρδισαν την Πηνελόπη. Οι ήρωες πέρασαν στην λησμονιά. Ο Αχιλλέας στον Αδη δειλιάζει πρώτη φορά εμπρός στην λήθη. Ο Έκτορας θέλει να γυρίσει, να μείνει πίσω στην Ανδρομάχη, να αγκαλιάσει τον Αστυάνακτα . Ο γερασμένος Πρίαμος θρηνεί την πόλη που τα χαλάσματα της πια σκεπάζει η σκόνη της σιωπής, Ο Αϊαντας περιφρονεί τα όπλα. Ο Αστεροπαίος θέλει να ξαναδεί την Παιονία, να νοιώσει τα χάδια του Αξιού...

Ο Όμηρος είναι ο λόγος των Θεών, ο δάσκαλος-παιδαγωγός του ήθους των Ελλήνων. Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια εξάρουν ένα ηρωοκεντρικό ήθος. Ο Όμηρος είναι το κέντρο ενός κύκλου και γύρω από αυτόν ανοίγονται διαρκώς άλλοι και άλλοι και άλλοι.... ομόκεντροι κύκλοι. Μέσα από τα δύο αυτά έπη οι Θεοί και οι Ήρωες αναδεικνύουν την αρετή, την ανδρεία, την τελειότητα, τόσο των σκέψεων όσο και των πράξεων. 

Ο Όμηρος κατ εντολή των Θεών γέννησε τους Ήρωες, τους ανέθρεψε, τους δίδαξε, τους όπλισε με αξίες και ιδανικά υψηλά. Τα όπλα τους άγγιξαν τον ουρανό, από εκεί προήλθαν άλλωστε. Η φιλία, η τιμιότητα, η καρτερικότητα, ο σεβασμός, ο πόνος, η προσπάθεια, η ανδρεία, ο κόπος, είναι τα εργαλεία της πανοπλίας του κάθε ήρωα που λάξευσε ο ίδιος ο Ήφαιστος. 

Η αρετή και η ανδρεία είναι στοιχεία διδακτικά και πλημμυρίζουν τα έπη. Αυτά ενέπνευσαν μετέπειτα όλους τους Έλληνες, ο μύθος της Ιλιάδας και της Οδύσσειας άρθρωσε την φωνή των θεών, αυτή η φωνή βροντοφώναξε "προχώρα" μετέπειτα τον Αλέξανδρο τον Μέγα, εναντίον των Περσών. 

Τα ομηρικά πρότυπα είναι αιώνια αμετάβλητα, αγνά, ιδανικά αξιοπρέπειας και ανθρωπιάς στον δρόμο της μοναχικότητας του κάθε ένα από εμάς. Η έλλειψη προτύπων στην ρωμιοσύνη επέφερε την πρόωρη γήρανση των νέων, το τέλμα, την ασημαντότητα, την φθορά, της λήθης το βαθύ πηγάδι. Ο Μέγας διδάσκαλος Όμηρος έπαψε να είναι το πρότυπο των νέων, η ανδρεία απουσιάζει από τις αρετές των Ελλήνων, στο προσκέφαλο του νέου δεν υπάρχει πια η Ιλιάδα.

Οι μεγάλοι δρόμοι, οι μεγάλες ευκαιρίες, δεν υπάρχουν. Οι μεγάλες αποφάσεις έλειψαν, δεν εμπνέονται οι νέοι από πουθενά. Οι μύθοι του Ομήρου έχουν και θα έχουν πάντα αυτό το οποίο αναζητούμε, την απόκτηση συνείδησης, τον δρόμο και την επαφή με τα αρχετυπικά θεϊκά σύμβολα και τα ηρωικά πρότυπα. "Δεν σου ταιριάζει να παιδιαρίζεις άλλο, δεν είσαι μικρό παιδί" λέει η Αθηνά στον Τηλέμαχο στην Οδύσσεια, θέτοντας τον μπροστά στην ευθύνη. Δεν μας ταιριάζει πια ας το κατανοήσουμε, είμαστε μεγάλοι πια, ας οπλιστούμε και ας απολαύσουμε τον "πόλεμο" για την κατάκτηση της αρετής. 

"Η γενιά των ανθρώπων είναι σαν τη γενιά των φύλλων που άλλα φύλλα ο άνεμος σκορπά κάτω, άλλα φυτρώνουν.... Η μια φυτρώνει η άλλη σβήνεται" λέγει ο θείος παιδαγωγός Όμηρος στην Ιλιάδα. Οι ρίζες των Ελλήνων είναι βαθιές, αυτό ας το αναλογιστούμε και ας προσπαθήσουμε αν δεν είμαστε εμείς οι νέες ρίζες τουλάχιστον να είμαστε εκείνα τα φύλλα τα οποία θα θρέψουν αυτή την πολυπόθητη νέα γενιά. Οι νέοι οφείλουν να γίνουν αντανακλάσεις του πολιτισμού εκείνου του οποίου τους στέλνει στο πεδίο της μάχης...

ΘΕΙΕ Όμηρε σε αγαπάμε!

Αθανάσιος Σκαρλάτος

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Μυσταγωγία- Μυθαγωγία